U Langa zwa u Vhulayana ha Zwifuwo

© Roger de la Harpe

Vhafuwi vha ya xelelwa vhukuma nga masheleni ane a swika R2 billion nga mulandu wa u vhulayana ha zwifuwo, u fana na black-backed jackal, caracal, leopard, cheetah, brown hyena na crows na stray dogs.
Hune zwifuwo zwoṱhe zwo dzhiiwa sa vhuthada kale. Zwazwino huna nḓila nntswa dzo waniwaho uri asi zwifuwo fhedzi zwine zwa khou ita uri hu vhe na u xelelwa. Ubva kha hezwo ho no vha na u sudzuluwa ubva kha u vhulaha hu sa ṱaluliho uya kha nḓila dza vhuḓi dza kulangele hune huna zwine zwa khou shumiwa uri hu kone u waniwa nḓila dza u kona u thivhela hezwi zwoṱhe.
Hezwi zwi khou tikedzwa na nga dzi ṱhoduluso dza vho rasaitsi vhe vha wana uri u vhulaha jackal na caracal zwi ya isa kha u ḽana ha zwifuwo nahone kha dzinwe nḓila dza u kona u shandukisa vhuthada kha zwifuwo zwine zwa ḽa zwinwe.
Zwa u kona u dzi fasha na mulimo zwi ya vhulaha zwinwe zwifuwo zwine asi zwone zwine zwa khou tshinyadza zwine zwa sa tsha vha zwavhuḓi kha vhupo.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe

U Talusa Tshifuwo

Dzothe dzi kholomo, nngu, mbudzi, sekwa, nguluvhe na bere dzi vha dzo itwa na zwithu zwine zwa dzi talusa, uya nga vha Animal Identification...more

Zwishumiswa zwo no Shuma u Swaya

Zwifuwo zwi nga di fhiwa luswayo kana u nwaliwa hu tshi khou shumiswa iron ine ya khou fhisa. Vhanwe vhafuwi vha thoma vha wana thendelo ya ...more

U Thogomela na u Langa Zwili

Zwifuwo zwi ya fanela u thogomeliwa musi zwi tshi da kha zwithu zwine zwa zwivhulaya nga ndila nnzhi, ho katelwa musi hu tshi khou shuma vha...more

U Zwima nga Ndila ya u Langa dzi Phondi

Zwa u thuntsha dzi phondi na zwone zwi fanela u vha zwithu zwa u fhedzisa kha u itwa, nga uri zwi ya sia zwi tshi khou tshinyadza. Azwi ho m...more

U Kona u Talusa African Wild Cat

African Wild Cat (Felis silvestris lybica) ndi tsha mvelo tsha Afrika na vhadzimu vha zwiṋoni zwa hayani. Wo dzi sedza unga vhona unga ndi...more

U Talusa Pfeṋe

Chacma Baboons (Papio Ursunis) ndi dzone dzine dza vha na vhuḓifhinduleli kha u xelelwa nga zwilinwa, fhedzi ṱhukhu dzi ya tshinyadza na...more

U Talusa Black-Backed Jackal

U kona u langa mutshinyadzo une wa vha wo vhangiwa nga zwifuwo u fanela u vha u tshi khou ḓivha uri dzo ita mini. Dzi ya sia he dza luma h...more

U Talusa Brown Hyena

Brown hyena (Hyena brunnea) i dovha ya vhidziwa strandwolf – ndi ipfi ḽa Afrikaans “beach wolf” musi u tshi khou zwi isa kha tshiven...more

U Talusa Nguluvhe Daka

Nguluvhe ḓaka (Potamochoerus larvatus) dzi wanala ubva northern na eastern cape ya Afrika Tshipembe ubva vhukovhela ha KwaZulu-Natal, nga ...more

Vhuvha ha Cape Clawless Otter

Cape clawless Otter ho bviswa dzina zwi tshi bva khambuno ine ya ri milenzhe ya zwo ya phanḓayopfumbudzelwa u bwa zwine zwa amba uri a dzi...more

U Talusa Cape Gulls

Naho hu tshi nga dzi funa khovhe, zwivhungu, molluscs, makumba na zwiṋoni zwiṱuku u fana na nngu na kholomo zwi ya ita zwi tshi ṱhasel...more

