I-Turnip Jikelele

© Louise Brodie

Igama Lesayensi

Brassica rapa

Igama Elivamile

I-Turnips

Incazelo Yesitshalo

Ama-turnips azalwa e-Eastern Europe nasezingxenyeni ezipholile zase-Asia. Kucatshangwa ukuthi lihlonywe ngabantu iminyaka engama-4000 noma ngaphezulu. Ngaphambi kwalokho, baqoqwa abazingeli-abaqoqi lapho behlala khona ezindaweni zase-Asia.
Isitshalo se-turnip sinamaqabunga aluhlaza okwesibhakabhaka anemiphetho encane e-green stem. Lezi zikhula cishe ngamasentimitha angu-40 kuya kwangu-50 ukusuka phezulu kwezingcingo eziqhamuka phansi esiteshini, okuwumthombo oyinhloko wokudla. Nokho, amaqabunga nawo ayadla. Izimpande ze-turnip zizungeze i-oval nge-taproot.
I-Turnips nayo iba umthombo odumile wokudla kwezilwane futhi iyalinywa njengenfolda.

Ukusetshenziswa

Izimpande ezidliwayo ziyadliwa ziphekwe, zithosiwe futhi ziyosiwe futhi amaqabunga aphekwe futhi aphekiwe noma adliwe aphuzi kuma saladi. Izimpande ezibilisiwe nazo zenza imishini emihle.

Izidingo Zomhlabathi Nokulungiselela

Ama-turnips afana ne-sandy loam enomhlabathi oguqula kahle futhi aqukethe izinga elihle lezinto eziphilayo. Inhlabathi ingaba i-asidi encane ku-pH ephakathi kuka-5.8 no-7. Awuyenzi kahle enhlabathini enzima, enomthamo enokubumba okwedlulele ngoba lokhu kungabangela ukubola kwezimpande, okuzokwenza kube nokukhiqiza okukhiqizayo.
Lapho izitshalo ze-turnip zisencane, ukhula endaweni yesitshalo kungabangela ukulahlekelwa kwezitshalo ezinkulu njengoba izitshalo ezincane zihlukumeza ukuzakhela. Ngakho-ke, ezinyangeni eziholela ekutshalweni, uhlelo oluqinile olulawulwa ukhula kufanele lulandelwe. Isampula yasemhlabathini kufanele ithathwe kahle ngaphambi kokutshala ama-turnips, izinto ezidingekayo eziphilayo, i-lime kanye ne-phosphates kufanele zisetshenziswe endaweni futhi zifakwe enhlabathini ngokulima okungenani ama-500 mm, ziphendulele futhi zixube inhlabathi cishe amasonto amane kuya kwahlanu ngaphambi ukutshala ukuze unike isikhathi somhlabathi ukuxazulula.
Lokhu kungalandelwa ngokushesha nge-disc harrow ukuze uqhubeke nokulungisa isisindo somhlabathi, ukusika noma yikuphi ukubola kwamanzi okusila futhi ulinganise indawo. Ngeviki lokugcina ngaphambi kokutshala ama-turnips, i-disc ibuye ibuyele ukubulala noma yikuphi ukhula oluye lwabamba futhi liqiniseke ukuthi awekho ama-clods enhlabathi esiqongweni esizokwenza kube nzima ukuthuthukiswa kwezitshalo.

Isimo Sezulu

I-Turnips iyisimo sezulu esibucayi esitholile futhi iyanqanda kancane uma isitshalo sisungulwa. I hula kahle emazingeni okushisa ephakathi kuka-5°C no-15°C. Uma ikhulile ikakhulukazi ekushiseni okufudumayo izimpande zingaba yi-pithy, zenze futhi zenze ukunambitheka okubabayo.

Izinhlobo

Top Purple, Globe Golden, Goldie, Purple Top Milan, White Globe White Globe, Seven eziphezulu, Shogoin kanye White Egg.
Kusengumkhuba omuhle ukuthola izeluleko kumthengisi wenzalo wendawo kanye nesiphathimandla esandisekayo sendawo mayelana nokuthi yiziphi izinhlobo ezihlukahlukene ezizohambisana nezimo zokutshala. Futhi thola iseluleko kumthengi noma inhlangano yokukhangisa mayelana nokukhetha okungcono kakhulu kokuthengiswa.

Translated by Nsika Khoza