![](/logos/southafrica_new_Vector_Text.svg)
Ama-Ndebele
Ama-Ndebele anodumo ngokuba nesiphiwo esimangalisayo sezandla, kuhombisa amakhaya, kunye nendlela yokunxiba nokuhombisa enemibala egqamileyo enomahluko.
Ama-Ndebele ayefudula eyinxalenye yama Nguni awathi ahlala eMzantsi Afrika, kwicala laseMpuma Koloni, kodwa ke bazikhetha kwinkulungwane ezintathu ezadlulayo bafudukela kum-mandla ophakathi (central inland plateau). Ama Ndzundza Ndebele namhlanje aphila kwikhaya lakuqala lakwa Ndebele eMpumalanga nase Nebo (Northern Province).
![](/images/ndebele292-500x300.jpg?t=1738956853?t=1738956853)
Ngexesha lenkulungwane ye 20th century, kwenzeka utshintsho olukhulu kwezolimo labamhlophe, tshintsho olo lwenza amafama ama Ndebele arentay...
more![](/images/ndebele26-500x300.jpg?t=1738956853?t=1738956853)
Kwiinkolelo eziqinisekisa okokuba amadoda ngawo alawulayo kunye nezenzo ezibonakalisa oko, kusabonakala kwindawo zokuhlala zama Ndebele....
more![](/images/ndebele177-500x300.jpg?t=1738956853?t=1738956853)
Imbali yama Ndebele iquka umphakathi wenkulungwane (19th century) apho ukuqhekeka kuka Kekana kwisizwe sama Ndebele kwathikwehlula isizwe...
more![](/images/ndebele295-500x300.jpg?t=1738956853?t=1738956853)
Ulwaluko lusenziwa ngama Ndebele, kwaye lwenziwa ngamadoda nabafazi kwisizwe sama Ndebele, oku kuchaza ukusuka ebuntwaneni ukuya ebudaleni....
more![](/images/ndebele112-500x300.jpg?t=1738956853?t=1738956853)
Ama Ndzundza Ndebele aziwa kakhulu ngemizobo, efana nemizobo emihle ephindiweyo, indlela eyenziwe ngayo nemibala zityenziswa ekuhombiseni am...
more![](/images/ndebele109-crop-500x300.jpg?t=1738956853?t=1738956853)
Njengamaqela amaninzi esintu eMzantsi Afrika, ubomi bama Ndebele bubonakaliswa ngobomi bakwa moya kwilizwe lika moya, obuthi ke bubonakale b...
more![](/images/ndebele137-crop-500x300.jpg?t=1738956853?t=1738956853)
Kwinkulungwane yonyaka onesixhenxe (17th Century) ama Ndebele aziguzula kubazala ababehlala lunxwemeni abangama Nguni, abo ke babezakuba yin...
more