Kakaretšo ya Kholifolawa

© Louise Brodie
Leina La mahlale: Brassica Oleracea var. Botrytis Leina la la go tlwaelega: Cauliflower

Tlhalošo ya Sebjalo

Kholifolawa ke karolo ya lapa la tee le broccoli, matlakala a Brussel, khabetšhe le kale. Go thwe tlholego ya Kholifolawa ke South West Asia goba Turkey.

E theogile go tšwa go khabetšhe ya naga le ka morago ga go ba le difetogo tše ntši, e ile ya tšweletša bjalo ka morogo woo re go tsebago lehono go feta mengwaga ye 2000 ye mmalwa ye e fetilego.

Matlakala a na le mmala wo motala wo o fifetšego le sebopego sa go swana le dikgopo, mathoko a go swana le meno a lego kgauswi le hlogo ya sebopego sa kgwele yah logo ya letšoba le le šweu leo le dirago karolo ya sebjalo se se lewago. Hlogo e lewago ya matšoba a sa apewago e bitšwa “curd”.

Šomišo

Sebjalo ke mothopo wo mobotse wa Potasiamo le vitamine ya B le C. E dirišwa bjalo ka mothopo yo itekanetšego wa dikhapohaetrete le digwaši. Bobedi bja matlakala le matšobana di a lewa le ge e le gore karolo ye e lewago ke hlogo ya matšobana goba curd.

Curd e a segwa gomme matšobana a fufutšwa goba a ka bedišwa nako ye kopana. Matšobana a ka lewa gape a le tala bjalo ka salate. Di šomišwa gape go dira sopho.

Dinyakwa tša Mmu le go Apea

Go kaone go bjala kholifolawa mo mmung wa sehlaba yo humilego ka mateng a manyoro le yo gamollegago gabotse. pH ya mmu e swanetše go ba magareng ga 6.5 le 7. Lokiša mmu pele ga pšalo go fa didirišwa tša manyoro nako ya go dula gabotse. Thoma ka go tšea dišupommu.

Ge go na le mafulo a nyakegago go swana le kalaka a pH goba tlaleletšo ya didirišwa tša manyoro go swana le monontšha, gomme o ka di phatlalatša go ya le dieletšo tša dišupo tša mobu. Se se dirwa dibeke tše nne pele ga pšalo.

Ge e le gore dibjalo tše di šireletšago mmu di swanetše go bjalwa pele ga go sebjalo sa kholifolawa, se se swanetše go dirwa dibeke tše 12 pele ga pšalo ya kholifolawa go fa dibjalo tše di šireletšago mmu nako ya go hloma. Mo dibekeng tše ka bago tše nne go tšwa go pšalo, dibjalo tše di šireletšago mmu tše tala di a segwa goba di a fokotšwa.

Se se lengwa ka godimo gam mu wa 500 mm le manyora, mmutele, kalaka le superphosphate, ge go nyakega. Latela ka morago ga beke ka diski ya go lema yeo e tlago beakanyago maemo a fase le go ripaganya le go hlakanya marathana a dibjalo godimo gam mu wa 20 cm.

Ka beke ya mafelelo pele ga pšalo, sepela mo lefelong la pšalo ka diski ya go lema la mafelelo. Se se akaretša gašo ya menontšha wa pele ga pšalo, ka nako e tee le go bolaya mengwang efe goba efe yeo e thomile go gola le go lekantšha lefelo la go bjala pele ga pšalo.

Boso

Kholifolawa e na le dithemperetšha tša go gola tša go fapana go tšwa go 15°C go ya go 24°C gomme e ka bjalwa mo mafelong a a fodilego.

Le ge go le bjalo ga e dire gabotse gare ga dithemperetšha tša go tonya kudu tša fase ga 5°C goba mafelo a go fiša kudu a fetago 30°C lebaka le letelele. Nakong ya dithemperetšha tša go swana le tše, tlhabollo ya curd e a fokotšega.

Dikhalthiba

Go na le mafahla a mantši a mafsa ao a tšweleditšego go lwantšha le go fa sebaka sa boso bja tšweletšo.

Go kaone go hwetša keletšo ya maleba go tšwa go kgwebo ya peu ya gago ya selegae goba balemiši ba tla kgona go go eletša ka maemo a lefelo la tšweletšo ya gago. Mehuta ye mengwe ya go akanywa: Arano, Huntsmen, Juneau, Sabadel, Synergy, TSX C22, TSX C40 le White Gold.

Translated by Lebogang Sewela