Ku Byala Celery

© Louise Brodie

Mabyalelo

Ku byala swiendliwa hi mbewu ya celery.

Ndlela Yo Byala

Ku byala celery swiendliwa hi mbewu kambe vabyari votala vatsakela ku byala eka ti seed beds kutani vaswisumula Kunene. Mbewu ya celery yintsongo swinene lero swatika kuyi byala naswona yifanele kubyariwa laha kunga entangiki kwalomu ka 3 mm kuya eka 4 mm. Ku byala swi endliwa hi mavoko kumbe hi muchini wo byala.

Xipesi

Swimilani swifanele swivekiwa eka xipesi xa 15 cm kumbe 20 cm hiku hambana eka mintila leyinga 30 cm hiku hambana. Kuya hi switirhisiwa na teretere leringata tirhisiwa, tindlela tifanela ku siyiwa leswaku kuta tirhiwa xikan’we naku famba ka mimovha leyingata fafazela mirhi na michini yo tsovela hi yona. Leswi swile xikarhi ka 100 000 na 150 000 wa swimilani swa celery hi hectare nakona swiya hiku swivekisiwe kuyini.

Nkarhi Wo Byala

Byala celery eka ndzhawu leyinga pfaleka eka ti seedling trays hi July kutani uya byala eka ndzhawu yobyalela eka yona emakumu ka nhweti ya August. Swimilani leswintsongo swa celeryaswifanelanga kuvekiwa laha kungana gwitsi hikuva swimilani swinga fa. Swimilani switala kuva swilulamerile kusimuriwa kusuka eka 6 kuya eka 8 wa mavhiki kusukela eku byariweni.

Nkarhi Wo Byala

Nkarhi wa kahle kubyala mbewu ya celery hile xikarhi ka nhweti ya September loko xirhami xiherile naswona gwitsi riherile. Leswi swita nyika nkarhi woringanela ku tshovela loko kungase sungula kuhisa ka ximumu.

Nkarhi Wo Kula

Celery yitala ku teka kwalomu ka 12 na 16 wa mavhiki kusukela loko swimilani swahaku byariwa e masin’wini kufikela kuringanela ntshovelo. Loko mbewu yi byariwe kunene swita teka 4 wa tinhweti loko swiringanele ku tshoveriwa.

Ku Nonisa Misava

Superphosphates yi cheriwa naswona yi katsiwa loko misava laha kusungulaka ku lulamiseriwa naswona yirimeriwa ehansi kwalomu ka 8 wa mavhiki loko kungase byariwa nchumu, nkatsakanyo wa Nitrogen na Potassium swinga endliwa eka mintila yo byalela kona kutani swikatsiwa na misava yale henhla ya 20 cm. Leswi swingava hi ndlela ya 500 kg kuya eka 750 kg ya 1:0:1 (36) naswona swita nyika swimilani swakudya leswaku switshamiseka kutani swipfuna kukula ka timintsu xikan’we na kukulaeka nhweti yosungula yaku kula ka swona.
4 wa mavhiki endzhaku ko byala celery kufanele ku cheriwa kambe 300 kg ya 1:0:1 (36) yinga cheriwa kwala tlhelo ka ntila wa swimilani. Endzhaku ka 4 wa mavhiki yan’wana xikan’we na 4 wa mavhiki loko kunga se tshoveriwa, kufanele ku cheriwa rohetelela 300 kg of 1:0:1 (36) leyinga cheriwaka eka ntila wa ximilani xa celery. Ncheleto wufanele ku endliwa hi nkarhi walowo endzhaku ko chela swo nonisa misava.
Ku chela swononisa misava swinga fambisiwa hi drip systems liswinga fertigation kuya hi switsundzuxo leswinga nyikiwa endzhaku ka ndzavisiso wa misava.

Ku Cheleta

Ncheleto wunga endliwa hiku tirhisa ti static sprinklers, sprinklers letinga eka pivot system, microjet misters kumbe drip systems e hansi laha ka mintila kumbe eka minkarhi yin’wana yingavaka ehansi ka misava laha kungana swimilani.
Siku loko kungase byariwa celery, cheleta kuringana 20 mm leswaku misava yitakota ku amukela swimilani endzhaku ka sweswo u cheleta nakambe kwalomu ka 10 mm leswaku swimilani swa celery swikhomelela. Loko ku byariwa kunene emisaveni tiyisisa leswaku misava yale henhla ya tsakama hi xitalo, cheleta kantsongo himinkarhi kufikela loko swimilani swisungula ku tlhava nakuva na timintsu. Loko swimilani swisungula ku tiyelela, unga sungula ku cheleta nkarhi woleha. Loko swimilani switshamisekile, ntolovelo ikuva ku cheletiwa kwalomu ka 25 kuya eka 35 mm wa ncheleto hi vhiki. Tani hileswi timintsu ta celery tinga tlheviki kuya ehansi swinene, swikahle swinene ku cheleta ximilani lexi kambirhi hi vhiki.

Translated by Ike Ngobeni