Munna wa Muhaga
Vho vha vha munna wa muhaga, khotsi anga, Victor Thamsanqa Ngqono. Ndo vha ndi tshi vha sedza nda vha tama. Vho vha vha mudededzi secondary fhedzi vha tshi vhuya hayani vha khou ya tsimuni yavho u ṱavha mavhele,zwifhuri na minwe miroho, na u lavhelesana na miri ya mitshelo.
Vho vha vha tshi kokodza maḓi kha mulambo muhulwane uri vha kone u sheledza zwilinwa zwavho. Vho vha vha tshi dzulela uri vhudza uri vhone avha pfesesi muthu ane anga tambudzwa nga nḓala nga mulandu wa, 'arali ni munna, ni fanela u shumela muṱa waṋu.' Ro vha ri sa farwi nga nḓala.
U ḓi Funga hu sa fheli
Arali vha ṱavhanya vha eḓela vha ḓo vuwa ḽisaathu tsha u sedza zwilinwa zwavho, 'ndi khou ya u lavhelesana na zwe nda ṱavha.' Nga 2 ya maḓautsha vha nga vuwa hafhu, vha ri, 'ndi khou ya u sedza uri kholomo adzi ngo bva dangani naa.,' kana ndi khou ya tsimuni hafhu.
' Ndo vha ndi tshi zwipfa uri vho vuwa ngauri uḓo pfa vha tshi khou ita zwa miswaswo na mmeanga. 'mufunwa, vuwani. Ni khou tea u shuma, ni a zwiḓivha. Ni fanela u shuma nga maanḓa,' vha ralo. Ubva hafho vha ḓo sea. Vho vha vha tshi sea fhedzi vho vha vho ḓi funga zwihulwane.
Ngudo dza Tshelede
Nga murahu ha minwaha 10 vho lovha, vho vha vho renga nnḓu kha tshikwara, huna vhengele nga tsini Deckert's Hill Trading Store, ḽa mutshena we avha atshi vhidzwa upfi Mr Groenewald, ho vha hu fhethu ha vhuḓi u tshi kona u vhona dzi thavha na miedzi na masimu u mona nayo.
Na nga 1995, nwaha we vha lovha ngawo vho no kalaha, vho vha vha tshi khou shuma nga maanḓa kha tsimu yavho, vha tshi khou ṱavha dzi ṋawa dzo fhambananaho, zwifhuri, peas, squashes, butternut, eggplant, cauliflowers na cabbages.
Avho ngo vhuya vha vha na vhashumi vha u vha thusa, riṋe ri vhaṱuku vho vha vho ri gudisa zwoṱhe hezwo zwithu. Nṋe ndo vha ndi tshi zwifuna. Ngauri zwiḽiwa zwoṱhe zwibva masimuni, khotsi anga vho vha vha sa shumisi muholo wavho. Vho vha vha tshi u vhea. Ho vha hu sina dzi bannga nga hezwiḽa zwifhinga vho vha vha tshiivhea kha sefo, ye ya vha i tshi vhidzwa'safety box,' ya u vhea muholo wavho.
Zwo vha zwi tshi konḓa uri vha nntshe tshithu khayo, vho vha vha tshi ri kha riṋe' ni songo tswa, kana u kolodisa. Tshelede ine navha nayo, i bviseni zwipiḓa zwiraru. Inwe ndi ya zwiḽiwa, inwe ndi ya u vhea inwe ndi ya musi vhathu vha tshi khou vhaisala hayani.' Ro vha ri tshi dzula rina zwinzhi.
Vho vha vha tshi Kondisa Fhedzi vho Luga
Tshinwe tshifhinga khotsi anga vho iswa kha tshinwe tshikolo nahone vha fhedza nwaha woṱhe vha sa khou hola. Ho noyo nwaha, ndi wone vhe vha ntsha tshelede kha sefo yavho u itela u renga zwithu zwine ro vha ri tshi khou zwiṱoḓa, ra isa phanḓa na uḽa miroho ya masimuni.
Musi muholo wavho wo no bva muvhusoni u tshi ḓa, wo vha u munzhi lune vha kona u badela ṱiraka ḽa vho John Deere uri ḽi ḽime tsimu, uri i kone uvha khulwane. Vho vha vha na kholomo nnzhi, vhe vha dzi dzhia ubva Transvaal, dzi tshi ḓa nga tshidimela tsha u hwala dzi thundu. Khotsi anga vho vha vha tshi konḓa fhedzi vho vha vha na vhuthu.
Vha ri rengela dzi bicycles ntswa ubva Queenstown, vha tshi khou itela vha tshi ri ruma ri ṱavhanye u vhuya, ri songo neta. Mafheloni a nwedzi munwe na munwe vho vha vha tshi ri isa Queenstown u renga zwiambaro Bloomenthals na Sales House. Ro vha ri tshi pfa ro khethea.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe