Bapedi
Leina 'Bapedi' mo malobeng le ne le dirisetswa go tlhalosa babui ba Sesotho ba Mpumalanga le Porofense ya Limpopo ya Afrika Borwa. Mo nakong ya ga jaana, ditlhopha tseno di filwe leina la Basotho ba Bokone.
Bapedi, jaaka go tlhaloganngwa ka bosesane, ke karolo ya Basotho ba Nagagodimo, ba ba dulang mo plateau e e gaufi le Pietersburg. Ditlhotswana tse dingwe tsa Basotho ba Bokone, ba Bapedi ba kileng ba ba laola, ke Basotho ba Nagatlase go ikala le goya tlase le Mokgokologo wa Drakensberg, Basotho ba Botlhaba kwa sedikeng sa Mapulaneng, fa oya Lydenburg.
Translated by Nchema Rapoo
Mmogo le mafelo-bodulo a a mabapi, Sekhukhuneland e ne ya akaretswa mo nageng ya Lebowa ka dingwaga tsa bo-1960, e e neng ya kaiwa fa ele naga-legae ya Basotho ba Bokone....
moreKa molao basadi e ne ele, mme gantsi ba santse ele, bana ba leruri, mme ba ne ba tshwanela ke go nna ka fa tlase ga motlhokomedi wa senna....
moreKwa setlhoeng sa maatla a bona Bapedi kgotsa Maroteng, ka fa tlase ga boeteledipele jwa ga Thulare (e ka nna ba 1790 – 1820), ba ne ba bolotsa ditlhaselo tse di atlegileng tsa kgapetsa kgapetsa kgatlhanong le batho ba ba mabapi....
moreJaaka batho ba bangwe ba maleme a Bantu, lenyalo la Sepedi ga le tsentshe molaong kgolagano ya batho ba le babedi fela: ke tshwênyêgô ya setlhopha, e e tsentshang molaong kgolagano magareng ga malapa....
moreBodira ka diatla jwa Sepedi jo bo botlhokwa bo akaretsa di tsa-letsopa, go penta matlo, petlo (segolobogolo ya meropa), boroba-tshipi le bodira-dibaga....
moreJaaka Basotho le Batswana, Bapedi, ka dinako tsa pele ga go thopiwa, ba ne ba tshela mo metseng e megolo e e neng e arogantswe ka ditlhopha tsa kgoro, tse di neng di bopilwe ka dingatana tsa tshika ya ka fa letlhakoreng la bontate....
moreBapedi ba kile ba bo ba rena go okama bogolo jwa kgaolo e e dikaganyeditsweng ke dinoka tsa Limpopo, Lekwa le Komati, bogare jwa maatla a bona bo ne bo itlhomile kwa Sekhukhuneland sa gompieno, mme lefatshe la bona la ditiragalo e ne ele magareng ga dinok...
moreLe fa kgosi e ne e rwele maikarabelo le taolô ka kakaretso ya byale, o ne a sena seabe ka tlhamalalô mo go jona ka tsela efe kgotsa efe. ...
moreNako ya thupiso, e e neng ele (mme e santse ele) ka metlha mo gare ga mariga, e ne e ikaegile mo go nneng teng ga morwa wa maêmô a a kwa godimo wa kgosi kgotsa morwa wa ngwana wa kgosi mo gare ga magwera....
moreGoya ka fa go buiwang, motlhala wa Bapedi o ka selwa morago goya kwa Maroteng, matlhogela a Bakgatla, ba gompieno eleng bontlhana jo bo botlhokwa jwa Batswana....
more