Pale ya Nkgono wa Bodumedi Motseng wa Maxhosa

Goldie Qayiya o hlalosa karolo ya ntate wa hae e le setho se hlomphehang sechabeng sa habo, le kamano ya lelapa le moruti.

Setshwantsho se Hlomphehang

©Eric Miller

Ntate e ne e le motho ya hlomphehang haholo motseng, hobane e ne e le tichere mme o entse ho hongata ho thusa ba bang. O ne a tlwaetse ho fana ka meroho e tswang masimong a rona ho bafutsana, bahlolohadi motseng wa rona le basadi bao banna ba bona ba neng ba le siyo, ba sebetsa merafong ya Gauteng. O ile a boela a kwetlisa ditataisi tsa rona tsa banana le dikgahla tsa banna mme a ruta dithuto tsa tantshi sekolong sa moo.

Nako le nako ha ho ne ho ena le tantshi holong ya sechaba, e ne e le ntate wa ka le gramophone ya hae e kgolo entle e kgubedu le bo putswa e neng e fana ka mmino. Matsatsi a mmalwa a fetileng, ke ne ke ena le moqoqo o se nang moqoqo le ho tsheha le Mandisa Mendi, e mong wa basali ba tlang ho Grandmothers Against Poverty and Aids.

O holetse motseng o le mong le nna mme o ntse a hopola kamoo a neng a atisa ho hlahisa gramophone bakeng sa ntate wa rona ka metjeko.

Moruti Weaver

Ntate e ne e le hlooho ya kereke ya rona ya sebaka sa Anglican, St Mark's, e neng e le lejwe la sehlooho la bophelo ba rona motseng. E ne e le yona feela kereke e jwalo hohle, mme motse wa rona o ne o reilwe ka morao ha yona. Monna wa lekgowa, Rev Weaver, e ne e le moruti ebile o ne a tlwaetse ho eta ka pere, ho ya bolela.

Ntate o ile a thusa Rev Weaver ho bokella batho lefifing, a ba qobella hore ba tle kerekeng ho tla utlwa dipale tsa Bibele; le ho lokolla bana ba bona mesebetsing yohle ya bona lapeng, kahoo ba ka ya sekolong ho ya rutwa. Ba ne ba tlwaetse ho potoloha sebaka seo ba bua le batho, mme ba bua le bana kae kapa kae moo ba ba fumanang teng.

\Neng kapa neng ha Rev Weaver a tlilo rera ho St Mark's, o ne a tla fihla ntlong ya rona ka pere ya hae mme a tle a dule. O ile a tla ka lekgetlo la pele ha ke le dilemo tse ka bang 12. O ne a le monyane ebile a le molelele, a na le moriri o mosweu, monna ya motle haholo, mme o ile a nkgahla haholo.

Mehleng eo batho ba batsho ha ho mohla ba kileng ba bona makgowa kaha ha ba eso fihle dibakeng tsa rona, kahoo e ne e le ntho e tsotehang hore motho enwa ya mosweu a tle ntlong ya rona. Batho ba ne ba tlwaetse ho botsa, 'Ke hobaneng ha o mo dumella hore a robale ntlong ya hao? Ho na le hotele bakeng sa batho ba makgowa.

Ke hobaneng ha a sa ye moo?' Empa Rev Weaver o ne a tlwaetse ho re ho Ntate, 'Ha ke kgone ho ya hoteleng. Ke batla ho ikopantsha le batho ba batsho mme ke robale ka tlung ya hao.' Mme hoo ho ne ho le hotle haholo.

Karolo ya Lelapa

©Eric Miller

Moruti Weaver o ne a ena le kamore ya hae ka ntlong ya rona, kamore e sweufaditsweng e nang le bethe e ncha le dikgaretene tse ncha. Ha rea ​​robala moo, le hoja a ne a tlile ho St Mark feela hang ka kgwedi. Kamore eo e ne e le ya hae feela.

Nako le nako ha a fihla, Ntate o ne a re roma mabenkeleng ka dibaesekele tsa rona ho ya reka nama ho keteka mme re e ja le meroho e tswang serapeng. O ne a ja le rona tafoleng ya rona ya ho jela. Ena e ne e le nako feela eo re sebedisang kamore ya ho jela hobane e ne e bolokilwe diketsahalong tse ikgethang haholo.

Ha Rev Weaver a ne a se le rona, nna le dikgaitsedi tsa ka re ne re tla ja sejaneng se le seng, re se fetise ho potoloha ho banana, mme bashanyana ba ne ba tla etsa se tshwanang, ka tsela ya setso. Ha re qeta dijo tsa mantsiboya, bana ba ne ba bokella dikotlolo kapa dipoleiti tsohle ntle le ho botswa mme ba di hlatswa le ho feila fatshe. Ha eba ha ka tlase ho ne ho hlokahala ho polishwa, re ne re tla polisha hape.

Lebaka la sena ke hore haeba o sa fe bana mosebetsi, ba tla pota-pota dibaka ebe ba kena kgathatsong. Moruti o ne a ithuta SeXhosa mme ha a re siya o ne a bua hantle, empa ha re le haufi le tafoleng re ne re bua Senyesemane. O buile le rona bohle, esita le bana. O ne a rata bana haholo.

Hamorao, e ne e le moprista ya ileng a nyala monna wa ka le nna ho St Mark, kahoo Ntate ha aa ka a ikutlwa a sa phutholoha ka Rev Weaver hobane o ne a holetse haufi le batho ba makhowa. Monghadi Groenewald, ya neng a ena le lebenkele la Deckerts Hill Trading, e ne e le e mong wa bona.

Translated by Bongani Matabane