Vhuthada ha u fema ho ḓala kha hune ha bveledzwa dzi nguluvhe. Uya kha bugu ya u bveledza ya South African Pork Producer’s Organisation (SAPPO), Pigs for Profit, u hoṱola zwi nga bva kha u hambela buse, pneumonia, nga maanḓa ine ya vhangiwa nga Mycoplasma kana Ascaris hu tshi khou hoṱoliwa ha bva zwivhungu.U atsamula zwi nga bva kha u hambela buse kana u vha na zwitzhili, hune havha na atrophic rhinitis, hune havha vhulwadze vhune ha tshinyadza.
©National Pork Board, USAPneumonia kanzhi i kavha vhana na zwine zwo no thanya zwiṱuku. Uya nga vha nguluvhe dza mbuyelo, u kavhiwa ha mala nga zwitzhili zwi ya vhangiwa nga u zwimba kha mafhafhu zwine zwa vha zwo vhangwa nga buse, hu tshi khou rothola, zwishumiswa zwi si zwone, u fana na zwiḽiwa na mushonga kana zwilumi u fana na zwivhungu zwine zwa fhira nga kha mafhafhu.
Zwi tshi khou bva ngauri yo kavhiwa nga zwithu zwa hani, pneumonia inga vha vhuthada vhuhulwane zwine ya sia i tshi vhanga zwithu zwinzhi zwino konḓa. Tsumbo dza u kavhiwa hu vha ho katelwa na u hoṱola, u femela nnṱha, u fhelelwa nga maḓi muvhilini, usa vha na lutamo lwa zwiḽiwa, nyimelo ine ya sa vhe ya vhuḓi usa hula, fever na lukanda lune lwa vha na muvhala wa ṱaḓa.
Kha nguluvhe dzine dza vha dzi tshi khou fa nga pneumonia, mafhafhu ahone aya vha na muvhala une wa vha uri awo ngo ḓoweleya. Kha fhafhu hunwe huya vha ho oma sa tshivhindi uya nga vha nguluvhe dza mbuyelo.
U lafha
U thivhela pneumonia, u fanela u thivhela tshivhangi. Fhethu hune ha vha hu tshi khou bveledzwa hone hu fanela uvha ho kuna hu sina mabuse hu tshi dzhena muya wa vhuḓi. Dzi songo dzo dzula fhethu huthihi dzo ḓalesa hu fanela uvha na maga ane a dzhiiwa kha u thivhela murotholo na gomelelo. Nguluvhe dzi fanela u dzula dzi tshi khou ṱoliwa zwivhungu na uri dzo dzula zwavhuḓi na u dzulela u sedza uri hu fhungudzee zwitzhili.
Huna zwine zwa nga ṱhavhelwa kha dzinwe tshaka dza pneumonia fhedzi vha nguluvhe dza mbuyelo hezwi zwi fanela u shumiswa arali hu tshi tou vha na vhunwe vhuthada ho tumbulwaho kha bulasi. Hunga shumiswa na dzi antibiotic arali tshivhangi hu u shatiwa. Musi u tshi khou kana -kana u fanela uvhudzisa muḓivhi ane a ḓivha nga ha mutakalo wa nguluvhe.
Tsumbo dza u ṱavhanya ndi u atsamula, u hoṱola ubva ha maduda kha ningo musi dzi tshi hoṱola hu bva na malofha. Hunga vha na zwi milaḓi kha maṱo. Ningo kana nga nnṱha hayo zwi nga tsudzuluwa zwiṱuku, dza pfufhifha na u honyana. Zwiguluzwana zwi swika hune zwi si tsha vha na lutamo lwa zwiḽiwa, zwa ḽa zwiṱuku zwa ita uri zwi leluwe uri zwi kavhiwe nga manwe malwadze.
U lafha
Fhethu hune havha huna buse, hu sa dzheni muya, hu tshi rothola na munukho wa khombo, u fana na ammonia, zwoṱhe zwi ya ita uri nguluvhe ivhe na Atrophic Rhinitis. Musi hune dza dzula hone ho kuna, hu tshi dzhena muya zwavhuḓi zwi ya thusa kha u thivhela malwadze. U ḓalesa zwi fanela u shavhiwa ngauri na zwezwo zwi ya ḓisa malwadze.
