Souzao
Tlhalošo
Souzão ke mohuta wa beine o hubedu o tswago mo seleteng sa Minho mo Northern Portugal gagolo o šomiša go dira dibeine tša setaela sa port (Duoro Valley) le Vinho Verde e hubedu (‘dibeine tše nnyane’) mo northern Portugal. Mohuta wa Souzão o godiša gape kua Australia, California, Spain le Afrika Borwa.
Tlholego
Portugal
Maina a Mangwe
Souzão e peletiwa ga bjalo ka ‘Sousao’ goba Souson eupša mopeleto wa nnete ke Vinhao. Mo seleteng sa Galicia mo Spain kua mohuta wa Souzão o lemilwego gona, o bitšwa Tinta Pais. Mo Afrika Borwa mohuta o ngwadišitšwe bjalo ka Souzão. Mahlalošagotee a mangwe ke Tinto Nacional, Tinto Antigo, Tinto da Parada, Negrao, Negrao Pe de Perdiz, Espadeiro da Tinta, Espadeiro Basto, Espadeiro Preto le Pinta Femea.
Tšweletšo mo Afrika Borwa
Mohuta wa Souzão o fihlile mo Afrika Borwa ka 1920 eupša palo e ka bago 44ha e bjetšwe mo, dirapa tša merara tše kgolo (24ha) di hwetšagala seleteng sa Swartland. Dirapa tša merara tša kgale tše bjetšwego ka 1976 di hwetšagala polaseng ya Allesverloren mo molapong wa Riebeek. Polase e tumile ka lebaka la šomišo ya yona ya (port-wine cultivars) gare ga beine e hubedu.
Go Gola
Souzão ke mohuta wa go gola ka lebelo la magareng, o gola ka thwii ka puno ya palomogare ya go lekana 10 – 12 ton/ha eupša batšweletši ba bangwe ba kgetha go fokotša puno go 6 -10 ton/ha. Mohuta o gola ga bonolo gomme o rata mobu o bose e bile o kgona go dira bose mo boemong bja go fiša.
Go Butšwa
Morara wa Souzão o tšea nako e telele go butšwa gomme o ka buna morago ga nako, magareng a sehla (Morago ga nako ka Febereware go fihla ka Matšhe) ka bogodimo bja swikiri ba go lekana le 24 - 26° Balling.
Dithetlwa
Dithetlwa tše tala di tlemilwe gare ga dingata tša motopo gomme di na le letlalo le le bogale le matšoba a makoto. Letlalo la tšona le todi ya tšona di tlaleletša mmala gare ga beine.
Matlakala
Mohuta wa Souzão o na le matlakala a bogolo bja magareng le mmala o motala wa go ba le bosehla, le mathoko a mararo. Mathoko a gona a na le go kgokologa mo dintlheng.
Dikhukhwane le Malwetši
Mohuta wa Souzão o na le palogare ya godimo ya go lwantšha botrytis le downy le powdery mildew.
Šomišo
Mo Afrika Borwa morara wa Souzão o šomišwa gare ga motswako wa beine e hubedu e sego dibeine tša setaele sa port. Khuetšo e kgolo ya morara wo gare ga beine ye hubedu ke mmala wa ona o nyakilego goba o moso. Godimo ga bjala le esiti, morara wa Souzão o tlaleletša gape mohlodi o bogale. Mohuta ga wa dumelela go phela sebaka sa go feta mengwaga e mehlano.
Tatso/Mohlodi
Dintlha tša tatso di na le mehlodi ya go swana le blackcurrant ya naga, liquorice, le leather eupša Boraditatso ba bangwe ba re tatso ya Souzão’s e bogale e bile e raisiny. Beine e dirilwego ka merara e godilego dileteng tše borutho di na le mohlodi wa jeme.
Translated by
Lebogang Sewela