Ukukhiqizwa Kwesthelo Samaperegisi

Indima Ayidlalako Ephasini Loke

Amaperegisi sithelo sendabuko esivela enarheni yepumalanga ye-China. Kukholelwa ekobaneni avele magega nomlambo i-Yangzi River, lapha kutholwe khona amafosili wendumba zamaperegisi ekubalelwa kobana zahlala lapho kusukela ngeminyaka yabo-6 000 BC.

Amathuthumbo aphuma nakuthuthumba amaperegisi kudlunjanwa kobana gade aqotha imimoya emimbi. Njeke amajoni gade aphatha amathuthumbo wamaperegisi ukobana abavikele, lokha nabakhamba iindawo ngendawo. Amathuthumba aphuma nakuthuthumba amaperegidi gade alengiswa eminyango lokha nakuthoma unyaka. Amaperegisi gade abonwa njengephawi lepilo kanye nokungabhubhi.

Ibizo le-botany lamaperegisi yi-Prunuspersica, elitlhadlhula bona kwanje elisuka ku-Persia okutjho bona ukuthulwa kwe-Persia okukuthula kwamaperegisi kuma-Roman, alisabalalisa kwezinye iincenye zephasi. I-China isakhamba phambili ngokuba bakhiqizi abakhamba phambili bamaperegisi ephasini, balandelwe yi-Italy kanye nenarha ye-United States.

Indawo Eziwakhiqizako eSewula Africa

Amaperegisi amanengi weSewula Africa akhiqizwa esifundeni sange-Western Cape. I-Ceres yindawo ekhamba phambili ngokukhiqiza umhlobo wamaperegisi wama-(freestone)iindawo ezikhiqiza amaperegisi,zilandelwe yi-Piketberg, esesifundeni se-North,i-Klein Karoo, Wolseley, Tulbagh, kanye ne-Paarl. Imithamo emincani ikhiqizwa esifundeni se-Free State, Eastern Cape, Gauteng, Mpumalanga, Langkloof kanye ne-Hex River Valley. 

I-Klein Karro ikhiqiza incenye yema-cling peaches enarheni, lapha umthamo omnengi uvela endaweni yange-Ceres, Wolseley, Tulbagh, southern Cape kanye ne-Worcester. Umthamo omncani ukhiqizwa e-Villiersdorp, Vyeboom, the Hex River, Langkloof East, Piketberg kanye neMpumalanga.

Iskhathi Sokuthela Kwamaperegisi

Iskhathi seSewula Africa sokuthelwa kwawo yinyanga ka-Oktoba ukuya kweyakaNtaka, okuya ngokobana isifundeso sikhiqiza umhlobo muphi. Lokhu kuvumela inarha kobana ithumele iinthelo eenarheni zangaphandle ziye-Northern Hemisphere lokha iskhathi sokuthela kwawo eenarhenezo sele zidlulile. 

ISewula Africa, nanyana kunjalo, idlala indima encani nayimadaniswa nezinye iinarha ezithumela emaperegisi eenarheni zangaphandle, ngebanga lokobana ithumela i-15% kwaphela yawo nekumaperegisi akhiqizwe ku-Southern Hemisphere. Iinarha ezibaphalisani abayo abakhuli be-Europe kanye ne-Asia zinarha ze-Chile, Argentina kanye ne-Brazil.

UKuwathengisa

Umkhiqizo weSewula Africa wamaperegisi ngonyaka ka-2015 khabe umatani ayi-210 000 kodwana wehla waba matani ayi-200 000 ngemva konyaka wesomiso esikhulu kusukela ngonyaka ka-2017. I-70% yentjalo zawo uyakheniwa qobe nyaka, lokha amanengi aseleko athengiswa enarheni le, onyiswa nanyana athunyelwe eenarheni zangaphandle.

Iinarha i-Mozambique, Zimbabwe, Lesotho, Singapore, the United Kingdom, Angola, Hong Kong, China, Mauritius, Saudi Arabia kanye ne-the Emirates ngizo iinarha ekuthunyelwa kizo iinthelwezi ngobunengi.

Translated by Busisiwe Prudance Skhosana

Peach Fruit Varieties

Amaperegisi kade angazinye zenthelo ezitjalwa esifundeni se-Western Cape ngemva kokufika kwaka-Jan van Riebeek ngonyaka ka-1655 kwathi ngony...more