U Ṱavha Beetroot
U Ṱavha
Nga mbeu.
Kuṱavhele
Unga ṱavha mbeu hune wa khou tea u ṱavhela hone tenda havha ho tsa 20 mm. Mbeu dzi ṱavhiwa nga dzi row dzine dza vha dzi 20 cm kule na kule kha 2 cm kule musi dzo no tumbulwa dzi ya kona u bviswa dza kona u vala magepe ane avha uri o sala. Mbeu unga i ṱavha na musi wo ita zwiraba zwono hula u swika 10 cm wa kona u zwi bvisa. Hezwi zwi vhonala hu zwone zwine zwa itwa nga vhane vha ṱavhela u rengisa ngauri unga kona u bveledza zwine zwa swika 500 000 ya zwimela.
U Siana
Zwimela zwi fanela u siana 5 uya kha 10 cm kule na kule zwi tshi khou bva kha tshivhumbeo tsha yo na lutamo. Hu fanela u itwa nḓila ine khayo hu ya kona u dzhena dzi wheelbarrow na vhashumi. Unga wana wo salelwa nga zwimela zwine zwa swika 600 000 uya kha 800 000 nga hectara. Hafhu hedzi tshaka dzi ya fhambana nga vhabveledzi zwi tshi khou bva kha uri vha ḓo shumisa tshimela tsha hani nahone tshi khou ṱavhelwa mini.
Tshifhinga tsha u Ṱavha
Beetroot inga ṱavhiwa kha nwaha woṱhe kha mutsho wo linganelaho. Fhedzi mvelelo dza vhuḓi kha ḽa Afrika Tshipembe ndi ubva kha Ṱhangule u swika nga Nyendavhusiku.
Tshifhinga tsha u Hula
Minwedzi mivhili (vhege dza malo) kha dzine dza vha ṱhukhu 40 uya kha 50 mm diameter na minwedzi miraru (vhege tharu) uri dzi vhe dzi khulwane dzi fanela uvha dzi 60 uya kha 70 mm nga diameter. Arali dza litshiwa lwa tshifhinga tshilapfu mavuni dzi ya thoma u khwaṱha dzi si tsha vha thethe.
Manyoro
Nga murahu ha musi u saathu ṱavha u tshi kha ḓi lugisela kha dzi ndunduma dzine dza vha uri dzi kha ḓi vha dzo shumisela na manyoro akhuhu hu nga shumiwa mavu a nṱha ane avha 200 mm. Nga murahu ha musi ho no ṱavhiwa, hu nga dovha ha nyoriwa henefho. Musi zwimela zwo no ḓi wana zwine zwa nga dzhia vhege tharu nga murahu ha musi wo shela 400 kg ya LAN zwine zwa lingana na manyoro. Vhege tharu nga murahu ha musi wo shela zwa u thoma hu fanela uvha na Nitrogen sa yone ya u thoma u shelwa sa Potassium Nitrate.
U Sheledza
U fanela u sheledza hu si nga maanḓa nga murahu ha musi wo ṱavha uri fhethu hoṱhe hu thabe. Ahu sheledzeswi zwi nga ita uri dzi si mele. Zwine zwa swika 25mm lwa maḓuvha a u thoma a10 zwi vha zwo lingana. Musi tshimela tsho no hula u swika kha 35 uya kha 50mm nga vhege ndi zwone zwo linganelaho. Dza ḓalesa dza vhuya dza swika 50 mm nga vhege zwi ya ṱoḓea arali mufhiso u munzhi.
Translated by
Khalirendwe Nekhavhambe
