Histori ya Makgolo e ya Ipoeletša

Koko Alicia Mdaka o gopela mathata a go ba mme a le tee morago ga lehu la monna wa gagwe.

Morago ga Lehu mo Setšong sa seXhosa

©Eric Miller

Morago ga lehu la monna waka, mme waka o ile a tšea ngwana waka a ya le yena Gugulethu ka gobane ke be ke swanetše go ya Eastern Cape. Mo setšong sa seXhosa, ge monnna wa gago a hlokofala o swanetše go ya go dula le lapa la gagwe ngwaga o tee gomme o apare diaparo tše ntsho sebaka nnyana go bontšha gore o a ilela.

Ge ngwaga yo o fela ke ile ka kgopela go boela morago Cape Town go ya go šomela tšhelete ya bana ba ka, ba tshelelago. Ke ile ka ba tlogela mo Eastern Cape gomme ka ya go šoma mo Cape Town bjalo ka mošomedi wa mosadi, ka tsela ye mme wa ka a direlego ka gona. Ka tšatši le lengwe, moagišane o ile a tla gonna a mpotša gore bana ba ka ba ba tlaišega kua Tsolo.

Ge dikgomo gaba dinku di sa bowa gae Kenneth o a bethiwa, e be a kitime, a tšhabela lefelong la gagwe la go iphihla – khutlong ya tšhemo – e be a e iphihla gare ga bjang bjo botelele. E be e le kgaetšedi ya gagwe fela, Phyllis yo a tsebega mo a lego gona e fela o be a sa botše motho. Ka nako ye nngwe moagišane o be a mpotša gore bana ba na le go se dumelelwe go ya sekolong.

Ye taba, e be e ntshwenya kudu. Bana ba ka ba be ba swanetše go ya sekolong. Ke be ke swanetše go holofetša gore ba lokišetša bokamoso bja bona. Ngwana yo a na lego thuto o hwetša sebaka se se kaone mo bophelong. Mme waka o be a phela a re, 'Tate wa gago o be a le morutši gomme o be a na le bophelo bjo kaone kagobane; o be a ithutile.'

Seemo sa go Swana, Ditlamorago tša go Swana

©Eric Miller

E ka bontšha e šele gore ke be ke tlaiša ke ba leloko la ka ge ke be ke sa le wo monnyane, bjale go be go direga baneng ba ka. Go diregile ka go swana kagobane maemo a swana. Mo setšong sa rena, mme yo a na lego bana bao ba se nago tate o be a na le seemo sa fase. 'Mama, nka se kgone go kgotlhelela se,' ke ile ka mmotša.

'Bana ba ka ba swanetše go tla go nna.' Ke be ke le mošomedi wa mosadi ke robala mošomong ka nako yeo, ke be ke na le phapoši ka morago ga ntlo yeo ke be ke šomago gona mo toropong ya Heathfield. Go be go se na sekgoba se se lekanego gore bana ba ka ba dule le nna mo phapošing ya ka e nnyane. Anthony o ile a ya go dula le mme waka mo Gugulethu, eupša rangwane waka o be a sa rate. Bjale e be ke aga mokhukhu mo Philippi — gore ke kgone go ba le bana ba ka.

Bašemane ba Mafolofolo

©Eric Miller

Go be go le boima go ba godiša ke le tee. Ba ile ba ba makgwakgwa, gagolo bašemane. Anthony o ile a tlogela sekolo ka mphato wa bo šupa, ngwaga wa bobedi wa sekolo sa godimo gomme Kenneth o tlogetše ka mphato wa fase.

Go na le matšatši a mangwe ke be ke re, 'ge nkabe monna waka a sa phela bana ba ka na ba ka se tšwe mo tseleng. Bašemane na ba ka se nwe e bile na ba ka se lofe sekolo.' Ba be ba raloka ka bokgoni bja bona, ka nnete. Ke gopela gore Kenneth o be a kgona go thala gabotse e bile o be a ngwala bose. Bana ba ka nkabe ba direla dilo tše ntši ka maphelo a bona.

Translated by Lebogang Sewela