Taolo ya Dibjalo tša Mokawa

© Roger de la Harpe

Tikološopšalo

Dikološa dibjalo tšeo di senago lelapa la go swana bjalo ka mekawa go thibela go agela ga disenyi le malwetši a go swana le Cucurbit.

Poelo - Ditone ka Hektara

Pabalelo: 7 ditone
Palogare: 12 ditone
Botse: 20 ditone

Puno

Puno ya mokawa e dirwa ka diatla le dithipa goba dikero. Go masea a mekawa, buna ge seeenywa se lego magareng a disentimetara tše 12 le 15 ka botelele. Ye mengwe e ripiwa ge letšoba le santše le kgomaretše.
Mekawa ye mekgolwane e bunwa ge e le gare ga disentimetara tše 30 le 40 gomme e bitšwa marrow. Dimarrow tše dingwe le tšona di ka tlogelwa go butšwa ka lebaka la tšweletšo ya peu.
Ge o buna mokawa go tšwa sebjalong, go na le mohola go e ripa ka tsela ye e lego ya go swara karolo ye nnyane ya kutu (10-15 ya dimilimetara) mo mokaweng o o bunilwego. Monola wo o lego ka gare ga karolo ye nnyane ya kutu o thuša go thibela go gamola meetse ya ka morago g apuno ya mekawa.
Buna gomme o šutišetše bana ba dimarrow ka mokhutwaneng wa go tonya ka morago ga puno ka moo go kgonegago. Swara seenywa ka tlhokomelo ka ge e sa le dienywa tše di sa butšwago le letlalo le ka senyega ga bonolo, gomme seo sa dira gore mokawa o se rekisege bjalo ka tšweletšo ye foreše. Mola seenywa se le ka lefelong la go phuthelwa le a hlaolwa le go beakanywa.
Mekawa ye senyegilego ga nnyane le ya maemo a bobedi e romelwa go tšwela pele go šomiwa goba go gatšetšwa.

Poloko

Mekawa ga e bolokwe ga botse ka dinako tša matšatši a mantšhi a go feta a lesome. Ditshepedišo tša polokelo di swanetše go thoma ka go tloša phišo ya tšhemong ka phodišo ya meetse goba go fodišwa ka mowa ka monola wa godimo ga 95% go thibela gona go ya ka dipeelano tša karolo 75% go thibela go gamola meetse ka lebelo ka moo go kgonegago morago ga puno.
Ka morago ga se, go boloka go swanetše go ba 6°C go ya go 8 °C le 95% ya monola ka monola wa godimo matšatši a lesome. Mekawa e a fokola gomme o se e beye ka dithemperetšheng tša fase ga 6°C. Ka lebaka la gore dienywa di bunwa ka nako yeo di so butšwego gomme di bola kudu ka fao di swanetše go rekišwa ka pela ka moo go kgonegago. Ditshepedišo tša ketane ya go tonya di swanetše go latelwa ka tlhoko.

Disenyi

Disenyi tše dingwe tše di tlwaelegilego ke: Dintadimela, dibokosegi, khunkhwane Epilachna, ntšhi ya dikenywa, baepi ba matlakala, tshwedi ya segokgo se se khubedu, di-thrip le ntšhi ye tšhweu.

Malwetši

Malwetši a mangwe a tlwaeledilego ke: Anthracnose, go koloba, phoka ye e bonoloo e fasana, twatši ya mosaiki le phoka e bonolo ya lerole.
Ka taolo ya malwetši le disenyi, ka mehla ke tirišo ye botse go nyaka keletšo le ditšhišinyo tša moladi wa katološo wa selete, setsibi sa dibjalo le ditsebi tša dikhemikhale go šireletša dibjalo ya thibelo le ditirišo tša kalafo.
Elelwa gore thibelo e kaone le go ba theko ya fase go na le go alafa bothata.

Translated by Lawrence Ndou