Vhuvha ha Caracal

Caracal (Felis caracal caracal) ho dzhiiwa dzina u bva kha ipfi ḽa tshi TURKISH ḽine ḽa ri ‘karakula’ zwine zwaamba uri nḓevhe n...more

Vhuvha ha Nngwe

Nngwe (Acinonyxjubatus) ho dzhiiwa dzina u bva kha ipfi ḽa tshi Hindi ḽine ḽari “Chita”, zwine zwa amba uri “ i na mavhala vhala...more

U Talusa Crows

Crows i ya vhanga u xelelwa nga vhunzhi ha zwifuwo na zwimela na mitshelo na bulasi ḽa dzi nḓirivhe. Mbalo i khou hula zwi tshi khou itw...more

Boitsebahatso ba Dintja Tsa Malapeng

Mmbwa dza hayani (Canis familiaris) dzi ya tshinyadza kha zwimela. Vhanwe vha vhona unga ndi mmbwa ine ya vha ina nḓala ine ya tshinyadza,...more

U Talusa Eagles

Eagles na manwe maṋoni ndi one ane adzulela u pomokiwa uri a vhulaha zwifuwo ngauri aya isa phanḓa na uḽa zwifuwo zwine zwa vha uri zw...more

Vhuvha ha Honey Badger

Honey Badger ndi phukha yo khwaṱhaho, irena lukanda lusekene, zwine zwa ita uri AfrikaTshipembe i dzhie dzina ḽayo kha luambo lwa Afrika...more

Ṱhaluso ya Didingwe

Dzina ḽa Didingwe (Panthera Pardus) ḽo bva kha ipfi ḽa tshi greek zwine zwa vha zwi tshi khou amba ndau kana panther, nga mulandu wa l...more

U Talusiwa ha Spotted Hyena

Spotted hyena (Crocuta crocuta) ndi yone khulwane kha muṱa wa hyena. Dzi vhonala sa khulwane dzo imaho vhukuma sa dzi mmbwa, kanzhi dzi vh...more

U Talusa Cape Fox

Hune khulwane ya vha yo lapfa 86 uya kha 97 cm na tshileme tsha 2,5kg uya kha 4 kg, Cape fox (Vulpus chama), ine ya dovha ya ḓivhiwa nga S...more

U Thogomelana na dzi Phondi

Hune dzi phondi dza vha dzi tshi khou dzhiwa sa maswina dzi fanela u tshinyadziwa, vhafuwi vha maduvha ano vho no zwivhona uri nga nnda ha u...more

Zwine zwa nga Itwa Bulasini hu tshi khou Thivhelwa Utswa

Ri songo sedza zwa u tevhela mulayo uri zwithu zwi kone u leluwela mapholisa uri vha kone u fara vhatswi na u vha sengisa, vha National Stoc...more

U Kona u Langa dzi Phondi na Mulayo

Dzi phondi ndi inwe ya nyofho ine ya vha khulwane vhukuma kha u nga tshila ha zwa ikonomi, kha zwifuwo zwine zwa vha uri zwi kha di hula na ...more

Forum ya u Kona u Langa u ḽana ha Zwifuwo

Vhafuwi vha zwifuwo vho ḓo dzhia maga ane a vha uri ndi mahulwane nga mulandu wa uḽana ha zwifuwo ndi zwone ndi zwa ndeme vhukuma he vha...more

U Thivhela zwa u Tswiwa ha Zwifuwo Zwiswa

Vhabveledzi vha nama tsuku nga nwaha vha ya xelelwa nga dzi million dzo vhalaho vhukuma nga mulandu wa u tswiwa. Vha The National Stock Thef...more

Technology na u Langa dzi Phondi

Zwa u bveledzwa ha zwithu zwiswa zwi ya tendela vhafuwi uri vhavhe na ndila ya khwine ya u kona u langa zwifuwo zwavho na u kona u divha zwi...more

U Shumiswa ha Mulimo kha u Langa dzi Phondi

Zwithu zwa u thusa kha zwikhokhonono ho katelwa insecticides, fungicides, herbicides, additives na adjuvants zwi nga shumiswa kha mushumo un...more

U Kona u Fara na u Langa Phondi

Zwa u fasha zwi ya shuma u tshi khou itela u fara phondi, fhedzi zwi fanela u vha zwo itwa nga muthu ane azwi kona, na hone zwa shuma nga nd...more