Temothuo ya abokado ye e swanetšego e ka maemong a bosa a molatšatšing fase a monola ka palogare ya letšatši le letšatši ya 20 - 25℃.
Ka Aforika Borwa, mafelo a mangwe a loketše temothuo ye e godimo go feta ya abokado, fela ge maemo a bosa e le a a lokilego. Mafelo a a akaretša diporofense tša Limpopo le Mpumalanga gotee le dikarolo tše dingwe tša ka KwaZulu-Natala, Kapa Bohlabela le Kapa Bodikela.
Go Kgetha Mehlare ya Abokado
Go kgetha mehlare ye e loketšego abokado go ithekgile kudukudu ka leano la papatšo, dinyakwa tša mmaraka, le maemo a bosa a polase le go ba gona ga meetsi. Mehuta ye e rilego ya mehlare e ka kgona go emelana le go tonya go go lekanetšego le šobane ya sewelo. Fela bjalo, mehlare ye mengwe e mo nyakegong go feta go romela ntle goba mo mebarakeng ya selegae gomme le bjalo, kgetho e swanetše go dirwa magareng ga mehuta ya letlalo le le tala le letlalo le leso. Mo godimo ga moo, kgetha mohlare o o tla tšweletšago pele goba morago ga nako go kgobthiša kabelo ye e godimo fa go nna gona go lekanyeditšwe.
Go bohlokwa go reka thoto ye e kaone ya boleng bja sebopego bjo bo setšego bo thatafaditšwe go tšwa kwa mafelong a a godišago dibjalo a a hlomphegago.
Go Bjalwa ga Diabokado
Mo balemiruing ba go thoma, go bohlokwa go gopola gore mehlare ya diabokado, go ithekgile ka gore thoto ya sebjalo ye e šomišitšwego, go ka tšeya dingwaga tše 7 go ya go tše 10 go ba ye e tšweletšago ka botlalo. Mehlare ye e hlomesetšwego e nyakiwa go tšwa ka lefelong le le godišago dibjalo le le hlomphega gantšhi di enywa dibjalo tše nnyane tša mathomo mo ngwageng wa boraro morago ga go bjalwa.
Diabokado di šoma maleba mo mabung a a nago le diteng tša letsopa le 20 go ya go 40% mabung a a gamotšwego meetsi gabotse go laola go bola ga medu, ye e hlolwago ke mouta wa Phytophthora cinnamomi. Tsheka-tsheko ya mabu ye e tseneletšego pele ga go bjalwa e tla bontšha ditlhaelego tše di ka diragalago tše di ka phošollwago ka nako ya go bjala.
Sekgoba sa go bjala se tla ithekga ka tlwaelo ya kgolo ya mehlare. Mohlala, Fuerte e ka bontšha kgolo ye kgolo le go nama, mola Hass e le momedi wa go emelela. Go feta moo, sebopego sa serapa sa dienywa se tla ithekga ka tshekamo le dintlha tše dingwe, bjalo ka ge e ba e lebeletše ka leboa goba ka bohlabela, mohuta wa mabu, mekgwa ya go dira bosesane gotee le phihlelelo ya didirišwa. Go na le go sepelela go ya ka mopopotlong ge o lokisetša mabu dijalo tše di swa, gomme se se ithekgile ka go ba gona ga tšhelete ya go thoma le mohuta wa mabu.
Tshepedišo ya Mehlare ya Dienywa tša Afokado
Ditiro tša bolemirui mo tšweletšong ya afokado di tla ithekga ka dintlha tše dintšhi bjalo ka molaodi le mokgwa wa tshepedišo, bogolo bja tiro ya kgwebo le go ba gona ga ditšhelete. Ditiragalo tše dingwe tša tshepedišo di akaretša nosetšo, go poma, le nontšho. Ditiro tše dingwe di akaretšwa ka fase.
