Ntlo e Botse ya Ditena
Bjale ke na le selo se nka myemyego ka sona. Ke na le ntlo e botse ya ditena. Ke kgopetše Modimo ntlo ya ditena, eupša ka pelong ya ka ke be ke boifa gore ke tla hwela gare ga mokhukhu. Bjalo ge Tshepedišo Ya Dintlu Tša Batho – (People's Housing Process) e tla, ba mpotša gore ke swanetše go wiša mokhukhu waka go aga ntlo mo lebaleng, ke be ke itumetše.
Go tsena gare ga ntlo ye, ke be ke nagana gore ke a lora. Go boima go dula gare ga mokhukhu. Ge go na le moya, ga o kgone go robala ka gobane o nagana gore mokhukhu o tlo tšea ke moya. E bile mo Cape Town go na le moya wo montši. Yo mongwe wa barwa ba ka, o be a hlwa a tsoga gare ga bošego e be a swarelela dikota gore di sa wa.
O ka se robale bose ge o swanetše gore o sware mokhukhu wa gago gare ga bošego. Ge pula e tla, re be re swanetše go bea emere godimo ga malao a rena; ge re sa dire bjalo, meetsi a be a tsenelela gare ga mapai. Ge go tonya ka ntle, go a kgahla ka gare ka mokhukhu. Go na le le diphelakadingwe tše ntši ka lebaka la mohlaba mo Cape Flats.
Ka nako ye re be re dula lefelong la C, selo sa pele seo re ilego ra se dira ge re tsena ka lemati, ke go naba maoto. Re be re hlwa re re, 'Selo sa pele se se go dumedišago ge o fihla gae ke diphelakadingwe.' Ka letšatši le lengwe ge ke be ke le lefelong la C, mokhukhu waka o ile wa tuka ka mollo, re ile ra sala re se na selo. Se se direga go batho ba bantši.
Bjalo, go ba le ntlo ye maleba, go a nthabiša e bile ke motlotlo ka nna. Ke kwela bohloko batho ba ba hweligo ba hwetša sebaka se.
Hlogo Ya Lapa
Yo mongwe wa barwedi ba ka o hwile. Bjale ke dula le morwedi waka yo mongwe le morwa waka le ditlogolo tša ka tše pedi. Tate waka o be a rata bjala kudu, eupša bjale o hweditše mošomo o botse, o šomela mmušo, o hwekiša mesela le dintlwana gape le di sinki. Ba mo rutile go di dira e bile o thabile gore o na le mošomo ka gobane o na le mengwaga ye meraro a sa šome.
E fela o kolota batho ba bantši tšhelete gomme ba e tšea mo mogolong wa gagwe. Ka nako ye nngwe morwedi waka o na le go šoma eupša o gola R100 fela ka kgwedi. O e šomiša kamoka go namela terene gore a ye gona mošomong.
Nna ke nagana gore se ga sa loka. Le ge go le bjalo, ke nna mofepi yo mogolo wa lapa le. Ke na le penšene gape mo (Gapa) ke roka dijeresi le dipopi e be ke loga. Batho ba reka dilo tše ke di dirago gomme re hwetša tšhelete nnyana gona. Gantši ga re na dijo tše lekanego e bile go boima go fepa lapa kamoka.
E fela bophela ga bo boima go swana le pele, mengwaga ye fetilego. Ke leka go bea merwala ya ka ya kgale ka morago, ke kgone tšwelapele ka bophelo.
Translated by Lebogang Sewela