Mubiki wa, zwa u difhelela na zwinwiwa, Nicolas-Francois Appert, u tou dzhiiwa sa khotsi ya zwithu zwine zwa vha zwi tshi kha dzi thini na hone ri livhuwa u tumbula hawe ha u kona u valela zwiliwa uri zwi sa sine. Appert o ita zwa dzi thini atshi khou fhindula pfufho ya 12 000 francs nga Napoleon Bonaparte kha munwe na munwe ane a nga da na ndila ine ya vhonala ya uri zwiliwa zwi songo sina atshi khou itela mmbi yawe.
Nga nnda ha science ine ya vha uri yo muthusa vhukuma kha zwa u vhea zwiliwa na zwithu zwa zwitshili, zwo dzhia Appert minwaha ya 14 uri akone u da na thandululo. Vhunzhi ha zwithu zwine ovha atshi khou zwiita zwo vha zwo ditika nga u phulusa zwiliwa ngauri wa zwi vhilisa na u zwivhea kha zwikhothina zwine zwa vha uri zwo valea.
Appert, ane ha ngo tou zwidzhenela tshikolo, a vula feme ya u tou thoma ya zwa zwithu zwa zwikoti. Massy nga 1804 aya thuba kha pfufho dza Bonaparte nga 1810, nga murahu ha musi atshi ganndisa zwe awana kha Le Livre de tous les Menages, ou l’Art de Conserver Pendant Plesieurs Annees Toutes les Substances Animales et Vegetables (maanda au kona u vhea zwifuwo miroho lwa minwaha ine ya vha uri yo vhala)
Kale zwo vha zwi tshi dzhia awara thanu u tanzwa zwa u bveledza, zwine zwo vha zwi tshi vhewa kha ngilasi, ya litsha nga bodelo la cork wa kona u i panga kha madi a u fhisa. Mabodelo o vha atshi vhewa o valiwa a khwatha kha cork na wax.
Appert o vha asa pfesesi uri ndi ngani izwi zwithu zwi tshi kona u thivhela u sina, mbuno yo kona u vha hone ho no fhela minwaha ine ya swika mitanu, nga murahu ha musi Louis Pasteur a tshi tumbula vhushaka vhukati ha microbes na food spoilage.
Ubva hafho, havho kona u shumiswa dzi khothina dza ngilasi uri hu kone u vhewa, fhedzi hu si kale dzi ngilasi dza mbo di valiwa ha thoma u shuma tsimbi musi hu tshi da English merchant, Peter Durand nga 1810, akona u shumisa dzi thini. Namusi dzi thini dzi ya kona u vhea zwiliwa zwine zwa swika minwaha miraru. Zwa fhungudza u latea ha zwiliwa zwa thusa na vharengi uri vha diphine nga mitshelo ine vha i funa tshifhinga tshinwe na tshinwe tsha nwaha.
Maraga Wa Dzi Thini Kha Shango Lothe
U liwa ha zwithu zwine zwa vha uri zwi kha dzi thini zwi khou lavheleliwa uhula kha musi zwa swika 3.8% nga nwaha uri hu kone u swikeliwa ndeme ya 118 billion USD nga 2023, sa zwe zwa ambiwa nga vha Global Canned Food Market – Growth, Trends and Forecast (2018 – 2023). Maraga wo dala nga vhathu vhatuku vhane vha kona u vhea, vhane vha ya rengisa zwibveledzwa zwavho u mona na shango.
Zwine zwavha uri zwi khou tshimbila vhukuma zwa zwino ndi dzi khamphani dzi tshitea u divha na nga kupakele na u kona uya kha BPA-free. BPA zwi vha wo imela Bisphenol A, tshithu tshine tsha vha uri tsho tumaniswa na thaidzo dza mutakalo na maitele ane asa vhe avhudi kha vhana.
Nga nnda ha hezwi, vha vhei vha khou guda ndila ntswa dzine dza do vha thusa khau sedza fhungo la swigiri kha mitshelo ine ya vha uri i kha dzi thini.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe