Ḽinwe ḓuvha roṱhe ro mbo ḓi langana uri ro neta nga u dzula ro tshuwa nahone ri khou ṱoḓa u dzula.’ Arali vha tshi khou ṱoḓa uri vhulaha kha vha ri vhulahe’ ra ralo ahuna zwine ra nga ita , ri ḓo dzula. Tshifhinga tshiḓaho musi mapholisa vha tshi ḓa na dzi mmbwa dzavho ro vha ro sokou dzula henefho.
Vha vhudzisa uri hu khou itea mini? Ra ri ‘ri khou tou ṱoḓa u dzula a huna hune ra ḓo ya hone ngauri arina hunwe fhethu ha u dzula’ vha mbo ḓi ṱuwa. Vha ya kha tshigwada tsha black sash u vha ṱalutshedza, nga hetsho tshifhinga vha black sash vha ri ‘zwoluga zwo ralo’ mapholisa vhaḓa hafhu lunzhi vha dovha vha ṱuwa.
Tshinwe tshifhinga vha tshi ri tshuwisa, nga u sendela tsini na dzi mmbwa dzavho dzi tshi nga dzi khou ṱoḓa uri luma. Riṋe ro vha ri tshi khou sokou gungula na u dzi sema ri tshi khou amba uri ahuna hune ra khou ya hone vha ri litsha na u ri thuntsha avho ngo ri thutsha. Vho vha vha si khou ṱoḓa uri vhulaha mushumo wavho ho vha hu uri tshuwisa.
Ḓuvha ḽinwe murangaphanḓa wa ANC Johnson Ngxobongwana ari vhidza muṱanganoni uri ri ḓe na thandululo ya thaidzo dzashu. Nari ri fanela u ṱangana tsini na tshikolo tsha Uxolo ri gwalabele mapholisa ri vha vhudze uri ahuna hune ra khou ya hone. Roṱhe ra ya na vhana heḽo ḓuvha ḽo vha ḽi ḓuvha ḽivhi! yoh yoh yoh ro vha ri tshi swika 500.
Mapholisa vha ḓa hafhu na dzi veni dzavho na dzi mmbwa na zwigidi. Riṋe ro vha ri tshi khou imba Nkosi Sikelele I Afrika nnḓa ha tshikolo ri tshi swika 500. Vha ri vhudza nga khudza ipfi uri kha ri ṱuwe riṋe ra hana. Zwino munwe na munwe wavho aḓa kha riṋe vha tshi khou gidima vha ri rwa nga dzi mbona na dzi ṱhamu, hezwo ro rwiwa.
Vhana vhaṱuku vhanwe vho vha vho sokou lala fhasi arali no vha no ambara zwienda ni ashavha na sia zwienda. Vhana vho vha vha tshi khou vhidzelela vhanwe vho vha vho vhaisala na u vhaisala. Yoh yoh yoh heḽo ḓuvha ḽo vha ḽi ḽihulwane munwe na munwe ovha o vhaisala. Nṋe ndo vha ndi songo vhaisala ngauri ndo shavha.
Ndo vha ndi tshe muṱuku nahone ndi tshe na milenzhe ya luvhilo fhedzi asi vhathu vhoṱhe vho konahao u shavha. Vha dzhia Ngxobongwana vha mupanga veinini.
Vha muisa ḓakani vha murwa vhukuma. Vha muvhuisa vha muvhea tshikoloni. Ovha tshi khou bva malofha vhukuma mbabvu dzawe dzo vunḓea na tshanḓa tshinwe tsho huvhala o vha asa koni u ita tshithu musi atshi vhuya ovha o tou tea uya sibadela adzula tshifhinga tshilapfu tsho no lingana minwedzi miraru.
Ubva hafho avha khwiṋe aisa phanḓa na uvha murangaphanḓa washu musi mapholisa vha tshi ḓa nga murahu ha hezwo roṱhe ra sokou dzula na ene a hone.
Tshinwe tshifhinga tshe ra vha ri tshi khou hana u ṱuwa ndi musi ṅwana nga atshi khou fhedza uvha a ṅwana nga 1978 kana 1979. Pholisa vho Basson vha ḓa hafhu vha wana ro dzula ḓuvhani muṱavhani na ṅwana. Vha ri kha nṋe makhulu mulandu vha tshi dzula hafha? Khezwi vha sa yi hayani nṋe nda ri ndi ḓo ya gai a thina hunwe haya nṋe.
Vha ri no bebelwa fhi nṋe nda ri Wynberg vheiwe na ḓa na ri thatha hanengei vha ri no bebelwa Wynberg Cape town? Nda ri e vheiwe na ri thatha. Avho ngo tsha dovha vha mphindula. Vha mbo ḓi ṱuwa ho vha hu tshone tshifhinga tsha vho tsha u guma uḓa. Athi ngo kona uḓivha uri mulandu vha so ngo tsha vhuya hafhu. Ra mbo ḓiita mikhukhu yashu ra dzula hone.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe