Ukutjalwa kwe-Cauliflower

© Louise Brodie

Ukuyitjala

Itjalwa ngembewu.

Iindlela Zokutjala

Ingatjalwa phasi ngembewu, nanyana lokhu kungakavamisi ukwenziwa balimi, abalima ngehloso yokwenza inzuzo ngombana lokhu akwenzi iintjalo ezifanako begodu ubujamo bezulu ngombana buyahluka bungabangela bona ingakhuli msinya. Tjala imbewu itjhingele phasi ehlabathini ngamamilimitha ayi-12 ukuya ku-15 mm ulinge ukuqiniseka bona atjhingela ngokulingana ukuze iintjalo zakho zifane.
Indlela ejwayeleke khulu yokutjala, kutjala amaplantjhisi we-cauliflower abuya e-nursery. Imbewu ye-cauliflower itjalwa ematreyini wembewu ibekwe ngendlini ikhuliswe kuma-green house emazingeni womtjhiso ayi-20°C kanye nebuswe obuphezulu begodu itjalwa ngemva kwamalanga ayi-30 ukuya kwayi-35 irhatjhiwe lokha sele imasenthimitha ayi-15 ngobude begodu sele ivele amakari amahlanu kuya kwasithandathu.

Iinkhundla

Iintjalo kufanele zenzelwe nanyana zihlukaniswe ngeenkhundla ezingaba yi-50 cm emareyini ahlukene nge-60 sentimitha. Linga ukuba neetjalo ezingaba yi-30 000 ku-hectare. Abalimi batjala i-cauliflower ngamalayini lapha benza khona amareyi abanzi wokukhamba qobe ngemva kwamalayini amabili. I-tram line ingatjalwa ngentjalo ezimasentimitha ayi-40 hlangana nemareyini weentjalo kanye ne-50 yamasentimitha hlangana kwamareyi angaba masenthimitha ayi-60 ukuya kwayi-100 hlangana kwe-tram line.

Iskhathi Sokuyirhatjha

Nanyana le kungasiyindlela ethandwako yokutjala, imbewu ye-cauliflower ingatjalwa unyaka woke kwaphela amazinga womtjhiso nakahlangana kwe-15°C. Ungayitjali lokha kumakhaza amazinga womtjhiso nakangaphasi kwe-10°C ngombana lokhu kwenza bona imile budisi.

Iskhathi Sokuyitjala

Ukutjalwa kwembewu ye-cauliflower kwenziwa unyaka woke ngaphandle kwalokha nakutjhisako nanyana kumakhaza khulu. Njeke eSewula Afrika yoke tjheja ungatjali hlangana kwakaMrhayili kanye noRhoboyi kwenze kube umthetho, unobangela walokho makhaza webusika. Tjala kwaphela iintjalo eziqinileko ezifanako ngombana lokhu kuzokwenza bona zikhule zifana begodu ngeze ukuvuna kwathatha isikhathi eside.

Ukukhula Kwayo

Ngokuya ngestjalo kanye nobujamo bezulu, ukukhula kwestjalo sembewu ye-cauliflower kuthatha hlangana kweemveka eziyi-18 ukuya kweziyi-12. Ezinye iintjalo ze-cauliflower zingalunga ngeskhathi esifitjhani nekungaba zimveke eziyi-6 ngemva kokuyitjala, ama-plantjisi akhulileko naqinileko nalokha ubujamo bezulu bulungileko.

Ukuyivundisa

Indlela ehle yokwenza kulandela imithetho eyikombandlela oyiphiwe myelelisi ngokuya ngemiphumela yemasampula wakho wehlabathi nanyana iimphakamiso ozinikezweko zomhlobo westjalo ozabe ustjalileko.
Ngaphambi kokutjala faka i-250 kg kuya ku-300 kg ku-hectare yinye yehlanganisela ye-NPK efana ne- 3:1:5 (35) ukufake ehlabathini engaphezulu yendawo ozabe uyitjalileko. Lokha amaplantjisi amatjha sele abambelele ehlabathini, nekungaba ngemva kwamalanga alisumi uwatjalile, faka i-200 kg kuya ku-250 kg ku-hectare ngayinye ye-3:1:5 (35) magega namareyi weentjalo bese uyazithelelela iintjalwezo. Lokhu kufanele kube sisenzo esaneleko esenza bona iintjalo zikhule.
Amakari we-cauliflower kufanele abehlaza okungeneleleko okunepilo, nangabe kunamatjhwayo wokobana ahlaza okukhanyako nanyana asarulana lokhu kuzabe kutjho bona kutlhogeka bona kufakwe amakhemikhali la godu.

Ukuyithelelela

Qiniseka bona ihlabathi itheleleliwe ngaphambi kokobana utjale kiyo i-cauliflower okunye godu ngemva kokuyitjala ukwenza bona iintjalo ezincani zibambe kuhle ehlabathini. Ungatheleleli khulu ngombana lokhu kungamunya izakhi ezifakiweko emirajini yeentjalo ezitja. Thelelela amamilimitha angabayi-10 elangeni elingaphambili kokutjala godu amamilimitha ayi-10 ngemva kokobana utjale.
Ngemva kwalokho thelelela i-15 mm kuya ku-20mm qobe veke, eemvekeni ezimbili zokuthoma ulandelise nge-25 mm ukuya ku-30 mm qobe veke ngaphandle kwalokha amazinga womtjhiso nakatjhisako, lokhu kungangezelelwa nge-35 mm ukuya ku-45mm qobe veke.

Translated by Busisiwe Skhosana