Citrus ndi ipfi line la vha uri lo tou todiwa hu tshi khou sedziwa miri ine ya vha na vhutali ya u bvisa maluvha na zwitaka kha muta wa rue, Rutaceae. Zwimela zwa Citrus zwibveledza mitshelo ine ya vha uri ndi ya ndeme u fana na maswiri, mandarins, lemons, limes na grapefruit. Mitshelo ya Citrus ibva South East Asia, u mona na dzingu la Southern China uya kha la Northeast India. Zwimela zwa Citrus ndi kale zwi tshi khou tavhiwa kha vhupo hovhu lwa minwaha na hone uya nga ha tshifhinga u tavhiwa ha hei mitshelo zwi khou di tshimbila na tshifhinga zwa zwino i vho tavhiwa na Mediterranean na hune ha fhisa vhukuma u mona na lothe.
Mitshelo ya Citrus i bveledziwa kha miri ine ya vha uri i dzula yo dalafhala. Miri hei i bvisa maluvha nga khalanwaha ya lutabvula nahone mitshelo iya kona u bvelela lutabvula na tshilimo hu tshi khou itela uri i tavhanye u vhibva musi tshifhefho na vhuria zwi saathu swika.
Mitshelo ya Citrus ina lukanda lune lwa vha uri lwo khwatha. Mitshelo hei iya sotoliwa musi u saathu thoma u ila. Zwa nga nnda zwi vhidziwa upfi ndi makanda, zwi ya latiwa. Mitshelo yothe ya citrus i vha ina citric acid na ascorbic acid zwine zwa divheswa sa vitamin C. Mitshelo hei i taluswa nga tshivhumbeo tshayo na musthetshelo u fana na tshikara na lime, zwi tshi vhavha kana tart musi u tshi zwi thetshela ngeno zwinwe zwa hone zwi tshi difha. Mitshelo ya hone ina muthetshelo na munukhelelo zwine zwa vha zwi tsi khou itwa nga mapfura a limonoid zwine zwa vha uri zwi nga nnda ha mutshelo.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe