Phakha ya Tshitshavha ya Mapungubwe
Hune ha Ṱangana Mashango Mararu
Maḓaka a Arid savanna, o ḓadziwa nga miri mihulwane ya baobabs. Hune u nga vhona zwavhuḓi ḓuvha ḽi tshi khou kovhela. Phukha ṱhanu khulwanesa na dzone uya kona u dzi vhona zwi sa netisi dzi tshi khou ṱoḓana na murunzi fhasi ha muri wa mashonzha…na hune havha ho ḓala hune ha ṱangana mulambo wa Limpopo na Sashe, zwi tshi khou sika zwithu zwine zwa nga manditi hune mashango mararu a ṱangana hone…u tama na u ṱuṱuwedza na dzingu ḽine ḽa vha na zwimangadzo hu dzumba fhethu ha vhuḓi ha zwa vhufa, ho pfumaho ha dovha ha naka ha vha na zwithu zwa mvelo.
Naho ndo vhudziwa uri dzi nḓila dza hone dza u dzhena dzi a konda dza dovha dza vha na matombo, dzo itwa hu songo sedziwa uri hu ḓo ḓa...
more
Nḓila ya mvelo ya tshi Afrika yo vha ina vhuthu nga mvelo. Ndi ngazwo vhathu vha u thoma vha Bantu vho sia zwithu zwine zwi a farea ṋamu...
more
Mbalo ya zwithu i sumbedza uri, lwa minwaha, vhathu vha K2 vho mbo ḓi ya kha vhupo vha thoma u dzhenelela kha zwa u rengisa....
more
Uvha hone ha vha Zhizo kha ḽa Schroda, ngudo dzo itwaho zwavhuḓi dza vha u guda nga ha vhathu kha vunḓu ḽa Limpopo, ho fhedza tshifh...
more
Nga dzi 8 dza Lambamai nga 1933, ho ḓo wanala mavhiḓa ane a mangadza vhukuma ane asa ḓivhee vhubvo hao ane o ḓala nga zwithu zwine z...
more
Hezwi zwi ḓo kwama na Mapungubwe, National Park, na northern Tuli Game Reserve ire Botswana na Tuli Circle ire Zimbabwe – hune zwo ṱan...
more
Mapungubwe yo dzula vhubvaḓuvha ha devhula kha khona ya Afrika Tshipembe, fhethu hune havha uri ndi tsini na mulambo wa Limpopo na Shane....
more
Zwa u fhufha ha zwiṋoni Mapungubwe azwi fheli. Phakha i mafhandeni hune mbalo ya zwiṋoni zwinzhi iya sokou swika. Hu ambiwa zwauri hovhu...
more
Nga 1250 AD, Mapungubwe ho ḓo wana maanḓa. Vhathu vhono swika 5000 vho vha vha tshi dzula u mona na tshikwara zwino hafha fhethu hua ten...
more
Zwine zwine zwa takadza kha phakha ndi hune ha ṱangana milambo miraru Limpopo na Shashe, fhethu hune mashango mararu a ṱangana hone....
more
Musuku une wo gwiwa u tshi khou bva Mapungubwe zwo mbo ḓiita uri huvhe fhethu ha muvhuso, zwino hu dzhiiwa sa fhethu ha Afrika Tshipembe h...
more
Nga u ṱangana ha zwiṱaka zwa mashonzha na ḓaka ḽa Savannah. Hoyu muri wa kale wo vha wo no hula musi vhathu vha Mapungubwe vha tshi ...
more
Musi u tshi kha zswa matombo, Mapungubwe yo dzula vhukati ha granite cratons (fhethu hune havha huhulwane hune havha na crust yo dzikaho). H...
more
Magumoni a milennium ya u thoma nga tshifhinga tsha Common era, tsini na madi Afrika ho vha hu tshi khou tshimbila. Mapungubwe ndi phakha ya...
more
Tshipiḓa tsha muhumbulo muhulwane wa Mapungubwe ndi u kona u vhea zwithu hu tshi khou itelwa lushaka lune lwa khou ḓa nga murahu....
more
Hafha ndi Mapungubwe hune wa nga kona u ita hone phathi. Fhethu ha u dzula ho nakesa! Fhethu huṋa hoṱhe ho naka vhukuma nahone ho fhaṱ...
more
Unga tshimbila uya he miri ya thoma hone u tshi khou kona u vhona zwavhuḓi mulambo wa Limpopo une wa vha tsini na Zimbabwe na Botswana hun...
more
Hafha ndi fhethu hune ha vha kha nḓila ine ya ya mathomoni a mulambo wa limpopo. Ho vhuya ha shuma sa mukaṋoni wa Afrika Tshipembe na Zi...
more
Zwithu zwa u tou thoma kha u tumbulwa ha Mapungubwe ho vha hunga vho 1930, musi vhathu vha vhatshena vha tshi thoma u tandula tshikwara lwa ...
more
Mapungubwe ndi fhethu hune ha mangadza, hune havha na zwikwara zwihulwane zwo adzaho na muri wa muvhuyu miedzi ine yavha i tshi khou yela mu...
more
Lwa minwaha ya 75 Mapungubwe yo vha yo dzula fhethu hune ya nga hu vhidza uri hayani. Nga 1290 AD zwa u rengisa zwa thoma u fhalala vhathu v...
more
Nga vho 1220 AD, vhathu vha K2 vha humbula u pfuluwa uya fhethu ha vhuḓi ha tsini. Zwithu zwo vha zwi tshi khou vha tshimbilela vhukuma, n...
more
Gudedzi ḽa Pretoria ndi ḽone ḽine ḽa vha na zwithu zwinzhi zwine zwo wanala kha Mapungubwe na K2, na zwiṱuku zwine zwa vha uri zwi...
more
Nga 1933, ho wanala mavhiḓa ane a mangadza ane asa ḓivhee vhubvo hao o wanala tsini na tombo ḽa mupo hune havha kha zwithu zwine zwa v...
more
Mapungubwe ndi fhethu hune havha ha kale ha tshi Afrika hune ha wanala tsini na mulambo wa Limpopo ubva nga 900 AD u swika nga 1300 AD....
more
Phakha ya lushaka ya Mapungubwe yo thoma u vulela magethe ayo vhaeni nga nwaha wa 2004. Ndi fhethu ha u naka, hono mangadza ha dovha ha ḓa...
more
Phakha ya tshitshavha ya Mapungubwe i vha na vhueni ho no swika zwigidi nga ḓuvha (ho kateliwa na zwikolo zwinzhi) na hone mabalo i khou y...
more
900 AD hu ḓivhea sa mathomo a Iron Age ya nga murahu kha ḽa Afrika Tshipembe. Hu nga diitwa dzi khani uri vha vhone arali ho no vhuya ha...
more