Oyili wema Olive eNingizimu Afrika

©SA Olive

Lelitiko le oyili yema olive lisolo lincane kakhulu phindze lingatfumela lokungaba kunye kulokutsatfu kwetidzingo tase Ningizimu Afrika, sibe sihambisa leminye imikhicito kuvame abomakhelwane.

Ema olives avunwa ngesandla futsi atsatfwa ngetindlela letiningi letikhweshile.liningi lebakhiciti be oyili  yema oliveb aseNingizimu Afrika baniketa ‘simo lesiphakeme’ umkhicito losetulu, ikakhulu ngelizinga lelengetiwe lalokusha.

Tinhlobonhlobo te Oyili yema Olives

Kutsi kukhona tinhlobonhlobo letilikhulu tetihlahla tema olives, tinhlobo tema olives tikhetselwe ema olives eluhla noma ekwakheni oyili ngekuya ngekukhokhwa kwawo, lokutfwelwe yi oyili kanye nesinongo, sikhatsi sekuvutfwa kanye naletinye tintfo.

Letinye tinhlobo letisetjentiswe ku oyili eNingizimu Afrika tifaka iFrantoio (emahekitha lamakhulu lasikhombisa nemashumi lamane nesikhombisa), iCoratina (emahekitha lamakhulu lamabili nemashumi lasikhombisa nesitfupha – inhlanyelo noma titjalo tikhula nga 56% kusuka ngemnyaka wa 2012 kuya ku 2018) ne FS18 letitjalo noma inhlanyelo ikhule nga 35% kumahekitha lamakhulu lamabili nemashumi lamatsatfu nakunye ngesikhatsi lesifanako.

Inhlanyelo yase Ningizimu Afrika  lekuyinhlobo lengiyo ye Frantoio seyinciphe nga 15% ibe inhlanyelo lensha ilinywa, emahekitha lambalwa ngalinye ‘lentinsha’ tinhlobo te oyili yema olive eNingizimu Afrika – tinhlobo letalinywa kusuka ngemnyaka wa 2012 kuya etulu – kufaka iPicual (emahekitha lamashumi lasikhombisa nesiphohlongo), iArbeuina (emahekitha lamashumi lasihlanu nakune) kanye ne Koroneiki (emahekitha lamashumi lasihlanu nakubili).

Tinhlobo ngayinye tinesinongo lesikhweshile kanye netintfo letinemakhemikhali. Kuvame kutsi oyili wema olive wetinhlobo letehlukene uyahlanganiswa kwentela kwacha sinongo lesitsite. Njengekutsi, iArbequina yetitselo itsandzelwa lokubanemantongomane, bhotela, sinongo lesinambitsako kufana neselihhabhula kantsi iartichoke inesigaba lesiphansi sebumunyu kanye nekubaba kancane. Ngekubuka, iFrantoio inekuvela lokuningi, nemathani laluhlata lamaningi kanye nekuvela lokuncanyana lokunongotelako, kuphetse ngekuvela lokumunyu nalokubabako kancane. Labanye bo oyili bacolela kutlamutela kancane kanye netintfo tekubabababa; tibonelo yi Koroneiki kanye ne Manzanillo.

Kubita kwe Oyili yema Olive

eNingizimu Afrika, kuvame kutfolwa kutsi oyili ema olive longetiwe ushiphile kune Oyili yelizinga lelifanako wase Ningizimu Afrika. Karien Bezuidenhout menjeni(umphatsi) we SA Olive uchaza kutsi bakhiciti labase EU basebentisa umshina nabavuna bese batfola lusito kuhulumende, lokwengeta lomkhicito wabo oyili babo.

eNingizimu Afrika, avunwa ngesandla, lokuchubela ekukhuleni ngelinani lwemkhicito. Kubalulekile kwati kutsi oyili lochamuka eEU noma ngukuphi eNorthern hemisphere (lapho khona tikhatsi tifana naleto letise Ningizimu Afrika) tikhicitwa nge sikhatsi ‘lesengcile’, ibe ioyili yema olive eNingizimu Afrika ikhicitwa ngalesikhatsi lesikiso ngakoke, musha.

Translated by Phindile Malotana