Phatlalatšo
Phatlalatšo e tšwa go dipeu.Mokgwa wa go Bjala
Leeks di ka bjalwo ka mokgwa wa go bjala dipeu mo mmung goba di ka bjalwa godimo ga mepete ya dibjalwana e di godišwa ka gare ga ntlwana ye tala. Ge dibjalwana tše nnyane di le 15 cm ka bp telele ka morago ga dibeke tše 6, di a epiwa e be di išwa mašemong. Bontši bja batšweletši ba kgwebo ba rata mokgwa wa go bjala dibjalo tše nanana ka ge se se fa netefatšotiišetšo ya bontši bja dibjalo godimo ga hektare mme dibjalo di bunwa ka pele ebile di mela ka go swana.Pšalo ya leek ka diatla ke mošomo wo thata le go tura. Mokgwa wa go bjala dipeu le pšalo ya dibjalo tše nanana, ka bobedi di ka dirwa ka mokgwa wa semotšhene. Go hwetša dikutu goba dikota tše šweu tše botse, tša go dula sebaka go kaone go bjala mekero ya 15 cm ka go teba gomme e be o bjala dibjalwana ka tlase ga mosela wo gomme ka morago o khupetše medu le dikutu tša ka fase ka morago ga pšalo.
Dibeke tše nne morago ga ge dibjalo di hlomile; mmu o ka godišwa gape go khupetša kutu. Botelele bja malena ba dikutu goba bja karolo ye šweu ya kutu ke 15 cm go ya go 20 cm. Ge o šomiša mokgwa wa go bjala dipeu, taolo ya ngwang ke tlhohlo ye kgolo mo dikgatong tša mathomo tša kgolo. Ka lebaka le, pšalo ya dibjalwana tše nanana tša leel e tumile gare ga batšweletši ba kgwebo ka ge se se dumelela taolo ya mengwang pele ga pšalo.
Katologanyo
Dibjalo di ka ba le sekgoba sa go lekana 15 cm ka ntle ka direi tše di 30 cm le 20 cm ka ntle ka direi tše bulegilego go dumelela ditrekere le didirišwa tša sephethephethe ge go nyakega. Se se swanetše go fa tšhemo ye lekanago dibjalo tša leek tše 120 go 200 000 000 godimo ga hektare. Leeks tše nnyane di bjalwa kgauswi le kgauswi ka lebaka la gore nako ya tšona ya go gola ke e kopana le mengwang e na le go ba bothata.Nako ya go Bjala
Pšalo ya diepu tša leek ka gare ga direi tša peu e dirwa magareng ga dibeke tše di selelago le dibeke tše seswai pele ga nako ya tiragalo ya dibjalwana ya go bjala. Mo Afrika Borwa, dinako tše pedi tša go di bjala leeks ke mathomong a lehlabula, go tloga mathomong a kgwedi ya Matšhe go ya mathomong a kgwedi ya Aprele, gomme gape mo mafelelong a marega ka Julae le ka Agostose.Nako ya go Bjala
Dibjalwana tša leek di epiwa ka Aprele le ka Mei le gape ka mafelelong a Agostose le Setemere.Nako ya Kgolo
Mokgwa wa go bjala dipeu tše leeks o tšea dikgwedi tše tshela go lokela puno. Bjale ge dipeu di bjetšwe mathomong a kgwedi ya Matšhe di lokela go bunwa ka Agostose le Setemere. Ge e le gore dibjalwana di bjalwa kamagare ga Aprele goba mathomong a Mei di tla lokela go bunwa ka Julae goba ya mathomong a kgwedi ya Agostose.Pšalo ya dibjalo tše nanana tša leek bakeng sa go bjala peu go bolokoa kgwedi ya taolo ya sebjalo, nako le tšhelete. Matlakala a boleta a leeks a bunwa ka pela; dibeke tše seswai go ya leseome ka morago ga pšalo ya dibjalo tše nanana.
Nontšho
Bjalo ka ge go boletšwe mo peakanyong ya mmu gore go bohlokwa go tšea sešupommu le mothopo wa sephrofešenale go netefatša didirišwa tša phepo tša digašo tša go nepa tša lefelo la go bjala. Ditšhišinyo tše di latelago ke setlwaedi seo se ka latelwa ge nontšha leeks. Ka beke pele ga pšalo ya dibjalo tše nanana, šomiša 250 go ya go 300 kg ya 2:3:4 (30) godimo ga hektare ge o beakanya mpete wa sebjalo e be o šomiša dipapetlasediko ka mmung wa go lekana 20 cm.Se se fa phepo ka pela ka morago ga pšalo ya dibjalwana tša leek ebile e tla fa sebjalo maatla a go thoma gabotse gape le go thuša gatelelo ye dirilwego nakong ya go bjala gape. Ge o bjala dipeu tša leek, šomiša monontšha wa mothomo go bapa le direi tša dibjalo ka pela ge dibjalo tše mpsha di thoma go hlaga. Dibeke tše pedi go ya go tše tharo phatlalatša monontšha wa go swana le wa mathomo go bapa le direi tša dibjalo.
Ka morago ga dibeke tše pedi tše go ya go tše tharo o šomiše monontšha wa boraro wa go lekana 250 kg godimo ga hektare ya LAN (28) e ka dirwa go bapa le direi tša dibjalo. Se se swanetše go ba bonolo gore sebjalo se fihlelele kgolo le go lokela go bunwa. Gopola go laola mengwang ka ge mengwang e tla go hlakola dibjalo phepo ya tšona.
Nošetšo
Diriša 10 mm ka letšatši pele ga pšalo ya dibjalwana tše nanana tša leek le 10 mm ka pela ka morago ga pšalo. Nošetša ka beke ya magareng ga 20 le 30 mm e ka hlophelwa magorong a mabedi goba a mararo a beke. Palo ye, ya nosetšo e ka dira gore dibjalo di gole gabotse. Go bohlokwa go boloka monola mmung eupša e se go meets a mantši.Translated by Lebogang Sewela