Monna wa maatla, Monna yo tiilego
Tate waka, Victor Thamsanqa Nggono be a le monna wa maatla, a tiile. Ke be ke ithuta tše ntši go yena e bile ke be ke mo rata. O be a le morutiši wa sekolo sa godimo, eupša ka mehla ge a boa sekolong o be a ya tšhemong go ya go bjala mmidi, lerotse le merogo e mengwe gomme e be a hlokomela le di mehlare ya dienywa.
O be a goga meetsi go tšwa nokeng e sego kgole le go dira ditsela tša nošetša tšhemo ya rena. O be a hlwa a re botša gore ga a kgone go kgotlelela tlala ka gobane ‘ge o le monna o swanetša go šoma go fepa lapa la gagwe.’ Bjalo rena re be re sa hloke dijo.
Boineelo bjo sa Felego
Ge re ka robala ka pele yena o be a tsoga gare ga bošego e be a re, 'Ke ya go lekola mathopo a go nošetša meetsi.' Ka iri ya bobedi mesong o be a tsoga gape a re, 'ke ile go holofetša gore dikgomo ga di a tšhaba mo lešakeng, goba ke iša tractor go tšhemong gape.
' Ke be tseba gore o tsogile ka gare ga di iri tše makatšago ka gobane ke be mo kwa a sepela e bile a dira metlae le mme wa ka. 'Moratiwa, tsoga, tsoga. O swanetše go šoma, wa tseba. O swanetše go šoma kudu kudu, a realo. E be ba sega. Yena o be a rata go segiša eupša, phew, o be a na le boineelo bjo sa felego.
Dithuto tša Tšhelete
Mengwaga e lesome pele a hwa, o ile a reka ntlo godimo ga thaba, le lebenkele le bitšwago Deckert's Hill Trading Store, go monna wa lekgowa; Mr Groenewald. E be e le lefelo le le bose, le ponagalo ya dithaba lefelong kamoka e bile go be go na le tšhemo lefelong kamoka.
Ke ka ngwaga yo a hwilego ka ona 1995, o be a tsofetše eupša o be a šoma kudu mo mabung a, a bjala dinawa tša swikiri le dinawa tša mehuta ye mengwe, marotse, dinawa tše tala, squashes, butternut, letšoba la lee, cauliflowers le dikhebetšhe. O be a se na bašomi bao ba mo thušago, bjalo ge re be sa gola re ile ra ithuta go bjala le go mediša merogo. Ke be ke go rata kudu.
Ka gobane dijo tša rena tše ntši di be di tšwa mo tšhemong, tate waka o be sa šomiši mogolo wa gagwe. O be a e boloka. Go be go se na di panka matšatšing ao bjalo tate waka o ile a reka raka ta polokelo, ka dinako tšeo e be e bitšwa 'lepokisi la polokelo,' go boloka mogolo. O be a sa e šomiši ka dinako tše ntši. O be a hlwa a re botša a re, 'o seke wa ba lehodu goba moadimi.
Tšhelete ye nngwe le ye nngwe ye o na lego yona, o e arole ka diripa tše tharo. Ye nngwe ke ya dijo, ye nngwe ke ya go bolokiwa gomme ya boraro o e beela ge batho ba ka lwala.' Bjalo re be re phela re na le tšhelete e lekanego.
Go Gagamala eupša Botho
Ka letšatši le lengwe tate waka o be a išitšwe go ya go šoma sekolong se sengwe gomme ba se mo lefe ngwaga kamoka. Ka ngwago woo, o be a tšwa tšhelete ka gare ga lepokisi la polekelo go re rekela dilo tše re di hlokago, eupša re be re ja merogo mo tšhemong ya rena.
Ge mogolo wa gagwe mafelelong o tla go tšwa mmušong, e be e lekane go reka John Deere tractor e mpsa go bjala mo tšhemong ya gagwe, o be a kgona le go e godiša. O be a na le dikgomo tše ntši tšeo a bego a di hwetša go tšwa Transvaal, gomme di be di tla ka terene ya merwalo.
Tate waka o be a gagamala eupša o be a le botho. O ile a re rekela paesekele e mpsa mo toropong ye kgolo kgauswi le Queenstown; gore ge a nyaka go re roma mabenkeleng rekgone go boa ke pele e bile re se ke ra lapa. Mafelelo a kgwedi o be a re iša Queenstown go reka diaparo mo (Bloomenthals and Sales House). Re be re kwa bose.
Translated by Lebogang Sewela