Pale ya Tshimoloho
Tshimoloho ya nectarine ha e tsejwe, empa ho nahanwa ha e qadile dilemo tse fetang 4 000 tse fetileng China, ka nako eo ho sebediswa ha diperekisi malapeng ho neng ho qala. Boholo ba mefuta ya dimela tse lengwang kajeno le yona e hlaha mefuteng e tswang borwa ba China.
Di-nectarine le diperekisi ke mofuta o tshwanang empa kgwebong e nkwa e le ditholwana tse fapaneng. Phapang e kgolo ke hore di-nectarine di na le ntlha e ikgethang e etsang hore di be le letlalo le boreledi, ha perekisi yona e na le letlalo le boya. Ntle ho mona, di-nectarine di batla di le tswekere ebile di le nyane ho diperekisi ka boholo.
Lebitso lena la ‘nectarine’ le qapilwe England ka bo-1616, mohlomong le nkwa ho lentswe ‘nectar’ ka lebaka le tatso e tswekere ya tholwana eo. China e di hula pele ka bohlahisi ba nectarine.
Di-Nectarine tsa Afrika Borwa
Di-nectarines, hammoho le diperekisi, ke tse ding tsa ditholwana tsa pele ho lengwa Afrika Borwa ka nako ya ho fihla ha Jan van Riebeeck ka 1655. Ka 1892, di-nectarine le diperekisi ke tsona tse neng di na le masimo a mangata a difate ka ho fetisisa Cape Colony.
Sebaka sa Tlhahiso
Di-nectarines di hlahiswa Afrika Borwa yohle, empa boholo ba tlhahiso bo tswa Kapa Bophirima. Ho ya ka Hortgro Tree Census ya 2018, Ceres ke ikarabella ho palo e ka bang halofo ya tlhahiso yohle ka bongata bo hlahang Wolseley, Tulbagh, Klein Karoo, Paarl, le Northern Province.
Mefuta ya Dimela tsa Nectarine
Mefuta ya dimela tsa nectarine e a lengwa, mme qeto ya mofuta wa semela o jalwang o susumetswa ke dintlha tsa tikoloho le tlhoko ya mmaraka. Dihwai di tlosa dimela tsa kgale ha tse ntjha le tse ntlafaditsweng di fumaneha.
Ka 2018, Alpine e ne e le mofuta o lengwang ka ho fetisisa, o hlahlangwe ke August Red. Mefuta e meng e kenyeletsa Royal Ruby, Super Star, May Glo, Luciana, Fantasia, Sunburst, Skye, Tiffany, Artic Wolf, Sunlite, Garofa, Margaret’s pride, Crimson Glo, September Bright, Summer Fire, Fire Pearl, Garcia le Summer Bright.
Mefuta ya nectarine e fapana ka ditlhoko tsa yona tsa ho phodiswa, nako ya ho butswa, tjhebeho ya tsona le ho ba kotsing ya mafu a fapaneng. Hangata letlalo le ba lesweu kapa lesehla.
Nako ya Selemo
Nako ya selemo ya Afrika Borwa ya tlhahiso e ya ka boemo ba lehodimo, sebaka sa tlhahiso le mofuta wa semela. Hangata ke ho tloha ka Mphalane ho ya ho Tlhakubele, ka tlhahiso e nyane kgweding ya Mmesa. Nako ya tlhahiso e dumella naha ho fepela dinaha tse leboya la hemisphere ka nako eo tlhahiso ya dinaha tseo e leng tlase ka yona.
Thekiso ya Afrika Borwa
Afrika Borwa, le ha e le morekisi e monyane wa matjhaba, e iketseditse lebitso le letle ka boleng bo tsotehang ba tholwana ya yona e romelwang kantle ho naha. Palo ya mabokose e eketsehile dilemong tse mmalwa tse fetileng, ka palo e fetang halofo ya bongata bo romelwang United Kingdom. European Union le Middle East le tsona di amohela ditholwana ka bongata, ha tse nyane di lebiswa dihlekehlekeng tsa Indian Ocean, Russia, Botjhabela bo hole, Asia le Afrika yohle.
Tshebediso
Di-nectarine di na le fibre e ngata, divithamini le diminerale mme di na le melemo e kang antioxidants tse sireletsang mmele ho botsofadi. Tholwana le letlalo di a jowa, empa peo e a lahlwa. Di-nectarine di jowa tala mme di tsamaelana le di-salate.
Dikeletso
Ha ho rekwa di-nectarine, kgetha tholwana e boreledi, e tiileng ebile e le mmala o hlakileng. Di-nectarine di ka butswiswa ka ho di kenya sejaneng se le seng le ditholwana tse ding, tse jwaloka diapole kapa di-banana. Ntle ho moo, o ka eketsa bophelo ba tsona ba kamora kotulo ka ho di beha kahara sehatsetsi ho fokotsa sekgahla sa ho butswa.
Peo e ka tloswa ka ho seha nectarine motserong, ya sothwa dikoto tseo tse pedi, mme tsa arolwa.
Translated by Maletsatsi Sejake