Souzao

© Silvaspoons

Ṱhaluso

Hoyu ndi muri wa veini tsuku ine ya wanala vhubvaḓuvha ha Portugal. Ine ya shuna u ita veini nga nḓila ya Port (Duro valley) na Vinho Verde tsuku (veini ṱhukhu) vhubvaḓuvha ha Portugal. Iya ṱavhiwa na kha ḽa Australia, California, Spain na Afrika Tshipembe.

Vhubvo

Portugal

Manwe Madzina

Souzao i ya dovha ya nwalwa nga uri Sousao kana Souson fhedzi zwo tendelwaho ndi Vinhao. Kha vhupo ha Galicia kha ḽa Spain hune yo ṱavhiwa nga vhuḓalo i vhidzwa upfi Tinta Pais. Kha ḽa Afrika Tshipembe I vhidzwa upfi Souzao. Manwe a madzina ndi Tinto Nacional, Tinto Antigo, Tinto da Parada,Negrao, Negrao pe de Perdiz, Rspadeiro da Tinta, Espadeiro Basto, Espadeiro Preto na Pinta Femea.

U Bveledzwa kha ḽa Afrika Tshipembe

Yo ḓa kha la Afrika Tshipembe nga nwaha wa 1920 fhedzi yo vha i tshi tou vha 44ha yo ṱavhiwaho vhunzhi hadzo ṱavhiwaho (24ha) dzi wanala Swartland, ya kalesa yo ṱavhiwa nga nwaha wa 1976 dzi wanala bulasini ḽa Allesverloren kha Riebeek Valley. Bulasi ḽi ḓivhelwa u kona u bveledzwa veini dza tshitaela tsha Port.

U Aluwa

I aluwa lwo linganelaho henefha kha 10-12t/ha, fhedzi dzinwe dzi ya kona u bveledza henefha kha 6-10ton/ha. I aluwa zwavhuḓi i funesa na mufhiso.

Ukaṋiwa

I ya lenga u kaṋiwa zwi sia i tshi khou kaṋiwa vhukati ha ṅwedzi wa Luhuhi u swika kha wa Ṱhafamuhwe.

Mitshelo

Ina muvhala mudala wa makole wo yelaho kha mutsu ya vha na lukanda lwo omaho zwoṱhe lukanda na zwa nga ngomu zwi a ḓisa muthetshelo kha veini.

Maṱari

Ina maṱari o linganelaho ane avha na zwivhanana zwiraru zwine zwa shandukisa muvhala kha ṱhodzi.

Zwiḽi na Malwadze

I konḓa nga maanḓa u lwa na zwiḽi zwinzhi na murotholo.

Mushumo

Kha ḽa Afrika Tshipembe i shuma kha u ṱanganisa na veini tsuku, u fhirisa musi i tshi khou shuma nga nḓila ya Port. Mushumo wa yo muhulwane ndi musi yo ṱanganiswa iya ḓisa na muthetshelo wa mathakheni. Iya engedza na halwa. Ai tei u dzula lwa tshifhinga tshilapfu tsho no fhira minwaha miṱanu.

Muthetshelo na Muḓifho

Ine muthetshelo wa Blackcurrant, wa halwa, spice na wa mukumba, dzinwe dzina muthetshelo wa raisins. Dzine dza ṱavhiwa fhethu hune ha rothola dzi vha dzi na muthetshelo wa Jammy.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe