Tshitori nga ha Vhubvo ha Hone
Vhubvo ha Nectarine ahu divhei, fhedzi huna u humbuleliwa uri wo tumbuliwa minwaha ya 4 000 China yo fhiraho, tshifhinga tshe ha vha hu tshi khou thoma zwa u vha hone ha mapiere. Na vhunzhi ha tshaka dzine dza vha uri dzi khou tavhiwa namusi dzi vha dzina vhubvo hune dza bva hone vhuhulu hangei vhukovhela ha China.
Nectarine na dzi peaches ndi tshaka nnthihi fhedzi zwi tshi da kha thengiso zwiwela kha zwithu zwine zwa vha uri zwo fhambana. Phambano ndi ya uri dzi Nectarine dzina zwithu zwavhudi kha dzo zwine zwa thusa kha uri dzi vhe na lukanda lutete, ngeno huna uri peaches dzi tshi vha na lukanda lune lwa vha uri lu ya hwasa. Nga nnda ha hezwi dzi nectarine dzi ya difha dza dovha dza vha thukhu kha dzi peaches.
Dzina la uri lo tumbulwa hangei England nga vho 1616 kha musi lobva kha ipfi Nectar zwine zwa vha zwi tshi khou amba zwithu zwa u difha kha mutshelo. China ndi vhone vha bveledzi vhahulwane vha Nectarine.
Dzi Nectarine dza Afrika Tshipembe
Nectarines, khathihi na peaches, ndi minwe ya mitshelo ya u thoma u tavhiwa Afrika tshipembe nga murahu ha u da ha Jan van Riebeeck nga 1655. Nga 1892, nectarines na ma peaches ho vha yone mitshelo ye ya do tavhiwa nga vhunzhi kha mmbi ya Colony.
Hune ya Bveledziwa Hone
Nectarines dzi bveledziwa u mona na lothe la Afrika Tshipembe, fhedzi ubveledziwa nga vhunzhi hu vha hu tshi khou bva Western Cape. Uya nga vha Hortgro Tree Census vha 2018, Ceres ndi vhone vhane vha bveledza dzi nnzhi hune dza swika nga vhukati dzinwe dzi tshi vha dzi tshi khou bva Wolseley, Tulbagh, the Klein Karoo, Paarl, na Northern Province.
Tshaka dza dzi Nectarine
Huna tshaka nnzhi vhukuma dzine dza vha uri dzi vha dzi tshi khou tavhiwa, hune tsheo ya uri u khou tavha ifhio i tshi bva kha vhupo hune wavha khaho na zwinwe zwithu u fana na vharengi. Vhalimi vha ya thoma u tavha nntswa tshaka musi dzi tshi da ngauri dzi vha dzo khwinisiwa.
Nga 2018, Alpine ho vha hu lwone lushaka lune lwa tavhiwa nga vhunzhi, ha tevhela August Red. Dzinwe tshaka hu vha hokatelwa Royal Ruby, Super Star, May Glo, Luciana, Fantasia, Sunburst, Skye, Tiffany, Artic Wolf, Sunlite, Garofa, Margaret’s pride, Crimson Glo, September Bright, Summer Fire, Fire Pearl, Garcia na Summer Bright.
Tshaka dza dzi Nectarine dzi fhambana nga tshifhinga tshine dza vha dzo awela, tshifhinga tsha u kana, mbonalo na u kona u kondelela malwadze. Lukanda lwa hone kanzhi luvha lulu tshena kana tshitopana.
Khalanwaha
U bveledziwa ha Afrika Tshipembe hu vha hu tshi khou bva kha khalanwaha na mutsho, hune dza vha dzi tshi khou tavhiwa hone na tshaka dza hone. Dzi vha hone ubva kha nwedzi wa Tshimedzi u swika Thafamuhwe hune hu ya divha na dzinwe dzine dza vha thukhu dzine dzi ya wanala nga nwedzi wa Lambamai. Khalanwaha ya u bveledza iya thusa shango uri li kone ufha manwe mashango a vhubvaduvha nga tshifhinga tshine kha mashango avho ha vha hu sa khou bveledziwa tshithu.
Thengiso Afrika Tshipembe
Afrika Tshipembe, nga kha u kona u thusiwa nga manwe mashango vho no vha na dzina la vhudi la u bveledza zwithu zwa maimo anntha. Mbalo ya dzi carton dzo noya kha manwe mashango yo no gonya vhukuma lwa minwaha yo fhelaho hune dzine dza swika nga vhukati dzi ya iswa na UK. Na vha Europe na Middle East vha na nnzhi dzine vha dzi wana, ngeno dzine dza vha thukhu dzi tshi vha dzi tshi khou iswa kha mashango ane anga Indian Ocean Islands, Russia, the Far East, Asia na u mona na Afurika.
Mushumo
Nectarines dzi vha dzo dala vhukuma nga dzi fibre, vitamins na minerals ya dovha ya vha na zwithu zwinzhi zwine zwa vha na mbuyelo u fana na zwithu zwine zwa lwa na malwadze kha mivhili ya vhathu zwa thusa na kha uri muthu asongo hula. Lukanda lwa mutshelo lu ya lea fhedzi thambo iya latiwa. Unga dzi la dzo ralo kana wa la dzi tshi kha dzi salad.
Zwa Ndeme
Musi u tshi khou renga dzi nectarines, u fanela u nanga dzine dza vha thethe, dzo khwathaho, na dzine dza vha na muvhala. Dzi ya kona u vhibva arali wa dzi sia kha ndongwana na minwe mitshelo, ine ya nga apula na muomva. Zwinwe zwine zwa ita uri dzi vhe na vhutshilo ndi u dzi vhea kha zwirothodzi uri dzi sa tavhanye u vhibva. Unga kona u bvisa thambo arali wa tou khatha nga vhukati wa kona u bvisa ivha i vhukati.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe