Umkhicito wema Nectarine

The main difference between peaches and nectarines, is that nectarines have smooth skins.

Indzaba yeMvelaphi

Imvelaphi yema nectarine ayatiwa, kepha kucatjangwa kutsi akhule ngetulu kweminyaka letinkhulungwane letine eChina, ngesikhatsi ekunakweni kwemampentjisi kucala. Lining lalenhlanyelo lelinywako namuhlaa iphindze itsetfwe kusuka kumvelaphi yeluhlobololuhambelanako eSouthern China.

Ema nectarine nemampentjisi alicembu linye kepha ngekwentsengiso lokutsetfwe njengesitselo lesehlukile. Lomehluko lomkhulu kutsi emanectarine anentalo lewenta abenesikhumba lesimelula, lelapho emampentjisi anesikhumba lesicinekancane. Ngaphandle kwaloku, emanectarine anekunongotela kantsi futsi mancanyana kunemampentjisi.

Lelibito lelitsi ‘nectarine’ lacala eEngaland kucala ngetikhatsi ta 1616, kumbe njengentfo lesuswa ebitweni lelitsi ‘nectar’ kuhambisana nesitselo lesinongotelako. iChina nguyona lehamba phambili emhlabeni wonkhe jikelele ngekukhokha emanectarine.

Emanectarine ase Ningizimu Afrika

South African nectarines.

Ema nectarine, kanye nemampentjisi, ngulamanye etitselo tekucala kutsi alinywe eNingizimu Afrika ngemuva kwekufika kwe jan van Riebeeck ngemnyaka wa 1655. Ngemnyaka wa 1892, emanectarine kanye nemampentjisi abalelwa njengetihlahla letiningi letilinywako eCape Colony.

Indzawo Yekukhicitela

©Louise Brodie
Nectarines being pruned in summer.

Ema nectarine akhicitwa eNingizimu Afrika yonkhana, kepha lesicumbi semkhicito sivela kusuka eWestern Cape. Ngekusho kwe Lubalo lweSihlahla se Hortgro ngemnyaka wa 2018, iCeres ibalelwa kuhhafu wemkhicito lonesisindvo lesikhulu phindze lesichamuka eWolseley, eTulbagh, le Klein Karoo, iPaarl, ne Sifundza sase Nyakatfo.

Balimi bema Nectarine

©Louise Brodie
A wide variety of nectarines are planted.

Tinhlobo tema nectarine tiyalinywa, kanye netincumo tekutsi nguyiphi inhlobo letolinywa ngekutsi tichutjwa noma tigcugcutelwa tintfo tendzawo kanye nekufunwa emakethe. Balimi bafaka lokudzala lokulinyiwe ngesikhatsi lolokusha  nalokuphucukile kutfolakala.

Ngemnyaka wa 2018, iAlpine nguyona nhlobo beyilinywa kakhulu, ilandzelwe yi August Red(Ingci Lebovu). Letinye tinhlobo letifaka iRoyal Ruby, iSuper Star, iMay Glo, iLuciana, iFantasia, iSunburst, iSkye, iTiffany, iArtic Wolf, iSunlite Garofa, Ligcabho la Margaret, iCrimson Glo, iSeptember Bright (Kukhanya kwe Nyoni), Summer Fire (Umlilo weLihlobo), Fire Pearl, iGarcia kanye neSummer Bright (Kukhanya kwe Lihlobo).

Tinhlobo temanectarine tihluka ngetigaba tetidzingeko tekubaba, sikhatsi sekuvutfwa, kubonwa kwawo kanye naleto letisheshe titsetsele kutifo letiningana.

Sikhatsi

Necatrines being sorted during production season.

Sikhatsi semkhicito sase Ningizimu Afrika sishiyana ngesimo selitulu, lendzawo yekukhicita kanye nekulima. Sivame kuhamba kusuka ngenyaka yeMphala kuya kunyenga Yendlovu Lenkhulu, netisindvo letincane nato letikhokhwa ngenyanga yaMabasa. Lesikhatsi semkhicito sivumela lelive kutsi linike emanectarine kulamanye emave langase Ndzaweni lese Nyakatfo ngesikhatsi lapho khona umkhicito kulawamave uphansi.

Intsengiso yase Ningizimu Afrika

Nectarines being sorted in a pack house in the Langkloof.

Ema Ningizimu Afrika, noma ingulenika lokumbalwa ngaphesheya, sekhulise lokuhle lokuphindziwe kweliningi lelihle lwetitselo letihanjiswako. Lenombolo yemakhathoni lahanjiswako siyikhulile yaba ngetulu kuneminyaka leyengcile, ngetulu kwehhafu walokuhanjisiwe lokuya eUnited Kingdom. Inyonyane yase Europe ne Middle East phindze kutsatsa sisindvo lesikhulu, tibe tisindvo letincane tibhekiswe Emahlandzeni ase Indian Ocean, eRussia, iMpumalanga lekhashane kanye nalokusele kwe Afrika.

Kusetjentiswa

©Louise Brodie
Nectarines are primarily enjoyed fresh.

Ema nectarine aphakeme nge fibre, emavitamin kanye nemamineral phindze atfwele tintfo tetitjalo letitfolako, njengentfo levikela umtimba kutsi ungagugi. Lesitselo kanye nesikhumba kuyadliwa, kepha lelitje liyalahlwa. Emanectarine ayadliwa aluhlata phindze ahambisana kahle njengesaladi.

Tecwayiso

Uma utsenga emanectarine, khetsa lesitselo lesintofotelako, lasinile, futsi lesikhanyako. Emanectarine angavutfwa ngekutsi uwabeke endishini naletinye titselo, letifana nemahhabhula noma bhanana. Nomake, chubekisa imphilo yawo yasemashelufini ngekutsi uwabeke efrigini kwentela kwehlisa noma kuhambisa kancane inchubo yekuvutfwa.

Lelitje noma indumbu ingasuswa noma ngekusika lenectarine ngalokulomgedla, kushumphula letincetu ngekutsi utiphambatise, phindze nekuhlukanisa letincetu.

Translated by Phindile Malotana