Vito ra xi science: Beta vulgaris
Vito ra ntolovelo: Beetroot kumbe Beet
Nhlamuselo ya Ximilani
Beetroot i ximilani lexi tekaka malembe yambirhi kukula kusukela eka mbewu, kuhumesa mihandzu ku kondza xifa. Eka lembe rosungula laha hintolovelo yitshoveriwaka hi yona, yi humesa matluka lawa yangana xivumbeko xa mbilu eka tshindi rokoma swinene ra kwalomu ka 10 kuya eka 15 cm naswona timintsu takona letinga kukumuka tivuriwa beet lexi kunga xikongomelo nkulu kuva tibyariwa. Eka lembe ra vumbirhi ro kula ka tona, loko titshikiwe e hansi ka misava tita humesa mabilomu kutani tihumesa mbewu.Switirhisiwa
Matluka yati beetroot yanga swekiwa kutani ya dyiwa tani hi miroho leyi xawulaka swinene naswona yifuwile hiti vitamin A. Ximilani lexi xa beet xifuwile swinene hiti vitamin C nati antioxidants. Tinga swekiwa kutani ti dyiwa tirikarhi ti kufumela kumbe ti titimela tani hi saladi. Titlhela titirhisiwa ku endla juzi.Swilaveko swa misava na ndzulamiso
Misava yakahle kuva tihanya iya sandy loam. Misava yifanele kuva leyi enteke kutani yitswonga kahle mati. Misava leyingana vumbe yifanele kuva yinga byariwi eka yona. Misava leyingana acid leyingana pH leyingale hansi ka 6 ayi kahle kunga byariwa swimilani leswi. Misava ya pH leyinga lulamela yiva yiri exikarhi ka 6.2 na 6.8. Ximilani lexi xa Beet xirhandza misava leyinga na swakudya swotala.Misava leyi yifanele ku rimiwa, yibasisiwa kutani yi leveriwa loko kungase byariwa nchumu. Hinkarhi lowu manyoro ya fanele kurimeriwa e hansi ka misava naswona swifanele ku katsiwa kuringana 300 mm hiku enta. Ndzhawu leyi kufanelaka ku byariwa eka yona yifanele kululamisiwa yitlakuseriwa e henhla nyana hiku tirhisa voko kumbe muchini. Ti ridges tifanele tiva 1200 mm hiku anama nale exikarhi ka 200 na 250 mm hi kuleha. Ti ridges tifanele kuva tileveriwa e henhla ku endliwa bed laha kungata byariwa kona.