Pšalo ya Kholifolawa

© Louise Brodie

Phatlalatšo

Phatlalatšo ya kholifolawa e tšwa go peu.

Mokgwa wa go Bjala

Pšalo ya dipeu e ka dirwa go godiša kholifolawa, le ge e le gore tirišo ye ga se ye tlwaelegilego ya balemikgwebo ka ge e sa hlome dibjalo tša go swana le bontši bja maemo a boso a fapana gomme a ka ditela tlhomo. Bjala dipeu 12 mm go ya go 15 mm go ya fase e be o leka go boloka botebong bjo bo swanago le dibjalo tše swanago. Mokgwa wa go bjala wo tlwaelegilego wa nursery-reared cauliflower seedlings.
Dipeu tša dikholifolawa di bjalwa mo ditreing tša dipeu e be di godišwa ka ntlwaneng ye tala ka 20°C le monola wa godimo, e be di epiwa ka morago ga matšatši a 30 go ya go 35 ka morago ga pšalo ge di le 15cm ka botelele e bile di tšwele matlakala a mahlano go ya go a tshela. Pšalo ya kholifolawa gantši e dirwa ka diatla, eupša batšweletši dikgwebo tše dingwe tše kgolo bjala dibjalo ka metšhene.

Katologanyo

Dibjalo di swanetše go ba le sekgoba sa go lekana 50 cm ka ntle ga direi tše di lego 60 cm. Leka go ba le dibjalo tše ka bago 30 000 godimo ga hektare. Balemi ba na le go bjala dikholifolawa ka direi, ka tsela ye bulegilego le direi tša go fa tokelo ya go tsena mo gare ga direi tše pedi tše dingwe le tše dingwe. Direi di ka kgona go ka bjalwa 40 cm gare ga dibjalo ka direi le 50 cm gare ga direi le 60 cm go ya go 100 ya ditsela tša go šoma gare ga direi tša tsela.

Nako ya go Bjala

Le ge e le gore mokgwa wog a se tsela ya go tlwaelega ya go lema, dipeu tša kholifolawa di ka bjalwa mmung ngwaga ka moka ge e le gore dithemperetšha di dula godimo ga 15°C. Se bjale mo dithemperetšheng tša go tonya fase ga 10°C ka ge se se dira gore go mela go be boima.

Nako ya go Bjala

Pšalo ya dibjalwana tše nanana tša kholifolawa e dirwa ngwaga kamoka ka ntle le ge go fiša kudu goba ge go tonya kudu goba mafelo a maemo mohuta yo. Bjale, mo mafelong a mantis a Afrika Borwa o efoge go bjala magareng ga Mei le magareng a Agostose bjalo ka molao, ka lebaka la marega a go tonya. Bjala fela dibjalwana tše nanana tše maatla tša go swana ka ge se se tla feletša ka kgolo ya go swana le nako ye lekopana ya puno.

Nako ya Kgolo

Go ya ka khalthiba le boso, kgolo go tšwa go pšalo ya dibjalo tše nanana tša kholifolawa go ya go mafelelo a kgolo ke magare a dibeke tše 8 le 12. Dikhalthiba tše dingwe tša kholifolawa di ka loka lebaka la dibeke tše 6 go tloga ka nako ya pšalo ya dibjalwana tše nanana tše maatla ge maemo a lokile.

Nontšho

Mokgwa wo kaone ke go latela ditšhupetšo tše filwego ke moeletši wa gago tše theilwego godimo ga dipoelo tša gago tša dišupo le ka dikeletšo tše filwego ya mohuta wa dibjalo tše o nyakago go di bjala. kholifolawa e rata diphepo tše botse e bile nako ya yona ya go mela e nyaka palogare ya menontšha.
Pele ga pšalo o diriše 250kg go ya go 300 kg godimo ga hectare ya motswako wa NPK go swana le 3:1:5 (35) e be o e šoma mo mmugodimong ya lefelo la sebjalo. Ge dibjalwana tše nanana di dutše gabotse morago ga matšatši a lesome morago ga pšalo, gaša 200kg go 250kg godimo ga hektare ya 3:1:5 (35) go bapa direi e be o nošetša mmung. Bušeletša se morago ga matšatši a 18 go 21 morago ga pšalo le gape mo matšatšing a ka bago 35 morago ga pšalo.
Se se swanetše go lekana gore sebjalo se gole. Matlakala a kholifolawa a swanetše go ba le mmala wo motala wo o fifetšego gomme ge go ka ba le dika tša go swana le botala bjo bo sehla goba mmala wa matlakala wo serolwane se se ka ra gore go hlokega tirišo yenngwe kgašo.

Nošetšo

Kgonthiša gore mmu o a nošetšwa pele ga pšalo ya kholifolawa le gape morago ga pšalo gore dibjalo tše nnyane di kgone go dula gabotse. O se ke wa nošetša go fetiša ka ge se se ka gapela phepo ya mathomo ye e dirišitšwego go tšwa go legaro la medu la dibjalo tše mpsha. Nošetša 10 mm ka pele ga letšatši le gape ka morago ga ge pšalo e tlhaga. Morago ga fao 15 mm go ya go 20 mm ka beke, mo dibekeng tše pedi tše mathomo; go tloga fao palogare ya 25 mm go ya go 30 mm ka beke ka ntle le ge dithemperetšha di le godimo, mo maemong o ka oketša go 35 mm go ya go 45 mm ka beke.

Translated by Lebogang Sewela