Seenywa Apola Kei: Seenywa sa Todu le Mollwaneng wa Šireletšo
Apola ya Kei (Dovyalis caffra) e bitšwa gape appelkoosdoring, Umgokolo, Amagokolo, wild apricot, um-Qokolo, Umkokola, Dingaan’s apricot le Motlhono. Apolekose ya naga (D. zeyheri) le thetlwa ye bodiila ya go tlwaelega (D. rhamnoides ) ke mehuta ye mengwe ye mebedi ya diphedi tša dovayalis lapa la Dovayalis. Apola ya Kei apple le mohlare wo tala wa go kgona go kgotlelela komelelo le tšhwaane/šobane, o gola ka bogolo bja magareng a 3 le 5 m. O hwetšagala molapong, mafelo ao a omilego, mafelong a go oma, mo sethokgweng sa Kapa Bohlabela, KwaZulu-Natal le Limpopo.
Apola ya Kei apple e dira lepheko la šireletšo goba sebjalo sa phalago (ge di bjetšwe ka kitlanego gammogo le pruned) mme e na le medu a sego kotsi go maphelong. Sebjalo se romotšwe ntle go Engelane ka 1838 e be se phatlalala lefase ka bophara, ga fao se bjetšwego bjalo sebjalo sa šireletšo mo dirapaneng - e fokolaga ya mmu wa letswai le gašetša ya lewatle. Matšoba a na le nectar ya godimo; a goga šedi go dirurubele le dikhunkhwane mola dikenywa di tumile ka dinonyana le batho le matlakala di ipshina ke diruiwa.
Seenywa ka apola ya Kei se a lewa ka phopholego ya todi le floury - go swana le apolekose. Gantši e oketšwa go salate ye dienywa, e dira jam ye botse gape e šomišwa ka gare ga dikuku goba go dino tša dikenywa. Gantši go thwe e na le esiti ye ntšhi gore e ka lewa - Kei apple e kaone ge e ka segwa le go gašwa ka swikiri pele e ka lewa. Dienywa tše sa butšwago di ka bolokwa gomme matlakala ona a dira a dira furu ye botse ya diruiwa.
Dikenyo di bitšwa go tloga ka kgwedi ya Agostose go fihla ka Oktoboro gomme go kaone go di bunwa ka dihlopha (Diriša thipa) go thibela tshenyo ya matlalo. Apola ya Kei e kgona go kgotlelela komelelo le tšhwaane gomme e gola gabotse go tšwa go dipeu tše kgoboketšwego go tšwa go dienywa tša go butšwa. Dipeu di swanetše go hlwekišwa le go omišwa pele ga ge di bjalwa.
Molaetša wa Temoša Kalafong
Tshedimošo ke ya mabaka a tša thuto le tša tshedimošo fela gomme e ka se hlathollwe bjalo ka keletšo ya kalafo. Tshedimošo ga se ya go ikemišetša go tloša keletšo ya kalafo ye e abiwago ke bašomi ba tlhokomelo ya maphelo.
Translated by Lebogang Sewela