Mehlare ya abokado e ama ke maemo a go hupa meetse gotee le kgatelelo ya komelelo le nosetšo e swanetše go laolwa go efoga tše dingwe goba tše dingwe tša tše di feteletšego. Ka lebaka la maemo a sa tsepamago a meetse ka Aforika Borwa, nosetšo ya morwalela ga e a eletšwa. Nosetšo ka bonyane e šomišwa kudu gomme go na le tshepelo ye e maatla ya go nosetša ka go rothela ka lebaka ya tšhomišo ya yona ya meetse ye e botse.
Go poma go a nyakega ka nako ya marega ka morago ga puno gomme e ka latelwa ka go poma go go bofefo gape ka selemo. Mekgwa ya go poma e fapane go tloga mohlareng wo mongwe go ya mohlareng wo mongwe.
Ge makala a magolo a le mo pepentšheng ya mahlasedi ka lebaka la go poma, a swanetše go šireletšwa ka go šomiša pente ya PVA goba pente ye e šomišitšwego ka go lebanya tšhireletšo ya phišo ya letšatši.
Go nontšha diabokado go tla ithekga ka dipholo tša ditlhahlobo tša mabu le dibjalo. Diphepokgolo tše di nyakegago di ka akaretša naeterojene, fosoforo, potasiamo, sebabole, kalsiamo le maganesiamo. Dipheponnyane tše di nyakegago di bjalo ka borone, senke, koporo, sodiamo, tshipi, le manganese. Dibjalo tša khupetšo di ka šomišwa go neelana ka mehutahuta ya diphedi mo serapeng sa dienywa go kgothaletša dibatana tša tlhago, go thibela tahlegelo ya bongola ka mabung le go bopa tšhireletšo ya dibjalo ya tlhago.
Diabokado ga di dulafatšwe ke phefo gomme di nyaka phetišo ye e mafolofolo ya modula go abela tiragatšo ye e lokilego ya dienywa. Khansele ya Dinyakišišo ya Temothuo (ARC) e kgothaletša dikolone tše pedi go ya go tša nne tša dinose ka hektare go dulafatša abokado ka gabotse.
Disenyi le Malwetši a Diabokado
Go bola ga medu go hlolwago ke Phytophthora cinnamomi di diragala mo serapaneng sa dienywa mo lefaseng ka bophara. Mo Aforika Borwa, ke ye nngwe ya malwetši a magolo a amago mehlare ya abokado. Maswao a akaretša go ba serolane le go wa ga matlakaleng le go ba boso ga medu. Bolwetši bja mouta bja diafokado ke bolwetši bjo bongwe bjo bo tlwaelegilego bjo bo hlolago dipatso tša go bola mo diteng tša seenywa sa go butšwa.
Sebopego se sengwe sa Mouta wa senwamadi o hlola makakauwe a kutu ya mehlare ya afokado. Patso ya mouta wa senwamadi o o santšego o gola o o hlolago ke meuta Pseudocercospora purpurea, ye e hlolago dipatso tša go hlagelela ka go sekama mo matlakaleng le dipatso tše di botsootho mo seenyweng.
kgapetla ye e bopegilego bjalo ka pelo ke seleki wo o kgethegilego mo mohlareng wa Hass le ge e le gore ntšhi ya dienywa le motoutwane wa apole ye e sa golago ya maaka e senya seenywa sa afokado, taolo ya tšona e ka ikemisetšwa mo go bolokeng tebegontle ya dienywa. Dirapana tša dienywa tša Aforika Borwa tše di senago disenyi tša dikhunkhwane ka lebaka la manaba a dikhunkhwane tša tlhago. Tšhomišo ya dibolayasenyi ka serapaneng sa dienywa sa afokado gantšhi e lekanyeditšwe go dikgašo tša molaba kgahlanong le ntšhi ya dienywa gomme ge tšhomišo ya dikhemikale e nyakega. Bajadi ba diafokado ba hlohleletšwa go šomiša mekgwa ya go laola disenyi (IPM).
Translated by Lawrence Ndou