Abazali Babogogo be-Gapa

Amalunga we-Grandmothers Against Poverty and Aids group (GAPA) asiqoqela ngababelethi babo nemfundo ezibalulekileko abazifundako zokubanesandla esiqinileko, ukusebenza budisi, nokulunga.

UBeauty Skefile

©Eric Miller

Ababelethi bami gade banganalunya kithi, kodwana gade bangatjengisi ukuba nekareko kithi. Angazi bona bekubangelwa yini,kodwana bebasela khulu ngamapelaveke, begodu uyazi bona yini, lokha nawuselako ayikho into oyenzako elungako.

Abakhozi babo bebeza ekhaya ngamapelaveke. Omunye wabo bekavulelela i-gramophone phezulu, badanse boke, badakwe, bahleke khulu, babe ne-party. Khange khenga sela utjwala namtjhana iwayini nakancani mina. Njeke azange sikhulume nababelethi bethu khulu, ngokobana senzani, begodu besingaphikisani nabo. Besibathobela sibahlonipha.

Akekho ogade angihlola. Bengiya ekhethu nangiyokudla kwaphela, ebese ngizikhambele ngiyozenzela nanyana yini engirhalela ukuyenza. Mina nabakhozi bami gade sihlangana ngesikhathi soke lokha nakuphuma isikolo, sizihlalele siqoqe, sihleke. Begade ingekho into esiyenzako embi,kodwana beyingekho into ehle esiyenzako godu. Sasingafani nabantwana bagadesi, abazi zoke intwezi babancani, bahlakaniphe khulu.

UTenjiwe Tutu

©Eric Miller

Umma bekaqinile, sasibancani, gade enza woke umsebenzi ekhaya, nasemasimini ngokwakhe. Wapleyistera amaboda weranstabula ngedaka nobulongwe bekomo ebuhlanganiswe kuhle ukwenzela bona amaboda azokuqina isikhathi eside. Ingadakhe yayi yihle.

Ngisakhumbula amakhabitjhi, amazambani kanye nomhlaza egade azitjalileko. Umma gade abababalela abantwabakhe kodwana lokha singalaleliko gade akwata asibethe. Umma gade atlhoga imali yezambatho, iincwadi zeskolo nezinye izinto zabantwabakhe, njeke wathatha isiqunto sokobana aye eKapa ayokuqala ubaba.

Ngangineminyaka ebunane nanyana elikhomba lokha nakakhambako. Wasivalelisa lokha ibhesi nayisukako, salokhu sivayiza izandla yaze yafika kude le, njengobana abantwana benza. Kwathi nakufanele sijike sibuyele ekhaya ngaphandle kwakhe, iinhliziyo zethu zababudisi, soke sobathathu salila. Ummakho nanyana anganalitho elitheni akunikela lona kodwana awufuni ukumloba. Maye leso kwabasikhathi esibuhlungu.

UGoldie Qayiya

©Eric Miller

Bekungubaba owangithathela isiqunto esibalulekileko sobuphilo bami, anganandaba bona mina ngifunani, begodu inqunto zakhe ngizo ezenza ubuphilo bami bube bunje.

Kodwana izinto zami zalunga ekugcineni, kodwana ngahlangabezana nobudisi obukhulu, nokobana azange ngirhone ukuzikhethela bona ngifunani epilweni yami kwangezelela ubuhlungu bami. Ubaba khange alisa ukusebenza begodu akhange ngambona adiniwe, nanyana begade angalali isikhathi eside.

Umma bekumuntu othulileko, kodwana bengingamphenduli ngombana sasitjelwa bona umntwana, mntwana begodu kufanele ahloniphe abadala. Nangabe uthe, 'Goldie khambo kunikela udadwanu omncani nabanakwenu ukudla.' Bengenza njalo. Khange nangelinye ilanga ngithi ngidiniwe, nanyana ngithi angirhaleli. 'Abantu abadala ngombana bahlakaniphile kufanele bahlonitjhwe.'

Translated by Busisiwe Prudance Skhosana