Ukutjalwa kweBhedrudi

© Marinda Louw

Ukurhatjhwa Kwaso

Itjalwa ngembewu.

Indlela Yokutjala

Tjala ibhedrudi ngembewu ehlabathini itjhingele ngamamilimitha ayi-20 ukuya phasi. Imbewu itjalwa ngamareyi ahlukene ngesibanga ezimasentimitha ayi-2 nasele ikhulile ayancitjhiswa bese kuthi iintjalo zisetjenziselwe ukuzalisa iinkhala. Imbewu ingatjalwa godu ematreyini wembewu bese lokha nasele ama-plantjies akhulile amasentimitha ayi-10. Lokhu kwenziwa balimi abatjala ngehloso yokuthengisa etlhoga ama-hectare angaba yi-500 000 begodu ukwenza lokjhu kuyadura.

Iinkhundla

Iintjalo kufanele zenzelwe iinkhala ezimasentimitha ayi-5 ukuya kwayi-10 kuya ngokobana umtjali ufuna bona ibe yikulu kangangani. Itjalwa ngamareyi ahlukaniswe ngamasenthimitha ayi-20. Kutjhiywa iindlela zokobona iinsebenzi zirhone ukukhambakhamba okuzukwenza bona usale ngesikhala esingaba-hectare 600 000 kuya-800 000. Godu lokhu kuhluka ngokuya ngomkhiqizi ngamunye nokobana itjalwe ngomcopho yokuyenzami ngayo.

Isikhathi Sokukuyitjala

Ibhedrudi ingatjalwa unyaka woke lokha amazimba womtjhiso apholileko. Kodwana imiphumela emihle yesitjalo esihle eSewula Afrika ngetjalwe ukusuka ngoRhoboyi kuya kuNobayeni.

Iskhathi Sokukhula

©Louise Brodie
Ingatjalwa iinyanga ezimbili (iimveke ezine) emabhedrudini anobukhulu obumamamilimitha ayi-40 kuya ku-50 kanye neenyanga ezintathu (iimveke ezilisumi nambili) emabhedrudini amakhulu. Nayitjhiywe isikhathi phasi/ingakavunwa ingathoma ukuqina begodu ikhwalithi yokuyithengisa ifretjhi yonakale.

Ukuvundiswa

Ngaphambi kokuyitjala nalokha usalungisa indawo ozoyitjala kiyo kungafakwa lapho ikhompowusti kanye nomanyoro wenkukhu ehlabathini engaphezulu eyi-200 mm.Ngemva kokutjala kungafakwa i-mulch engakenziwa ngamakhemikhali endaweni etjaliweko. Ngeva kokumila kweentjalo nokwenzeka ngemva kweemveke ezintathu faka i-400 kg ye-LAN nanyana esivundisi esimamanzi esilingana nayo. Ngemva kweemveke ezintathu uyifake kokuthoma faka ileveli efanako ye-Nitrogen kokuthoma eyenziwe nge-Potassium Nitrate.

Ukuthelelelwa

©Marinda Louw
Ungatheleleli khulu ngemva kokutjala, qiniseka bona ihlabathi otjale kiyo ithambe kuhle. Ungatheleleli khulu ngombana lokho kuzokona iintjalo ezimilako. Ngemva kwamalanga wokuthoma alisumi kozokuvela iintjalo eziyi-25 mm. Ngemva kokobana zimile nokungaba ngemva kweveke thelelela ngamanzi angaba yi-35 kanye ne-50 mm qobe veke. Kuzokutlhogeka bona thelelele ngamanzi angaba yi-50 mm qobe veke lokha nakutjhisako.

Translated by Busisiwe Skhosana