Beterute

© Chris Daly
Lebitso la saense: Beta vulgaris
Lebitso le tlwaelehileng: Beetroot kapa Beet

Tlhaloso ya Semela

Beterute ke semela se hlahang selemong se seng le se seng sa bobedi. Nakong ya selemo sa pele seo se atisang ho kotulwa se hlahisa makgasi a sebopeho sa pelo le sekgahla se sekgutshwane se 10 ho isa ho 15 cm le metso ya ho ruruha e bitswang beet eo e lengwang haholo. Nakong ya selemo sa bobedi sa kgolo, haeba se siilwe fatshe se tla palesa mme se hlahise peo.

Ho Sebedisa

Makgasi a beterute a ka phehwa mme a etsa mokgwa o monate wa sepinichi mme a na le vithamine A. Beet e na le vithamine C le tse thusang mmele ho itlhwekisa tse ngata. Di ka phehwa mme di jewa di le mofuthu kapa dibata jwaloka salate. Di boetse di na le ho etswa e le dinwa maphodi.

Ditlhoko tsa Mobu le Ditokisetso

Motswako wa lehlabathe le mobu o motle haholo. Mobu o lokela ho ba o tebileng ka pale ya bophelo e tshetsweng hantle. Mobu o thata wa letsopa o qojwa hantle. Mobu wa asiti le pH e ka tlase ho 6 ha o wa e lokela. Mobu o motle wa pH e pakeng tsa 6.2 le 6.8.
Di beet di rata mobu o nang le dintlha tse phahameng tsa manyoro. Mobu o lokela ho lengwa, ho hlwekiswa le ho pongwa pele o lema. Nakong ena monontsha le moitedi o ka lengwa mme mobu o lokela ho kopantswe hoo e ka bang 300 mm ka hare. Sebaka seo se lokelang ho lema se ka tloswa ka letsoho kapa ka mochine. Matswapo a lokela ho ba dimilimithara tse 1200 le bophara ba 200 le 250 mm. Matswapo a tlameha ho theoha hodimo ho etsa bethe e phahamisitsweng e lokelang ho lengwa.

Boemo ba Lehodimo

Beterute ke semela sa serame se phodileng sa boemo ba lehodimo se sebetsang ka ho fetisisa ho mocheso wa 14°C ho ya ho 20°C. Kgolo le ntshetsopele ya di beet di fokotseha ka mocheso o ka tlaase ho 5°C le ka hodimo ho 26°C. Di ka pholoha serame se matla empa sena se senya makgasi mme ka hona se tsitsisa ho hola le ntshetsopele ya beet tlasa lefatshe.

Dintho tse Hlahisitsweng

Early Wonder, Osprey, Crimson Globe, Detroit Dark Red, Merlin, Globe Dark Red, le Star 1105.

Translated by Bongani Matabane