Kanegelo ya Tlholego
Setlogo sa nectarine ga se tsebege, eupša go naganwa gore e ile ya hlabollwa go feta mengwaga ye 4 000 ye e fetilego kua China, roundabout ge go lengwa ga diperekisi e thoma. Bontši bja dikhalthiba tšeo di bjalwago lehono di tšwa go ecotypes lego go Borwa bja China.
Dinektharine le diperekisi ke mehuta ya go swana efela di a fapana ka kgwebo. Phapano ye kgolo ke gore dinektharine di na ledikokwana tša leabela tše kgolo tšeo di hlolago gore di ba na le letlalo le botse, mola e le gore perekisi yona e thata. Ntle le se, dinektharine ka tlwaelo di na le tatso ya go tanta ebile ke tše nnyane go feta diperekisi.
Leina le ‘nectarine’ le hlomilwe pele kua England ka 1616, mohlamongwe bjalo ka ngwalolla ya lentšu ‘nectar’ leo le bolelago ka ga bose bja seenywa. China ke motšweletši wo mogolomo lefaseng wa nectarine.
Dinektharine tša Afrika Borwa
Dinektharine gammogo le diperekisi, ke tše dingwe tša dikenywa tša mathomo tše bjalwago mo Afrika Borwa ka morago ga mošomo wa Jan Van Riebeeck ka 1655. Ka 1892, dinektharine le diperekisi di be di le mehlare ye megolo yeo e bjetšwego mo Cape colony.
Mefelo a Tšweletšo
Dinektharine di tšweletšwago mo Afrika Borwa ka moka, eupša bontši bja tšweletšo bo tšwa Kapa Bodikela. Go ya ka dipalopalo tša mohlare wa Hortgro wa 2018, Ceres e tšea seripa sa tšweletšo ka palo ye kgolo yeo e tšwago go Wolseley, Tulbagh, Seleteng sa Klein Karoo, Paarl, le ka Phrobentsheng ya Leboa.
Dikhalthiba tša Nectarine
Mehutahuta ya dikhalthiba tša nectarine di bjetšwego, gomme sephetho sa go bjala dibjalo e lego mabaka a tikologo le nyakego ya mmarakeng. Balemi ba fetola dikhalthiba tša kgale ge tše mpsha le tše di kaonafetšego di le gona.
Ka 2018, Alpine e be e le mohuta wo bjetšwego kudu, e be go latela Agostose e khubedu. Mehuta ye mengwe ke Royal Ruby, Super Star, May Glo, Luciana, Fantasia, Sunburst, Skye, Tiffany, Artic Wolf, Sunlite, Garofa, Margaret’s pride, Crimson Glo, September Bright, Summer Fire, Fire Pearl, Garcia le Summer Bright.
Mehuta ya Nectarine e fapana ka dinyakwa tša yona, nako ya go butšwa, ponagalo le malwetši. Ka tlwaelo matlalo ke a mašweu goba serolane.
Sehla
Sehla sa tšweletšo sa Afrika Borwa se theilwe godimo ga maemo a boso ao a fapafapanego, lefelo la tšweletšo le khalthiba. Gantši se ka ba go tloga ka Oktoboro go ya go Matšhe, ka bogolo bjo bonnyane bjoo bo tšweletšwago ka Aporele. Sehla sa tšweletšo se dumelelago naga gore e fe dinektharine go dinaga tše di lego go Northern Hemisphere ka nako yeo tšweletšo go dinageng tšeo e le ka fase.
Dithekišo tša ka Afrika Borwa
Afrika Borwa, le ge e le gore e fa palo ye nnyane ya boditšhabatšhaba, e tšweleditše tumo ye botse ya dikenywa. Palo ya cartons tšeo do rometšwego ntle e oketšegile mo mengwageng ye mmalwa ye e fetilego, gomme seripagare go diromelwa di ile United Kingdom. Yunione ya Afrika le ka Bohlabagare di tšea palo ye kgolo, mola tše nnyane di lebišwa go dihlakahlaka tša Indian Ocean, Russia, Thokong ya Bohlabela, Asia le Afrika ka bophara.
Tšhomišo
Dinektharine di na le maemo a godimo a tlhale, divitamine le diminerale ebile di na le mohola go dibjalo, go swana le antioxidants go šireletša mmele kgahlanong le go tsofala. Dikenyo le letlalo di a lewa, eupša leswika le a lahliwa. Dinektharine gantši e lewa e le tala eupša e ka jewa le ka gare ga salate.
Maele
Ge o reka, dinektharine, o kgethe seenywa se tiilego, se boreledi le sa go phadima. Dinektharine di ka butšwa ka go tlogelwa ka gare ga sejana le dikenywa tše dingwe, go swana le diapola goba dipanana. Go se go bjalo, o ka katološa bophelo bja šelefo bja tšonaka go di bewa ka gare ga setšidifatši go fokotša tshepedišo ya go butšwa.
Leswika le tlošwa ka go se sega nectarine go bapa le ngata, ka go roba diripa ka lehlakoreng le lengwe, e be o goga diripa.
Translated by Lebogang Sewela