Sitselo Semvelo sase Ningizimu Afrika

© Hans Hillewaert

Titselo temvelo ngutinye tetindlela letinkhulu ngesikhatsi sendlala kanye nekwehluleka ngekudla eNingizimu Afrika. Kufundza 1 kuboniwe kutsi kuvuna titselo etigangeni Kanye nasetihlahleni letihluma emapulazini tingangeta umsebenti emakhayeni. Ngekwengeta, ekwakheni jamu ngetitselo temvelo kanye nemajusi kungakha imali lengetekile.

Titselo letidlekako tasesigangeni lapho tivela khona tingasita kuvikela kudla lokungakagadvwa (kungabi nekudla lokwenele), ikakhulu 'indlala lefihlekile' - kushoda kwekudla kanye neamvithamini.

Titselo temvelo titselo letitfolwa esigangeni sase Ningizimu Afrika kapha tiyahlanyelwa ngekwentsengo kutsi tidliwe titinsha noma takhiwe taba tintfo letiana najamu noma tinatfo. Ngekusho kwe Litiko: Letekulima, Emahlatsi kanye nekuDweba (DAFF) loku kutsatfwa njenge titselo temvelo letimcoka letihlanyelwako la Ningizimu Afrika.

Marula - Umganu Mobola plum - Li plum lemobolo Red Milkwood fruit - Sitselo sesigodvoselubisi lesibovu Wild Medlar - iMedlar yesiganga Kei Apple - Lihhabhula le Kei Monkey orange - Li orintji Lengobiyane Sour fig - Sitselo Lesincane Lesinongotelako Lesinetinhlavu ngekhatsi lesimunyu Sour plum - Li plum Lelimunyu Letinye taletitselo temvelo tintfo letimcoka tekutsengisa futsi titsengiswa ngasemigwaceni etindzaweni letiningi eAfrika lese ningizimu.

Loku kufaka li orintji lengobiyane, sitselo lesincane lesinetinhlavu ngekhatsi (Carpobrotus edulis), umsobo (emagungumence lanemanti) kuncenye lese mphumalanga yase Ningizimu Afrika, lihhabhula- le kei (Dovyalis caffra), liplum lelimunyu (Ximenia cafrra), liphum lelimunyu leliluhlata sasibhakabhaka (X. americana) kanye ne moepel noma sigodvoselubisi lesibovu (licembu le Mimusops).

Letinye tikhombisa kutsandza kuba sitselo lesisha sentsengo kanye nenchubekela phambili yentekile ngebuganu (Sclerocrya birrea) naletinye letimbalwa.

Buganu

Lesihlahla lesikhulu sijwayelekile esifundzeni sase Limpopo lese Ningizimu Afrika. Lesitselo sivunwa kusuka emhlabatsini (ngenyanga ya Bhimbidvwane kuya enyangeni yaMabasa) nese sidliwa sisisha mp,a sesentiwe jamu. siphindze sentiwe kutsi sente tjwala lobufana nabhiya Kanye netjwala lobujwayelekile.

Liplum le Mobolo

Sihlahla lesikhulu lesineligcolo lelihwayako, leliplum lemobolo lihluma etigodzini tase Ningizimu Afrika letisemphumalanga siphindze sikhokhe sitselo lesincane lesimtfubi lesidliwa siluhlata, somisiwe noma sesakhiwe saba ngubhiya.

Sigodvoselubisi Lesibovu

Lesihlahla sitsandza tifundza tase Ningizimu Afrika letinelitulu lasehlobo naletikhokha ema orintji layindingilizi lamancane. Lesitselo lesinongotelako siphakeme ngavithamini C kantsi nemacembe adliwa tinyamatane. Avunwa asengakavutfwa, lesitselo sivutfwa emalangeni lambalwa.

iMedlar Yesiganga

Sihlahla salesitselo sikhokha linani lesitselo- se apricot nekuvela kwaloko kwelihhabhula lelomisiwe. Sitselo lesinsha sisetjentiswa nakubiliswa lokumanto lokukhanyako (lekuyi mampoer ngesi Bhunu). Titselo kumele - tivunwe ngetandla etihlahleni phindze tingavunwa ngetulu kwesikhatsi lesingaba tinyanga letisitfupha.

Lihhabhula le Kei

Lolokunongotelako kanye nelihhabhula le Kei lelinekuvela lidliwa liluhlata, nawutsandza uvuvutela shukela. Lesitselo siphakeme ngavithamini C futsi sitfwele ema esidi e amino lahlukahlukene kantsi ne esidi yaso yemvelo ilenta libekahle ekwenteni jamu. Lesihlahla semanyeva sasemahlatsini senta ihedge leyatiwako.

Li Orintji le Ngobiyane

Lesihlahla lesincane semanyeva sihluma etindzaweni letishisako letinetihlahla nasetigodzini letisemkhatsini e Afrika sikhokha titselo leticinile letimtfubi letingaba linani leli orintji.

Lolokuyinyama kwalesitselo kudliwa kuluhlata, kuyomiswa noma kwentiwe jamu noma liwayini letitselo, kepha letinhlavu tinguphoyizini.

Sitselo Lesincane Setinhlavu Letincane Letilula

Yimvelo lekhansako kuya eWestern Cape, lesitselo lesincane setinhlavu letincane letilula senta jamu lokahle futsi sisetjentiswa kucinisa umhlaba kanye nakumanti- asengadzeni. Ijusi yelicembe laso lisetjentiswa kupholisa kushiswa lilanga, kuhhwebheka kanye nekuluma.

Liplum Lelimunyu

Lesitselo lesimunyu lesishayisa umoya sitfolakala esihlahleni lesincane lesinemanyeva, sivame kuhlanyelwa njenge hedge. Sidliwa sisinsha, lesitselo sinavithamini C losetulu futsi tinhlavu taso tisetjentiswa etintfweni tekugcotjiswa njengekwekugcobisa tindzebe temlomo kanye nensipho.

Inchazelo Yemutsi

Lwati lwalemfundvo kanye netidzingo telwati kuphela ngekutsi kungahle kungatsatfwa njengekucebisa ngekwemutsi. Lolwati alukahlelwa kutsi lumelele kucebisa ngekwemutsi noma kwelapha lokunikwa tati letibuke temphilo.

Translated by Phindile Malotana