Amapheya eNingizimu Afrika

© Glenneis Kriel

Izihlahla zamaparele, njengezihlahla zama-apula, zikhula kahle ezindaweni ezifudumele - izifunda ezinobusika obubandayo namahlobo olinganiselayo. I-Western Cape, ngalesi sizathu, ibiza ngaphezu kwengxenye yawo wonke amathanga akhiqizwa eNingizimu Afrika. Njengoba kuveziwe embikweni Wokubalwa Kwemithi Yomuntu weHortgro ka-2017, indawo isiyonke engaphansi kokukhiqizwa kwamaparele ifinyelela kuma-12 265 ha ngonyaka we-2017.

I-Ceres Valley iminyaka eminingi ibe ngumkhiqizi omkhulu, ibalwa ama-37% ayo yonke indawo ebikhiqizwa ngonyaka ka-2017. Indawo yaseLangkloof ibingumkhiqizi wesibili ngobukhulu, ibengu-14% eMpumalanga kanye no-2% eNtshonalanga, nguWolseley/Tulbagh kanye neGroenland, ngalinye elaline-12% ngaphansi kokukhiqizwa.

I-Villiersdrop/Vyeboom yabalelwa ku-9%, kanti iKlein Karoo yabalelwa ku-7% kanti iSouthern Cape, Piketberg kanye ne-Somerset West ngakunye kwabalelwa ngaphansi kwe-2% yendawo ekhiqizwayo.

Izinhlobo Zamapheya

©Louise Brodie

Izilimo ezinkulu zamaparele ezitshalwe eNingizimu Afrika yiPackham's Triumph, Forelle, Bon Chretien ne-Abate Fetel. I-Packham's Triumph ibalwe ama-33% ale ndawo eyayikhiqizwa ngo-2017, yalandelwa yi-Forelle nge-26%, uWilliam Bon Chretien ngo-20% kwathi ku-Abate Fetel ine-7%.

Njengoba kubonwe kwisiza seFruits, i-Forelle yathuthuka njengendlela yokutshala ithuba eJalimane futhi yangeniswa eNingizimu Afrika ngawo-1800s. Izinhlobonhlobo zithatha igama laso ku-rainow trout ngoba isikhumba saso sine blush esifana nombala we-trout. IPhumelele kaPackham yathuthukiswa e-Australia, isuka esiphambanweni phakathi kweBon Chretien neSt Germain, yaze yangena eNingizimu Afrika ngonyaka we-1992.

UBon Chretien odabuka e-United Kingdom futhi ulungele imakethe entsha kanye nokuwafaka. I-Abate Fetel yathuthukiswa ngaphandle kwezilimo ezimbalwa zasendaweni nguMonki waseFrance, u-Abbe Fetel, ngonyaka we 1866 futhi edingeka kakhulu eYurophu.

Isikhathi

©Louise Brodie

Amapharele ayizithelo zasehlobo, nesikhathi sokuvuna sincike ezinhlobonhlobo zeparele nezimo zezulu. Amapheya angaphambili eNingizimu Afrika avunwa kusuka ngasekupheleni kukaFebhuwari kuze kube sekupheleni kukaMashi. Ukunqoba kukaPackham kuvunwa maphakathi noFebhuwari noBon Chretien kusukela ekuqaleni kukaJanuwari.

Ukuthengisa

©Louise Brodie

INingizimu Afrika ingumkhiqizi omncane wamazwe omhlaba ngokuya ngendawo ekhiqizwayo, kepha ungomunye wabathumeli phambili. Ukukhiqiza kuhloselwe kakhulu emakethe yokuthumela ngaphandle, kulandele inqubo esetshenzisiwe bese imakethe entsha yendawo. Iningi lezithelo ezisetshenzisiwe zihlanganiswa emithini futhi kumiswe imiqulu emincane kuphela.

I-Europe kanye ne-United Kingdom ziyizindawo eziphambili zokuthumela emazweni angaphandle kweNingizimu Afrika ukuthola amapharele amasha ngokuya ngevolumu nemali engenayo. Ukukhetha okukhiqizwayo, ngenxa yalesi sizathu, kuya ngezinga elithile elibekwe yilezi zimakethe. Okuthandwa yi-EU kuncike emasimini ekhrisimesi, anjenge-Abate Fetel neDoyenne du Comice, kanti i-United Kingdom ithanda ithanga elipholile.

Imisebenzi

©Louise Brodie

Amapharele anomsoco kakhulu, ucebile ngamavithamini, amaminerali, i-fibre nama-antioxidants. Zingajatshulelwa njenge-snack entsha noma kusetshenziswe okusha kumasaladi. Zingahlanjululwa, zomiswe, zihlanzwe futhi zithosiwe. Zisetshenziselwa ukupheka kanye nokubhaka.

Translated by Nsika Khoza