Na u kona u kala zwithu zwa vhuḓi zwi nga thusa, ngauri uvha hone ha manwe malwadze zwi ita uri i sokou kavhiwa nga malwadze oṱhe o no nga atrophic rhinitis. Vhana vhane vha khou lwala vha fanela u lafhiwa nga antibiotic uri vhulwadze vhu sa shavhele kha dzinwe.
Pneumonia
Zwi tshi khou bva ngauri yo kavhiwa nga zwithu zwa hani, pneumonia inga vha vhuthada vhuhulwane zwine ya sia i tshi vhanga zwithu zwinzhi zwino konḓa. Tsumbo dza u kavhiwa hu vha ho katelwa na u hoṱola, u femela nnṱha, u fhelelwa nga maḓi muvhilini, usa vha na lutamo lwa zwiḽiwa, nyimelo ine ya sa vhe ya vhuḓi usa hula, fever na lukanda lune lwa vha na muvhala wa ṱaḓa.
Kha nguluvhe dzine dza vha dzi tshi khou fa nga pneumonia, mafhafhu ahone aya vha na muvhala une wa vha uri awo ngo ḓoweleya. Kha fhafhu hunwe huya vha ho oma sa tshivhindi uya nga vha nguluvhe dza mbuyelo.
U lafha
U thivhela pneumonia, u fanela u thivhela tshivhangi. Fhethu hune ha vha hu tshi khou bveledzwa hone hu fanela uvha ho kuna hu sina mabuse hu tshi dzhena muya wa vhuḓi. Dzi songo dzo dzula fhethu huthihi dzo ḓalesa hu fanela uvha na maga ane a dzhiiwa kha u thivhela murotholo na gomelelo. Nguluvhe dzi fanela u dzula dzi tshi khou ṱoliwa zwivhungu na uri dzo dzula zwavhuḓi na u dzulela u sedza uri hu fhungudzee zwitzhili.
Huna zwine zwa nga ṱhavhelwa kha dzinwe tshaka dza pneumonia fhedzi vha nguluvhe dza mbuyelo hezwi zwi fanela u shumiswa arali hu tshi tou vha na vhunwe vhuthada ho tumbulwaho kha bulasi. Hunga shumiswa na dzi antibiotic arali tshivhangi hu u shatiwa. Musi u tshi khou kana -kana u fanela uvhudzisa muḓivhi ane a ḓivha nga ha mutakalo wa nguluvhe.
Atrophic Rhinitis
Atrophic Rhinitis ndi vhulwadze ha zwitzhili vhune ha tshinyadza kha nasal zwa ita uri hu pfa u vhavha kha ningo. Uya nga vha nguluvhe dza mbuyelo vha ri atrophic rhinitis i kavha nga maanḓa dzine dza kha ḓi vha ṱhukhu u fana na zwiguluzwana na dzine dza vha uri dzi khou ṱhogomelwa na dzine dzo no ḓi ri huli zwiṱuku.Tsumbo dza u ṱavhanya ndi u atsamula, u hoṱola ubva ha maduda kha ningo musi dzi tshi hoṱola hu bva na malofha. Hunga vha na zwi milaḓi kha maṱo. Ningo kana nga nnṱha hayo zwi nga tsudzuluwa zwiṱuku, dza pfufhifha na u honyana. Zwiguluzwana zwi swika hune zwi si tsha vha na lutamo lwa zwiḽiwa, zwa ḽa zwiṱuku zwa ita uri zwi leluwe uri zwi kavhiwe nga manwe malwadze.
U lafha
Fhethu hune havha huna buse, hu sa dzheni muya, hu tshi rothola na munukho wa khombo, u fana na ammonia, zwoṱhe zwi ya ita uri nguluvhe ivhe na Atrophic Rhinitis. Musi hune dza dzula hone ho kuna, hu tshi dzhena muya zwavhuḓi zwi ya thusa kha u thivhela malwadze. U ḓalesa zwi fanela u shavhiwa ngauri na zwezwo zwi ya ḓisa malwadze.
Na u kona u kala zwithu zwa vhuḓi zwi nga thusa, ngauri uvha hone ha manwe malwadze zwi ita uri i sokou kavhiwa nga malwadze oṱhe o no nga atrophic rhinitis. Vhana vhane vha khou lwala vha fanela u lafhiwa nga antibiotic uri vhulwadze vhu sa shavhele kha dzinwe.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe