Dipere ya Afrika Borwa

© Glenneis Kriel

Difate tsa dipere, jwalo ka difate tsa apole, di hola hantle dibakeng tse futhumetseng - dibaka tse batang mariha le lehlabula le itekanetseng. Kapa Bophirimela, ka lebaka lena, e ikarabella bakeng sa halofo ya dipere tsohle tse hlahisitsweng Afrika Borwa. Jwalokaha ho hlahisitswe tlalehong ya Palo ya Sefate sa Hortgro ka 2017, sebaka se felletseng tlasa tlhahiso ya pere se fihlile ho 12 265 ha ka 2017.

Phula e qetile dilemo tse ngata e le mohlahisi ya ka sehloohong bakeng sa karolo ya 37% ya sebaka sohle se hlahiswang ka selemo sa 2017. Sebaka sa Langkloof e ne e le sehlahiswa sa bobedi se seholo ka ho fetisisa, ka lebaka la 14% Bochabela le 2% Bophirima. Ke Wolseley/Tulbagh le Groenland, tseo e mong le e mong a neng a e na le 12% tlasa tlhahiso.

Villiersdrop/Vyeboom e bile 9%, athe Klein Karoo e ikarabella ka 7% mme Kapa Borwa, Piketberg le Somerset West e nngwe le e nngwe e bile ka tlase ho 2% ya sebaka se ntseng se hlahiswa.

Mefuta ya Pere

©Louise Brodie

Mefuta ya mantlha ya peere e lenngweng Afrika Borwa ke Tlholo ya Packham, Foreime, Bon Chretien le Abate Fetel. Tlhatlhobo ya Packham e nkile karolo ya 33% ya sebaka se ntseng se hlahiswa ka selemo sa 2017, mme e latelwa ke Forelle ka 26%, Williams Bon Chretien e nang le 20% le Abate Fetel e nang le 7%.

Jwalokaha ho bonwa sebakeng sa ditholwana, Forelle e ile ya hola jwalo ka monyetla wa ho lema Jeremane mme ya kenngwa Afrika Borwa ka di 1800s. Mefuta e fapa-fapaneng e nka lebitso la yona mohloding wa mookodi hobane letlalo la yona le na le lerootho le tshwanang le mmala wa trout. Tlhatlhobo ya Packham e thehilwe Australia, sefapanong pakeng tsa Bon Chretien le St Germain, mme e ile ya leba Afrika Borwa ka 1992.

Bon Chretien ho tswa United Kingdom mme e lokelwa ke mmaraka o foreshe le ho kenngwa kolokoting. Abate Fetel e hlahisitswe ho tswa dijalong tse mmalwa tsa lehae ke Moitlami wa Mofora, Abbe Fetel, ka 1866 mme o hlwahlwa haholo Europe.

Sehla

©Louise Brodie

Dipere ke ditholwana tsa lehlabula, mme nako ya kotulo e itshetlehile ka mefuta wa dimela le maemo a lehodimo. Dikgaba tsa pejana Afrika Borwa di kotulwa ho tloha bofelong ba Hlakubele ho isa bofelong ba Hlakubele. Diphetho tsa Packham di kotulwa ho tloha bohareng ba Hlakubele le Bon Chretien ho tloha qalong ho isa bofelong ba Pherekgong.

Thekiso

©Louise Brodie

Afrika Borwa ke moetsi e monyane wa machabeng ho latela sebaka se hlahiswang, empa ke e mong wa barekisi ba etelletseng pele. Tlhahiso e reretswe haholo mmarakeng wa kantle ho naha, ebe o latelwa ke tshebetso e nngwe ebe mmaraka o nang le dintho tse foreshe a lehae. Boholo ba ditholwana tse lokisitsweng di entswe ka makotikoting ebe kekarolo tse nyane feela tse omisitsweng.

Europe le United Kingdom ke dibaka tse ka sehloohong tsa Afrika Borwa tse romellang di peere tse foreshe ho latela dipalo le lekgetho. Kgetho ya dikgalase, ka lebaka lena, ho ya ka tekanyo e itseng e boletsweng ke mebaraka ena. Dithahasello tsa EU di itshetleha hodima dijalo tsa makgrisele, jwalo ka Abate Fetel le Doyenne Du Comice, athe United Kingdom e rata dipeere tse bobebe.

Tshebetso

©Louise Brodie

Dipere di na le phepo e ngata, di na le divithamini tse ngata, diminerale, faeba le di-antioxidants. Di ka natefelwa jwalo ka senoko se foreshe kapa tsa sebediswa bocha di salate. Di ka kgangwa, tse omisitsweng, tse hlwekisitsweng le tse entsweng ka lero. Di sebedisetswa ho pheha le ho baka.

Translated by Sebongile Sonopo