Nebbiolo

Ṱhaluso

Nebbiolo grapes in South Africa.
Heyi ndi inwe ya dzi veini tsuku ine ya tanganiswa na dzinwe khulwanesa dza ḽifhasi dza khwinesa. Dzina ḽayo ḽi bva kha ipfi ḽa tshi Italian ḽine ḽa ri Nebula zwine zwa amba uri mist kana tshidula khamusi ngauri i kaniwa u lenga henefha nga nwedzi wa Ṱhangule hu tshi vho thoma muya kha ḽa Italy kana ngauri huna zwithu zwi tshena zwine zwa fhufha musi i tshi khou kaṋiwa. I vhonala i ṅwana wa muri wa Italian Freisa, fhedzi munwe mubebi haathu wanala, I dovha ya vha shaka ḽa tsini ḽa Viognier.

Vhubvo

Uya nga mawanwa a dzi DNA Nebbiolo i bva Piedmont kana Valtellina hangei vhubvaḓuvha ha Italy. Ndi inwe ya miri mihulwane ya Italy, ine ya ambiwa musi hu tshi ambiwa dzo nwaliwaho fhasi khulwanehangei Torino vhukati ha centuari yafumitharu.

Ho wanala uri ndi yone ine ya vha i tshi khou ambiwa musi hu tshi pfi Spionia, nga vha nwali vha Roman, Pliney muhulwane o zwi amba kha bugu yawe Naturalis Historiae murahu kha 1AD.

Piedmont lwa minwaha ovha a tshi khou fhatana na tshirunzi tsha veiniya Barolo na Barbaressodzine dza itwa nga nḓirivhe dza nebbiolo dzine dza vha dzo kaṋiwa mahayani. Nga centuari ya vhu 15, Nebbiolo yo ḓo ḓiphina nga u dzhielwa nnṱha ha Barola mahayani ine ya ḓivhiwa nga ḽa La Morra ubva kale, u tshinyadziwa hayo hu fanela u vha na u lifha.Barola na Barbaresco dzovha dzi tshi tou vha dzone dzi khosi dzadza veini kha ḽa Italy. Kale yo vha i tshi kanganyisa arali yo nwiwa i tshi kha ḓi vha thethe.

Barolo ya vhuḓi i fanela u thoma ya dzula lwa minwaha ya fumimbili uri i kone u bvisa muthetshelo wayo, i dovha hafhu ya konḓa u bveledzea, hune vhanwe vha vhathu vha mba uri u bveledzwa hayo zwi fanela u tou itwa nga vha iti vha veini vha vhukuma vhane vha tou vha vho makone vhukuma, i konḓa u fana na Pinot noir.

Manwe madzina

I divhea nga Chiavennasca, picutener, spanna na Nibeul.

U bveledzwa khaḽa Afrika tshipembe

Ya u tou thoma zwi vhona yo ḓiswa i tshi bva mashango ḓavha hangei Italy nga muprofesa vho Abraham Izak Perold nga nwaha wa 1910. Dzinwedza vho kona u ḓiswa nga murahu nga 1990 na 1995. Bulasini ḽa Steenberg ndi vhone vha u thomau bveledza veini yo ḓiimisaho nga yoṱhe Nebbiolo nga 1990.

U bveledzwakha madzingu

U bveledzwa kha ḽa Afrika tshipembe ndi zwituku vhukuma hune ya vha ṱhukhu kha 25hanga ṅwaha wa 2016, vhunzhi hadzo dzi breedkloof, Stellenbosch na Cape south coast, ngeno Paarl, Klein karoo na Northern cape dzi na ṱhukhu- ṱhukhu dzine dza khou bveledzwa.

U aluwa

Muri hoyu u funa fhethu hune ha rothola, uya kona u aluwa u swika kha 12t/ha uya kha 18t/ha.

U kaṋiwa

U kaṋiwamathomoni a khalanwaha nga ṅwedzi wa Luhuhi.

Mitshelo

Mitshelo ya hone i na tshikalo tsho linganelaho, ya vha khulwane na tshivhumbeo tsho yelaho matungo ine ya vha na muvhala mutsuku une wa shanduka musi i tshi khou hula ya vha mitsu. Lukanda ndi lusekene, ngeno zwa nga ngomu zwi tshi ḓifha.

Maṱari

Ina maṱari matuku madalaa tshivhumbeo tsho linganelaho, a vha tshipulumbu ane a dzula atshi khou hula.

Zwiḽi na malwadze

I diniwa nga zwivhungu na mufhiso wo kalulaho.Na musi mvula dzi tshina hu tshi khou kaṋiwazwi ita uri u siṋe.

Mushumo

Henedzo ṱhukhu- ṱhukhu dzine dza bveledzwa kha ḽa Afrika tshipembe dzi shuma dzo ṱanganiswa na dzinwe veini kana i yoṱhe.

Muthetshelo

Ndi inwe ya ṱhukhu dzine u nga kona u dzi ṱalusa nga muvhala wadzo, ine ya vha na muvhala mutsu musi veini itshi khou thoma u hula ya kona uvha na muvhala wa ṱaḓa u mona nayo. Miri ine ya vha hone kha ḽa Afrika tshipembe i bvisa muthetshelo wa mitshelo yo omaho.