U Shandukisa Tshimela
U fanela u shandukisa nga zwimela zwine zwa vha uri asi zwa lushaka luthihi u shavhisa uri hu nga vha na u ḓala ha zwiḽi na zwikhokhonono na malwadze.U Ḓala - Tonnes nga Hectare
Ya fhasisa: 7 tonnesYa vhukati: 12 tonnes
Ya vhuḓi: 20+ tonnes
U Kaṋa
Courgette unga i kaṋa nga zwanḓa kana nga lufhanga. Kha dzi ne dza kha ḓi vha ṱhukhu unga kaṋa arali mutshelo wo no swika 1cm-15cm nga vhulapfu. Dzinwe dzi ya bviswa musi maṱari atshi kha ḓi vha o nambatela. Musi wa dzi kaṋa dzi tshi swika 30cm kana 40cm dzi vhidziwa upfi dzi marrow. Dzinwe dzi ya litshiwa dza hula uri dzi kone u ita mbeu.Musi u tshi khou kaṋa ubva kha tshimela, ndi zwavhuḓi u zwiita unga u khou ntsha tsinde( 10-14mm). Hune wana ho thaba hu ya thusa kha uri tshimela tshi songo thabesa. U nga dzi kaṋa wa ṱavhanya wa dziisa fhethu hune havha uri ho fhola. U fanela u fara mutshelo nga vhulondo ngauri ivha i mitshelo i saathu vhibvaho lukanda zwi nga lulelutshela uri lubve zwa ita uri mutshelo isa rengiwe. Musi mutshelo wo no pakiwa uya vha wo lugela u rengiswa na zwezwo, dzine dza vha dzo vhaisala dzi ya vhewa dza vha dza thengo ya fhasi.
U Vhea
A i faneli u vhewa tshifhinga tshine tsha nga swika maḓuvha a 10. U vhewa zwi fanela u itwa nga u thoma wa bvisa mufhiso wa tsimuni wa dzi isa hune ha khou rothola hune ha kona u dzhena muya zwine zwa swika 95% u shavhisa uri dzi nga oma nga u tavhanya u tshi fhedza u kaṋa. Nga murahu ha hezwi u fanela u vhea zwine zwa swika 6 °C uya kha 8 °C na u dzhena muya zwine zwa swika 95% lwa maḓuvha a fumi. Dzi ya shavha u tshinyadziwa nga ḓuvha zwino u fanela u londa uri hu sa dzhene mufhiso une wa fhira 6 °C. Ngauri mutshelo u dobiwa u saathu swika wa rengiswa nga u ṱavhanya. U fanela u itwa lwa u vhewa u swikela u tshi ya u ḽiwa.Zwiḽi
Zwiḽi zwine zwa tou ḓivhea vhukuma ndi: Aphids, cutworms, Epilachna beetle, fruit fly, leaf miners, red spider mite, thrips na white flyMalwadze
Malwadze ane o ḓowelaya ndi: Anthracnose, damping off, downey mildew, mosaic virus na powdery mildew.Kha malwadzr na zwiḽi ndi zwavhuḓi uri u kwamane na vhaḓivhi uri vha kone u thusa na vhane vha ḓivha zwinzhi nga ha mishonga uri u kone u thivhela u balelwa u tsireledzwa na u shandukiswa ha tshimela.
U fanela u humbula uri u thivhela ndi khwiṋe u fhira u lafha.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe