U Ṱavha
Unga i ṱavha nga mbeu.Kuṱavhele
Unga i ṱavha nga mbeu khathihi, fhedzi vhunzhi ha vhaṱavhi vha funa zwa u i ṱavha nga zwiraba. Ngauri na mbeu ya hone ndi ṱhukhu nga maanḓa zwino u tou ṱavha khathihi zwi ya konḓa vhukuma. Nahone mbeu ya hone i ṱoḓa u ṱavhiwa yo tsa zwine zwa swika 3 mm uya kha 4 mm. Unga ṱavha nga zwanḓa kana nga mitshini.U Siana
Zwimela zwi fanela u siana 14 cm kana 20 cm kha dzi row dzine dza vha dzo siana 30 cm kule na kule. Zwi tshi khou bva khauri zwishumiswa zwa bulasini zwi ḓo kona u fhira naa, ngauri zwi fanela u sielwa nḓila uri vha kone u fhira vha tshi fafadzela na mishonga. Hezwi zwiita uri huvhe na zwimela zwine zwa swika 100 000 na 150 000 nga hectare.Tshifhinga Tsha U Ṱavha
U fanela u ṱavha fhethu ho valeaho kha dzi ṱhirei nga Fulwana wa kona u ya u ṱavha ho vuleaho nga nwedzi wa Ṱhangule. Adzi faneli u ṱangana na murotholo ngauri hezwi zwi ya vhulaha tshimela. Zwiraba zwi vha zwo lugela u bviswa zwina vhege dza rathi kana dza malo wo ṱavha.Tshifhinga Tsha U Tavha
Tshifhinga tsha vhuḓi tsha u i ṱavha ndi vhukati ha nwedzi wa Khubvumedzi musi hu si tsha rothola. Hezwi zwithusa na kha ufha tshifhinga tshinzhi tsha u kaṋa hu saathu tou dzhena mufhiso wo kalulaho wa tshilimo.Tshifhinga Tsha U Aluwa
Zwi dzhia vhege dza 12 uya kha 16 musi zwiraba zwo no ṱavhiwa tsimuni. Arali wo tou ṱavha nga mbeu zwi nga dzhia minwedzi miṋa uri dzi vhe dzo lugela u kaṋiwa.U Nyora
Superphosphates dzi ya shelwa dza shumiwa musi mavu atshi kho lugiselwa wa lima vhege dza malo u saathu ṱavha. Nga vhege ya u fhedzisa u saathu ṱavha u fanela u tanganisa Nitrogen na Potassium kha dzi row nga dzembe kha mavu ane avha 20cm. Hezwi zwi nga vha nga nḓila ya 500 kg uya kha 750 kg ya 1:0:1 (36) hezwi zwiya fha zwiraba pfushi ya uri zwi kone u dzula na uri midzi i khwaṱhe kha nwedzi wa u thoma dzi tshi khou aluwa.Nga murahu ha vhege nṋa wo ṱavha unga dovha hafhu wa shela 300 kg ya 1:0:1 (36) kha dzi row. Nga murahu ha vhege nṋa na vhege nṋa uri huu kaṋiwe unga kona u shela 300 kg ya 1:0:1 (36) kha dzi row. Wa kona u sheledza nga murahu ha musi u tshi fhedza u nyora. Zwa u nyora unga zwilavhelesa nga nḓila ya drip uya kha zwo themendelwaho nga vha ṱoli vha mavu.
U Sheledza
Unga sheledza nga nḓila ya u tou fafadzela kana nga nḓila ine ya vhidziwa upfi pivot kana zwa drip mathomoni adzi row kana tshinwe tshifhinga dzi ya vhewa nga fhasi ha mavu tsini na dzi row dza zwimela.Ho sala ḓuvha ḽithihi u saathu ṱavha, u fanela u shela 20 mm uri mavu a kone u kuvhangana na nga murahu ha musi wo ṱavha u nga sheledza 10 mm uri zwiraba zwi kone u dzula. Arali wo tou ṱavha khathihi u fanela u zwiita mafhungo uri mavu o thaba, na u sa tou sheledzesa nga maanḓa u swika mbeu i tshi thoma u mela yo no vha na midzi. Musi zwiraba zwi tshi khou khwaṱha,unga fhungudza ku sheledzele. Musi tshimela tsho no dzula fhasi mavuni unga kona u sheledza luvhili nga vhege.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe