U Talusa Tshifuwo

Dzothe dzi kholomo, nngu, mbudzi, sekwa, nguluvhe na bere dzi vha dzo itwa na zwithu zwine zwa dzi talusa, uya nga vha Animal Identification Act (Act 6 of 2002). U taluswa ha zwifuwo azwi tou leludzela mufuwi wazwo fhedzi uri akone u wana ine ya vha yo xela kana yo tswiwaho, zwi ya tsireledza kha u tswiwa.

U Nwalela

Vhafuwi vha fanela u nwalela uri vhavhe na linwalo la thaluso ubva kha vha Registrar of Animal Identification kha National Department of Agriculture, Forestry and Fisheries. Zwine zwa lavhelelwa ndi uvha na zwifuwo zwokhetheaho, vha vhe vho di nwalisa kana u nwalisa zwifuwo zwavho na vha South African Stud Book and Livestock Association.
Dzi fomo dza hone dza u nwalela dzi hone kha dzi ofisi dza hone, kana ha magistrate, kana hune vha thusa kha musi wo tswelwa na mapholisani na kha vha Registrar of Animal Identification. Musi u tshi khou di nwalisela u fanela uvha na zwine zwa kona u sumbedza hune wa dzula hone-zwine zwa sa fhire minwedzi miraru.
Musi yo no wanala, zwi dzhia vhege mbili kha muthu o di nwalisela u nwalisa zwifuwo zwawe uri akone u wana zwithu zwawe zwa u talusa kha vha National Register of Animal Identification System zwine mapholisa vha Afrika tshipembe ndi vhone vhane vha vha na ndango khazwo.
Luswayo lwa u talusa lwu vha lwo khethea kha mufuwi munwe na munwe na hone hu vha huna mbalo dzine dza sa fhire tharu/ ahuna muthu ane anga shumisa luswayo holu asongo thoma a amba na mune walwo. Arali ha swika hune ha vha hu tshi khou tea u fhiriselwa kha munwe, muthu muswa wa hone u fanela u thoma a nwalela uri vha kone u mufha maanda a uri lwo no vha lwawe.

Milayo

©Peter Delaney
Huna milayo yo khetheaho ine ya vha hone, hu tshi khou kaliwa tshivhumbeo, kuitele kwa luswayo na ndila ine zwithu zwo raloho zwa tshipida tsha tshifuwo tsha kona u makiwa kana tsha sa makiwe. Hu nga vha na tattoo sa tsumbo, a i faneli u fhira 20mm nga u vulea ngeno zwa luswayo lwa hune dza vha hone zwi tshi fanela u fhira 40mm azwi faneli u swika 100mm nga u vulea na u tandavhuwa.
Uya nga ha vha National Stock Theft Prevention Forum, zwifuwo zwi fanela uvha na tswayo nga murahu ha vhege mbili dzo rengiwa.
Kholomo inga vha na tattoo ubva ina nwedzi muthihi fhedzi ya swaiwa ina minwedzi ya rathi. Dzi fanela u swaiwa dzi tshi tou fhedza u rengiwa. Tattoo inga vhewa kha ndevhe, kana hunwe na hunwe hune ya do kona u vhonala kha muvhili wayo, nga nnda ha kha mukulo. Vhafuwi vha fanela u zwiita mafhungo usa swaya kha zwipida zwa muvhili zwine zwi nga fhedza zwi tshi khou valea.
Danga lituku, u fana na nngu na mbudzi, na nguluvhe, zwi fanela uvha na tattoo zwi na nwedzi muthihi fhedzi, hune tattoo i fanela uvha yo vhewa kha ndevhe nnthihi.
Sekwa li nga vha na tattoo nga fhasi ha mafhafha, ubva lina nwedzi muthihi u swika kha ya rathi. Dzi nga vha na luswayo ubva dzina minwedzi ya rathi nga nntha ha zwirumbi. Tattoo i fanela uvha na zwithu zwivhili fhedzi, hune brand i fanela uvha 6mm hu nga vha tsini kana nga fhasi, zwa tattoo zwi fanela u dzula tsini na tsini
Bere dzi nga vha na tattoo ubva dzi na minwedzi ya rathi dza vha na luswayo ubva dzi na minwedzi ya 12.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe