Borabele bja Maphodisa
Ka letšatši le lengwe re ile ra tšea sephetho gore re lapišitše ke go phela ka go tšhoga gomme re ile go dula. 'Ge ba nyaka go re bolaya, ga ba re bolaye,' re ile ra re bjalo. 'Re ka se dire ka mokgwa wo mongwe. Re tlo dula.' Ge maphodisa a tla gape le dimpša tša bona, re tlo no dula. Ba ile ba botšiša, 'Go direga eng?' Re ile ra re, 'Re dula mo.
Ga re sepele kagobane ga re na lefelo la go dula.' Ba ile ba re tlogela. Ba ile ba ya go Black Sash gape, go ya go ba botša. Bjale batho ba re, 'Go lokile. Gabotse'. Maphodisa ba ile ba bowa gantši e be ba re tlogela. Ka nako ye nngwe ba be ba re tšhošetša, ba tle kgaušwi le rena ka dimpša tša bona o ka re ba nyaka go di tliša go rena.
E fela re be re bobola e bile re ba roga, re ba botša gore ga re ye felo, gomme ba ile ba re tlogela. Ga se ba re thunya. Ba be ba sa leke go re bolaya. Ba be ba nyaka fela go re tšhošetša ge ba fetša ba re rake.
Nako e mpe kua Crossroads
Ka letšatši le lengwe moetapele wa ANC mo lefelong la Crossroads, Johnson Ngxobongwana, o ile a re bitša mo kopanong gore re tle ka leano la mathata a rena. O ile a re; re kopane ka ntle ga sekolo sa Uxolo, re lwele go botša maphodisa gore ga re ye felo. Blalo re ile ra ya kamoka, bana le batho kamoka.
Oh, e be e le letšatši le le mpe.! Yoh, yoh, yoh! Re be re le batho ba go lekana 500 kamoka. Maphodisa ba ile ba tla kamoka le dilori tša bona, dimpša le dithunya. Kamoka ga rena, re le 500 re be re opela Nkosi Sikelel' iAfrika ka ntle ga sekolo. Ba ile ba hweletša ka mogala wa bona wa modumo ba re botša gore re sepele. Re ile ra re, aowa. Napile, kamoka gabona ba ile ba kitimela go rena.
Ba re itia ka sjambok le dikgati. Oh, ba ile ba re itia. Masea a mangwe a be a patleme mo fase. Ge o be o apare dieta, o be o kitima gomme e be o timitša dieta. Bana ba be ba gobala, masea le ona a be a gobala. Yoh, yoh, yoh! Letšatši leo, le be le le legolo. O kare batho kamoka ba ile ba gobala. Nna ke be ke sa gobala. Ke ile ka tšhaba.
Ke be ke sa le yo monnyane, ke na le maoto a go kitima kudu. Ga se batho kamoka bao ba ilego ba kgona go tšhaba. Ba ile ba tšea Ngxobongwana gomme ba mo beya ka gare ga lori. Ba mo iša sethokgweng gomme ba mo betha, ba mo betha.
Napile, ba mmuša, ba mo lahlela mo sekolong. O be a tšwa maadi, a sena tshepo, dikgopo tša gagawe di robegile le seatla sa gagwe se se tee se robegile le sona. O be a sa kgone go dira selo. O be a gobetše kudu. O be a swanetše go ya sepetlela e fela go tšere sebaka se se telele, mohlomongwe dikgwedi tše tharo. Morago ga nako yeo a ba kaone. O ile a tšwelela pele go ba moetapele wa rena. Ge maphodisa a tla, re ile ra no dula, le yena a dira bjalo.
Go gana go Sepela
Letšatši le lengwe leo re ilego ra gana go sepela, ke ge ngwana wa ka a fetša go belega, ka ngwaga wa 1978 goba 1979. Monna wa lephodisa, Mohlomphegi Basson o ile a tla gape gmme a re bona re dutše mo letšatšing re swere ngwana. E be a re, 'Koko, goreng o dutše fa? Goreng o sa ye gae?' E be ke re, 'Ke ye kae? Ga gona legae le lengwe la ka.
' A re, 'O belegetšwe kae?' Ka re, 'Ke belegetšwe mo Wynberg, gomme lena le ile la nraka lefelong leo. A re, 'Na o belegetše mo Wynberg, kua Kapa?' Ka re, 'Ee, bjale lena le nrakile.' O ile a se nfotele. Napile a sepela. E be e le la mafelelo a e tla.
Seo ke se boletšego e be e le nnete. E fela ga ke na bonnete bja gore ke ka lebaka le eng ba sego ba bowa gape, eupša ba ile ba re tlogela ra kgona go bea mekhukhu ya re e be ra dula fao.
Translated by Lebogang Sewela