Zwiṱori zwa vho makhulu- zwithu zwine zwa nga u seisa

Tenjiwe Tutu u amba nga zwifhinga zwawe zwi konḓaho, u fana na u dzula kha nnḓu ya zwidina na uya kha tshigwada tsha GAPA (Grandmothers Against Poverty and Aids).

Nnḓu ya vhuḓi ya zwidina

©Eric Miller

Zwazwino ndi na tshithu tshine ndi a kona u sea ngatsho. Ndi na nnḓu ya zwidina. Ndo i humbela kha Mudzimu nnḓu ya zwidina, vhudzikini ha mbilu yanga ndo vha ndi tshi ofha uri ndi nga fela mukhukhuni, musi vhathu vho no bva kha zwa dzi nnḓu vha tshi ḓa u mmbudza uri ri ḓo kwasha hei nnḓu ra u fhaṱela nnḓu ya vhuḓi ya zwidina.

U pfulutshela khayo ho vha hu muḽoro. Zwi a konḓa u dzula mukhukhuni. Musi huna muya, ani eḓeli ngauri ni vhona unga mukhukhu u ḓo wa. Kha ḽa Cape Town hu dzula huna muya . Munwe wa vhatukana vhanga o vha tshi vuwa vhukati ha vhusiku a farelela matanda uri a songo wa.

Ani vhi na khofhe dza vhuḓi arali ni tshi khou ita zwa u farelela na matanda. Musi mvula i tshina, ro vha ri tshi vhea bakethe ḽa maḓi kha mbete kana maḓi athabise nguvho, musi hu tshi khou rothola nnḓa na mukhukhuni zwi vha zwo tou ralo. Hu dovha ha vha na thunzi nnzhi, ngauri huna muṱavha munzhi Cape Flats musi ri tshi kha ḓi dzula Site C, tshithu tsha u thoma tshine ra ita ho vha hu u u pandaladza milenzhe.

Ro vha ri tshi ri, 'tshithu tsha u thoma uri lumelisa musi ri tshi swika ndi thunzi.' tshinwe tshifhinga ndi Site C, mukhukhu wanga wo swa nda sala ndi sina tshithu. Zwo no itea kha vhathu vhanzhi. Zwa zwino ndi na nnḓu ya vhuḓi, ndi pfa ndo takala na u ḓi hudza nga nṋe muṋe. Ndi pfa u vhavha ngauri huna vhathu vhe vha ḓo lovha a vha songo vhona zwithu zwavhuḓi hezwi.

Muthogomeli muhulwane

©Eric Miller

Munwe wa vhana vhanga wa vhasidzana o lovha. Zwazwino ndi dzula na munwe na wa muṱhannga, na vhanwe vhavhili, na vhaduhulu vhavhili, ṅwananga wa mutukana ovha atshi nwa vhukuma fhedzi zwazwino u khou shuma zwavhuḓi muvhusoni, u kulumaga dzi ḓireini na dzi thoilethe.

O tou pfumbudziwa o takalela na u wana mushumo, ngauri lwa minwaha miraru ovha asa khou wana mushumo. Fhedzi u koloda vhathu vhanzhi tshelede nahone vha i kokodza kha muholo wawe. Ṅwananga wa musidzana tshinwe tshifhinga uya shuma, fhedzi u hola tshelede ṱhukhu nga ṅwedzi, a i fhedza kha tshiendedzi.

Ndi vhona unga zwo khakhea. Naho zworalo ndi nṋe ane a ṱhogomela muṱa wanga. Ndi na tshelede ya pension na hangei kha Gapa ndi arunga mipopi na dzi dzhesi. Vhathu vha ya renga zwithu zwine nda ita ra wana inwe vho tshelede. Ri asala ri sina nnzhi ya uḽa na uri zwia a konḓa u ṱhogomela muḓi woṱhe.

Fhedzi vhutshilo avhu tsha konḓa sa kale, heiḽa minwaha yo fhelaho. Ndi khou lingedza u vhea muhwalo wanga murahu hanga, ndi ye phanḓa.