Zwiṱori zwa vho Makhulu nga ha Lutendo lwa tshi Xhosa kha Tshitshavha

Goldie Qayiya u amba nga ha mushumo wa khotsi awe sa vhunga vho vha vha muthu ane a ṱhonifhiwa kha tshitshavha, na vhushaka ha muṱa na reverend.

Muthomphei

©Eric Miller

Khotsi anga vho vha vha tshi ṱhonifhiwa vhukuma kha tshitshavha, ngauri vho vha vha mudededzi nahone vho no thusesa vhathu vhanzhi. Vho vha vha tshi fha vhanwe vha zwisiwana miroho yo no wanala tsimuni yavho, dzi tshilikadzi dza muvhunduni washu na vhafumakadzi vhane vhanna vhavho vho vha vha siho, vha tshi shuma migodini ya mi maini Johannesburg.

vho gudisa na vhatukana vha muvhunduni washu scouts na u laya vhasidzana na u gudisa mitshino zwikoloni. Tshifhinga tshoṱhe huna mishumo kha holo ya tshitshavha, ho vha hu khotsi anga vho no ḓisa muzika. Maḓuvha maṱuku o fhiraho, ndo vha ndi tshi khou amba ndi tshi khou sea na Mandisa Mendi, munwe wa vhafumakadzi vho no ḓa kha Grandmothers Against Poverty and Aids. Ro hula roṱhe nahone ri tshi khou humbula uri ovha atshi lidza hani gramophone.

Reverend Weaver

Khotsi anga ho vha hu vhone muhulwane wa kereke ya Anglican, St Mark's, hune ho vha hu tshi tou vha tshiko kha tshitshavha tshashu. Ndi yone ine u swika zwino kereke yashu yo riniwa dzina ḽa kusi kwa shu.

Munna wa mutshena, Rev Weaver o vha a ene mufunzi atshi ḓa a tshidala nga mbongola, a khou itela u funza.

Khotsi anga vho thusa Rev Weaver u bvisa vhathu swiswini, vha tshi vha luvheledza uri vha ḓe kerekeni vha pfe zwiṱori zwa bivhilini; na uri vha vhofholole vhana vhavho kha mishumo yoṱhe ya hayani, uri vha ye tshikoloni vha wane pfunzo.

Vho vha vha tshi ya kha tshitshavha vha tshi khou amba na vhathu, vha tshi amba na vhana hunwe na hunwe hune vha vha wana hone.

Tshifhinga tshoṱhe musi Rev Weaver a tshi ḓa u funza St Mark's, u ḓo thoma a swika ha hashu na mbongola yawe. Vho thoma uḓa ndi na minwaha ya 12. Vha tshi kha ḓi vha muṱuku nahone vho lapfa, na mavhudzi matsu, munna wavhuḓi, nne vho vha vha tshi nṱuṱuwedza nga maanḓa.

Nga hetshila tshifhinga zwo vha zwi tshi konḓa uri vhathu vhatsu vha vhone muthu wa mukhuwa ngauri vho vha vha sa ḓi hune ra dzula hone, zwino zwo vha zwi tshi mangadza u vhona hoyu muna mutshena nḓuni yashu.

Vhathu vho vha vha tshi vhudzisa, 'mulandu ni tshi tenda vha tshi eḓela hahaṋu? Huna hodela ya vhathu vha tshena. Khezwi vha sai hanengei?' Fhedzi Rev Weaver o vha a tshi ri kha khotsi anga ,'ndi nga si ye hodelani. Ndi khou fanela u dzhenelela kha vhathu vhatsu ndi eḓele miḓini yavho.' zwo vha zwi zwavhuḓi.

Tshipida tsha muṱa

©Eric Miller

Reverend Weaver vho vha vha na kamara yavho hahashu, nnḓu yo nakiswaho ya vha na mbete na khethentsi. Riṋe ro vha ri sa eḓeli hone, naho huna uri vha ḓa St Mark's luthihi kha ṅwedzi. Kamara yo vha yo vhetshelwa vhone. Tshifhinga tshoṱhe vha tshi ḓa, khotsi anga vho vha vha tshi ri ruma mavhengeleni nga bicycles u renga ṋama na u pembela ra ḽa na miroho yo no bva tsimuni. Ro vha ri tshi ḽa navho.

Ho vha hu tshone tshifhinga tshe ra vha ri tshi kona u shumisa nnḓu yau ḽela ngauri ho vha hu tshi vha ho vhetshelwa musi huna mishumo. Musi Rev Weaver vha siho, nṋe na vhakomana vhanga ri ḓo ḽela kha tshigoḓelo tshithihi, tshi tshi khou tshimbila na riṋe roṱhe, na vhaṱhannga vha ita ngauralo, ndi nḓila ya mvelele. Musi ri tshi fhedza zwiḽiwa zwa nga madekwana, vhana vha hwala zwigoḓelo zwoṱhe na dzi plate vha songo humbeliwa vha ya vha zwiṱanzwa vha dovha vha swiela fhasi.

Arali fhasi hu tshi khou ṱoḓa u ḓodziwa pholishi, ri ḓo i ḓodza. Mbuno dza hezwi ndi dza uri arali na sa fha vhana mushumo, vha ḓo tshimbila na zwiṱarata vha tshiita dzi khakhathi. vho reverend vho vha vha tshi khou guda isiXhosa tshifhinga tsha musi vha tshi ṱuwa vho vha vha tshi vho tshi kona, musi ro dzula ṱafulani ḽa zwiḽiwa, ro vha ri tshi amba nga Luisimane.

Vha amba na riṋe roṱhe, na vhana. Vho vha vha tshi funa vhana nga maanḓa. Ho no vha kale vhukuma, ndi vhone vho malisaho nṋe na munna wanga St Mark, khotsi anga vho vha vha sa tshwuwi musi vha na vho Rev Weaver ngauri vho hula na vhathu vha vha tshena. Mr Groenewald, vhe vha vha vha muṋe wa Deckerts Hill Trading store, o vha munwe wa dzi khonani dzavho.