U Ṱavha Courgette

© Louise Brodie

Ku Ṱavhele

I ṱavhiwa nga mbeu.

Kuṱavhele

Unga i ṱavha yo tou ralo kana nga u ita zwiraba vhuria musi dzi nyimelo dzi tshi vho tenda wa kona u dzi bvisa wa isa tsimuni. U ṱavha nga zwiraba zwi ya thusa kha u ḓala ha zwimela na u ṱavhanya ya u aluwa.

U Siana

Courgettes i fanela u siana 50cm kule na kule kha dzi row dzine dza vha dzo siana 100cm kule na kule. Hezwi zwi nga ufha zwimela zwine zwa swika 10 000 na 15 000 nga hectara. Mbeu i ṱavhiwa 5 uya kha 7 cm u tsa.

Tshifhinga tsha u Ṱavha

Musi u tshi khou tou ṱavha khathihi, uga zwiita musi u rothola ha vhuria hu tshi tou fhela. Arali wo vha wo lugisela zwiraba unga thoma u ṱavha nga nwedzi wa fulwana nga murahu ha vhege nṋa kana ṱhanu wa kona uya u zwiṱavha tsimuni hu si tsha rothola, hezwi zwi nga thusa kha u ṱavhanya u bveledza.

Tshifhinga tsha u Ṱavha

Courgettes unga dzi ṱavha nga nwedzi wa Ṱhangule u swika mathomoni a Ḽara.
Unga dzi ṱavha na nwaha woṱhe fhethu hune ha sa tou rotholesa arali mufhiso wa hone u sa fhiri 30 °C kana arali vhuria ha hone hu sa rotholi.

Tshifhinga tsha u Hula

Ubva ḓuvha ḽe wa ṱavha mbeu na musi u tshi nga kona u wana ho no vha na mutshelo kha muri zwi nga vha vhege dza malo uya kha fumi. Ubva hafho unga isa phanḓa na u kaṋa luvhili nga vhege zwiita uri na maluvha abve zwavhuḓi wa isa phanḓa uswika hu tshi fhela vhege dza rathi.

U Nyora

Nga murahu ha musi u sathu ṱavha tshithu tsha u thoma tshine wa nga tshiita ndi u dzhia mavu maṱuku ubva bulasini ḽau wa isa uri ayo ṱoliwa nga vhaḓivhi uri hu nga ṱoḓea pfushi dza hani uri tshimela hetshi tshi kone u hula.
Zwine zwa vha uri zwo ḓoweleya ndi zwitevhelaho: unga thoma nga manyoro a u thoma musi u tshi khou ṱavha zwiraba, wa shela 350 kg ya 3:1:5 (26) kana dzinwe dzi potassium wo ṱanganisa na NPK nga murahu ha musi u saathu tavha wa tanganisa hezwi kha mavu a nnṱha. Hezwi zwi ya kona ha u wanala na kha tshimela. arali u tshi khou ita zwa u ṱavha khathihi. Hezwi zwe ra thoma ushela zwi ya shelwa kha row ya u thoma musi zwimela zwo no thoma u mela ubva kha 5cm uya kha 10cm.
Zwine zwa swika vhege tharu kana nṋa zwa u thoma, wa kona u shela zwo no nga zwa u thoma uya kha dzi row dza zwimela. Arali u tshi khou sheledza nga dzi bommbi hezwi unga zwi shela nga zwa drip. Manyoro a luḓi aya sheliwa lwono swika luṋa musi tshimela tshi tshi khou hula. Ndi zwavhuḓi usa shumisa nitogen nnzhi ngauri hezwi zwi nga ita uri maluvha asi hulese ngau ḓalesa potassium.

U Sheledza

Courgettes unga shumisa sprinkler fhedzi vhanzhi vhane vha ṱavhela u rengisa vha shumisa drip ngauri zwi ya vhulunga maḓi na u kona uri maḓi a dzhene kha tshimela.
Maḓi ane avha o sokou dala oḓa nga sprinker a dzula kha maṱari a kunga zwili na uri hu vhe na u unda na u sina.
Midzi ya hone yo tsa zwine zwa ita uri tshimela tshi sa ṱoḓe u omelwa. Zwi vha zwavhuḓi uri hu sheledzwe luvhili nga vhege uri mavu adzule o thaba.
±30 mm ya u sheledza nga vhege. Wo i bvisa zwipiḓa zwivhili arali mufhiso wa hulela u fanela u engedza. Ndi zwavhuḓi u dzulela u sedza mavu uri akhou itisa hani nga zwanḓa kana nga tshipeidi hezwi zwiya thusa uri mavu asongo vha na mutsiko.
Na u shavhisa mutsiko u fhirisa u tou lugisa zwo no tshinyala.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe