Go Atisa
Go atisa mekawa ke ka peo.Mokgwa wa go Jala
Tshimo e e bulegileng:Mokgwa o o tlwaelegileng wa go jala ke go tsenya peo ka tlhamalalo mme se se ka dirwa ka seatla kgotsa ka tiriso ya didiriswa tsa go jwala tsa metšhene. Go jala gape go dirwa ka go jalolola dipolaka kgotsa matlhogela a mokawa a a godisitsweng mo dintlotaleng.
Ntlotala:
Go jala mekawa mo greenhouses mo dintlotaleng go dirwa bobedi ka matlhogela le ka go jalololwa. Tsela e e sa bitseng ke go jala peo ka ditshenyegelo tsa badiri tse di amanang le dijalololo di le kwa godimo.
Sebaka
Mekawa e e jalwang mo tshimong e e bulegileng e tshwanetse go nna sebaka sa mela ya dijalo se se ka nnang disentimetara tse di 30 mo meleng e e leng disentimetara di le 100 ka go kgaogantshwa. E ka nna ya jalwa 30 000 ka heketara. E kanna ya jalwa ka dijalo tse di 40 000 ka heketara.Dijalo tsa ntlotala di ka kgaogantshwa sebaka sa disentimetara di le 30 ka mela e e ka kagogantsho e e ka nnang disentimetara di le 120. Se ke dijalo trse di 30 000 ka heketara. Ka fa tlase ga maemo a mangwe, go fitlha go 60 000 ya dijalo mo heketareng di ka jalwa. Maatla a lesedi a botlhokwa thata mo jalong ya kitlano e e kwa godimo. Lesedi la maitirelo le lona ke ka dirisiwa ka dinako dingwe.
Go Jala le Nako ya go Jala
Jalo ya tshimo e e bulegileng ya peo ya mokawa le matlhogela e tla nna morago ga serame sa bofelo, e ka gongwe e ka nna pele ga mafelelo a Phatwe le mo tshimologong ya Lwetse mo Aforika Borwa.Mekawa ya ntlotala e ka jalwa ngwaga o otlhe go fa fela e le gore tsenelelo ya lesedi e le e e lekaneng.
Lobaka lwa Go Mela
Go mela go go siameng ga go tshwanang go tlhoka thempheretšha ya mmu go nna bonnye ba 16°C. Ka 16°C matlhogela a mokawa a tsaya malatsi a le 14 go tlhagelela mme ka thempereitšha ya mmu ya 20°C malatsi fela a le 6 go ya go 7.Mekawa ya masea e mennye le mekawa e mennye e siametse go ka go kgiwa mo dibekeng di le 6 go ya go di le 8 morago ga go tlhoga. Mekawa e megolo e e tlwaelegileng e siametse go kgiwa go tswa mo dibeke di le 8 go ya di le 10 morago ga go tlhoga. Mekawa e tlhaga ka bonako morago ga go kgiwa la ntlha le go kgiwa ka jalo go kgiwa go tshwanetse go nna ka gale le ka nako.
Go Nontsha
Ka metlha go a gakololwa go tsaya diteko tsa mmu tsa kemedi ya karolo e e tshwanetseng go jalwa. Dira gore dikao di sekasesekwe le go latela tshitshinyo ya mankge wa dijalo. Ka 3:1:5 ya monontsha ke nngwe ya tse di gaisang tsa mekawa ka ntlha ya tlhokego ya potasiamo.Ka ntlha ya gore nosetso ya go rotha ke e e gaisang mo ntshokunong ya tsela e e gaisang ya go dirisa monontsha ke tiriso ya monontsha ka metsi a nosetso. Se se letla mmedisi go gagamatsa monontsha ka tlhamalalo go ya meding ka metlha. Ntlha ya gore khupetso e dirisiwa ke bantshakuno ba bantsi go lwantsha mefero ka tlwaelo nosetso e tla tsenngwa pele ga go khupetswa.
Go botlhokwa thata fa o dira paakanyo ya bofelo ya tshimo le mmu go akaretsa monontsha o o jetsweng pele o o ka nnang dikilogeramo tse di 500 ka 3:1:5 ka heketara le dikilogerama di le 300 tsa fosefore e e kwa godimo ka heketara mo karolong ya semela. Se se tla tlamela matlhogela ka naiterojene e e lekaneng go tlhoga ka bonako. Gape go botlhokwa thata go tlhomamisa ditlhokego tsa kotlonnye go tswa mo tshekatshekong ya mmu le go lekalekantsha se le ditlhokego tsa dijalo. Go botlhokwa gore sejalo se nne le dikotla tse di lekaneng go go fitlha mo thulaganyong ya sethunya le maungo. Fa tlhaelo e diragala se se tla feletsa mo go ntsheng mpa ga maungo le tatlhegelo ya dijalo.
Fa dimela di simolola go anama le go bopa morara, dikilogeramo tse dingwe tse 250 tsa 3:1:5 ka heketara di ka khupetswago go bapa le matlhakore o tlhe a makidi a dijalo. Morago ga seno, kotlo e e tshwanang le ya tiriso e ka diragala fela pele ga paka ya go ntshakuno. Digasi tsa dijo tsa furu di ka dirwa go tlaleletsa dilemente tse dinnye.
Mokgwa o o gaisang wa go nontsha ke ka menontsha ya metsi ka dithulaganyo tsa go nosetsa. Go ntsha menontsha ka bonya ya tlhago le gona go siame, e neelana ka tlamelo e e tswelelang ya dikotla tsa dijalo.
Nosetso
Tshelo ya metsi e botlhokwa thata mo ntshokunong e e siameng ka jalo dinako tsa kgatelelo di tshwanetse go tilwa mme mo masimong a a bulegileng nosetso e ka tlhokega mo malatsing a le mabedi kgotsa ka letsatsi le letsatsi ka dinako tse dingwe. Ka bobedi ba nosetso e nnye le nosetso ya rothelo di ka dirisiwa mme kgatshi e e kwa godimo go botokwa go e tila ka ntlha ya gore go kolobetso sejalo sotlhe go di dira gore di fenye ke malwetse mme se se ka feletsa ka go nosetsa go feta.Se se botoka ke go dirisa nosetso ya go rothela ka gonne e boloka metsi, gonne ke sa nepo le menontsha e ka dirisiwa ka nepagalo le metsi a nosetso. Se se dira gore sengwe le sengwe se fitlhelelwe ke sejalo sa mokawa.
Tsenya didiriswa tse tsa go lekanya bokana ba monola mo mmung go lekanya didiri go botlhokwa ka sejalo se se masisi mme o letla taolo ya metsi e e nepagetseng e bile e e se nang kgatelelo epe.
Translated by Lawrence Ndou