Vhulwadze ha u fema ha Porcine

©Dr Jim Robinson

Porcine Respiratory Disease Complex (PRDC) ndi ipfi ḽine ḽa shuma u ṱalusa u kavhiwa ha u fema hune ha vhangiwa nga u ṱangana ha zwitzhili zwo fhambanaho. Uya nga ha Danie Visser’s Modern Pig Production, hezwi zwithu zwiitea nga maanḓa musi nguluvhe dzina vhege dza 14 uya kha 20, fhedzi vhu nga kwama khulwane na ṱhukhu zwine tshi khou bva nga u ḓala ha zwitzhili.

Tsumba Dwadze

Tsumbadwadze dza hone dzi ya fhambana, zwi tshi bva kha zwithu zwine ho dzhena khazwo fhedzi hu vha ho katelwa na lethargy, fever, anorexia, usa vha na lutamo lwa zwiliwa na ubva miṱodzi kha maṱo, u hoṱola na muvhala wa phephulu kha lukanda. Zwi ya ita uri dzi fe.

Zwivhangi

Musi huna muya, munukho wa dzi gese, usa dzhena zwavhuḓi ha muya, u rotholesa u fana na ammonia u ḓalesa na mutsiko zwoṱhe hezwi zwi ya ita uri hu vhe na Porcine Respiratory Disease Complex.
Kha ḽa Afrika Tshipembe, nyimelo heyi i ṱanganiswa na Coronavirus, Circovirus, Porcine Reproductive na Respiratory Syndrome. Zwitzhili, uya nga kha, Modern Pig Production, zwine zwa nga ha zwi nga ngomu hu nga vha hu Bordetella bronchiseptica, Pasteurella multocida, Haemophilus parasuis, Antinobaccilus pleuropneumoniae, Actinobaccillus suis and Actinobacillus equuli, Streptococcus suis and Mycoplasma hyopneumoniae, ine ya dovha ya ḓivhiwa sa Enzootic Pneumonia.
Dzoṱhe dzi na mushumo wadzo une dza kwama nguluvhe nga nḓila dzo fhambanaho, zwa ḓisa malwadze o ḓalaho na minwaha ine nguluvhe ya vha i tshi khou tou balelwa tshoṱhe. Zwitzhili hezwi zwi nga ḓi vhanga na malwadze ane avha uri avhukati, fhedzi zwa vha zwi zwinzhi zwi ya vha khombo vhukuma.

U Thivhela

Nga mulandu wa mvumbo ya vhulwadze, vha Modern Pig Production vha tsivhudza vho rabulasi uri vha ambe na vhadivhi nga ha u thivhela, u langa na u lafha. U ṱhogomela wo tou ḓifunga zwi ya thusa kha u thivhela uri nguluvhe dzi wane vhunzhi ha malwadze, hune hunga vha tshithu tshinwe na tshinwe ubva kha nguluvhe uya kha zwimange, vhathu, zwiambaro na zwishumiswa.
Nguluvhe dzi fanela u pfuluswa dza ṱanganiswa nga zwiṱuku nga zwiṱuku, dza vhewa na dzine dza lingana nadzo, kana dzi tshi swika bulasini, u swikela dzi tshi ṱuwa bulasini. Hezwi zwoṱhe zwi nga thusa kha u kulumaga lwa maimo hu saathu ḓa nguluvhe nntswa.
U dzulela u kulumaga na zwithu zwa u nwela maḓi, na zwiḽiwa zwi ya thusa kha u fhaṱela ha malwadze u fana na ammonia. Tenda ha vha na u kona u dzhena muya, zwi ya thusa kha u vha na muya wavhuḓi. Nguluvhe dzi fanela uvha na madzulo u shavhisa musi huna mutsho une wa sa vhe wavhuḓi, adzi fanela u dzula dzo ḓala na hone dzi fanela u fariwa zwavhuḓi nga ṱhukhu nga ṱhukhu.
Huna u ṱhavhela hune ha thusa kha u thivhela manwe a malwadze haya, fhedzi ndi zwavhuḓi u thoma wa amba na vhaḓivhi uri vha ambe zwine zwa vha zwa ndeme kha bulasi ḽau. Na u dzulela u lwa na zwivhungu zwi ya fhungudza tshikhala tsha unga kavhiwa nga zwivhungu zwine zwa tshila kana zwa tshimbila kha mafhafhu.
Hunwe u ṱaha ha vhulwadze zwi nga lafhiwa nga mishonga zwi tshi khou bva kha zwine zwa vha uri zwo dzhenelela. U thivhela ndi wone mushonga muhulwane.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe