Swiphiqo swo Hefemula ekaTinguluve

Swiphiqo swo hefemula switele ngopfu eka tinguluve leti fuyiwaka. Kuya hi tsalwa ra South African Pork Producer’s Organisation (SAPPO), Pigs for Profit, ku khohlola swinga vangiwa hikwalaho ka swiyimo swa ritshuri, pneumonia, ngopfu ngopfu leswi vangiwaka hi ti bacteria ta Mycoplasma kumbe xivungu xa Ascaris lexinga hkohloriwaka kusuka eka mahahu ya nguluve. Ku hentshemula swinga vandiwa hi ritshuri kumbe mavabyi lawa ya tlulelaka, laha atrophic rhinitis, yingavaka mavabyabyi lawa ya vavisaka swinene.

Pneumonia

©National Pork Board, USA
Pneumonia yitala ku khoma swingulubyana leswi lumuriwaka na leswi swaha kulaka. Kuya hi Pigs for Profit, nhlaselo wa mahahu hiti bacteria kumbe switsongwatsonwani switala ku vangiwa hi kupfimba ka mahahu leswinga vangiwaka hiku hefemula ritshuri, maxelo yotitimela, swilo swoka swinga laveki swotani hi swakudya kumbe murhi kumbe ti parasites, tofana na manyokanyokani lawa ya hundzaka naku hanya eka mahahu.
Kuya hi muxaka wa nhlaselo, pneumonia yingava yale hansi kuya eka ya nghozi, leswinga vangaka mafu yotala. Swikoweto swa nhlaselo swikatsa ku khohlola, ku hefemula hiku hatlisa kumbe kuhefemulela ehenhla, ku heleriwa hi mati emirini, kuka tsakeli swakudya, swiyimo swoka swingari kahle, kunga kuli kahle, fever xikan’we na kuva na muhlovo wa wasi eka nhlonge.
Tinguluve leti lovaka hi pneumonia, mahahu yatava na muhlovo lowunga tolovelekangiki xikan’we naku tsemeleleka lawa ya humaka mati na khuvi. Swiphemu swin’wana swa mahahu swingava switiyile kufana na xivindzi, kuya hi Pigs for Profit.
Vutshunguri
Ku sivela pneumonia, u fanela ku sivela swivangelo. Ndzhawu leyi titshamaka kona, yifanele kutshama yi basile, yiri hava ritshuri naswona yiva na moya lowu hungaka kahle. Kutala ka swivuwo exivaleni xin’we swifanele ku papalatiwa naswona magoza yafanele ku tekiwa ku sirhelela tinguluve eka xirhami. Tinguluve tifanele kususuiwa manyokonyokani minkarhi hinkwayo kutani ku tekiwa magoza ya biosecurity kutiyisisa leswaku nhlayo yati pathogen yile hansi.
Kuna mimirhi ya tinxaka tin’wana ta pneumonia, kambe Pigs for Profit yitsundzuxa leswaku yifanele kutirhisiwa loko kukumeke xiphiqo xokarhi epurasini ra wena. Kusuka eka kutshungula hiti Antibiotic swinga laveka loko kuriku xivangelo i nhlaselo. Loko unga switivi swivangelo, vutisa Dokodela wa swifuwo kumbe health technician kukma switsundzuxo.

Atrophic Rhinitis

Mavabyi ya Atrophic Rhinitis i mavabyi yati bacteria lawa ya hlaselaka endzeni ka tinhompfu naswona ya vanga leswaku ku huma swokarhi kona kwale ndzeni. Kuya hi The Pig Site, mavabyi ya atrophic rhinitis yatala ku khoma ngopfu swingulubyani leswintsongo, laha swikatsaka leswahaku tswariwaka, leswi lumuriwaka na leswi swaha kulaka.
Swikoweto leswi hatlaka swivonaka iku hentshemula, ku nuhetela na kuhuma marhimila hitinhompfu, laha loko ti hentshemula tivaka humesa na swingatani. Kunga tlhela kuhuma swokarhi hile matihlweni, leswingata tshama onge i malanga laha tlhelo ka matihlo. Nhompfu na rihlaya rale henhla swinga gombonyoka, swikoma kumbe ku khonyana. Swingulubyana swinga sungula kuva swinga tsakeli swakudya kutani swinga kuli kahle. Mavabyi lawa yanga hetelela ya vanga pneumonia naswona swingavanga leswaku swingulubyani swi khomiwa hi mavabyi yan’wani.
Tinguluve ta xisati tingava tinga tikombi leswaku tina ti bacteria, kambe vulongo byatona byingava na swikoweto.
Vutshunguri
Ndzhawu ya ritshuri, kuka moya wunga hungi kahle, kupfumaleka moya wotsakama na mimoya leyingana thyaka kufana na ammonia, hinkwaswo swinga veka tinguluve eka xiyimo xaku khomiwa hi Atrophic Rhinitis. Kuva na ndzhawu leyinga basa, yingana moya lowu hungaka, sweswo swita pfuneta ku sivela mavabyi. Kuva tinguluve titele ngopfu eka xivala xin’we swinga engetelela khombo rakuva mavabyi yava kona.
Nsirhelelo wakahle wa biosecurity wunga pfuna swinene, hikuva vukona bya mavabyi yanwana swinga endla leswaku nguluve yikhomiwa hi atrophic rhinitis. Swingulubyana leswi swaha kulumuriwaka swifanele ku tshunguriwa hiku tirhisa ti antibiotics naswona letikulu ta xisati tifanele ku sawutisiwa kusivela mavabyi lawa yanga hundziseriwaka eka swingulubyani.

Translated by Ike Ngobeni