Dzina lo doweleyaho: Cucumber
Dzi vha dzi tshi khou tavhelwa u rengiswa, Afrika Tshipembe, fhethu hune ha vha ho vulea na kha dzi greenhouse. Ndivho kana mulayo uri dzi vha dza vhudi na u dala arali dzo tavhiwa fhethu hune havha uri ho vulea, dzine dza nga thethe dzi vha dzo tavhiwa fhethu hune havha kha greenhouse hezwi zwi vha zwi tshi khou thusa na uri dzi dzule dzi tshi khou wanala kha nwaha wothe.
Ndi tshipida tsha muta wa Cucurbitaceae, sa zwifhuri, watermelon, cantaloupe na squash.
Cucumber hu humbuleliwa uri dzi wanala kana dzi bva Southern Asia na zwipida zwa vhukovhela zwa Asia.
U Talusa Tshimela
Ndi muri une wa hula wo adza fhasi, une wa sa vhe na matavhi o gonya, uya kona u vala fhethu huhulwane. Tshimela hetshi tshina matari madala ane avha na manvele ane avha na dzi khona tharu. Tshimela tshitikiwa nga midzi yo khwathaho ine ya nga hula u swika kha 1 m, ngeno huna uri midzi ine ya vha uri ina mishumo i tshi vha i nntha ha mavu u swika kha 30 cm. Tshimela tshi bvisa maluvha a tshitopi othe a munna na a musadzi. Hu thoma ubva maluvha a tshinna, ha kona u tevhela a tshisadzi. A tshisadzi a vha a tshi nga o zwimba kha ovary nga nntha, hune nga murahu aya kona u ita luvha la mutshelo. Kha luvha la tshisadzi hu ya bva maluvha ane aswika 10 a tshinna.Tshaka mbilu khulwane dza Cucumber ndi dzine dza vha uri dzi ya divhea, dzine dza bveledza mutshelo une wa vha wo lapfa 20 cm na ya tshikhuwa ine ya vha yo lapfa 30 cm uya kha 40. Ine ya vha yo linganela u kaniwa ivha i vhukati ha 4 na 5 cm.
Mushumo
Ya English cucumber is shuma kha u liwa i tshi kha di vha thethe kha dzi salad ngauri ivha i thethe ya dovha ya vha yo dala madi. Ine ya vha yo doweleya iya liwa i thethe fhedzi iya kona u thoma ya bviswa makanda ngauri i vha yo khwatha nahone iya shuma kha u thoma ya vhewa. Dzi ya kaniwa na musi dzi tshi kha di vha thukhu dzi saathu swika u liwa.Cucumber i diuretic ya dovha ya vha yo kuna ya kona u kulumaga nga ngomu kha tsukanyo. Iya kona u kwashekanya dzi uric acid ya dovha ya vha ya vhudi kha vhathu vhane vha vha na arthritis.
Zwine Mavu a toda Zwone na u Lugisela
Iya hula zwavhudi kha mavu ane avha uri ana mutavha a limiwa zwavhudi ane avha na manyoro are nntha. pH ya mavu i fanela uvha vhukati ha 6 na 7.U fanela u dzhia mavu aya u toliwa. Wa lima mavu a nntha a 500mm wa kona u panga dzi pfushi na manyoro ane avha uri a khou todea, wa ita uri u vhone uri midzi ya tshimela i kone u dzhena mavuni.
U fanela u lugisa mavu nga u ita dzi ndunduma huna vhege nna usaathu tavha. Hezwi zwi ya kona u tahulela tshene na zwimela zwa kale. Ndi zwavhudi u tavha fhethu hune havha uri ho ita dzi ndunduma hune hu vha huna maplastic a zwa u vala tshimela. U saathu vala dzi ndunduma u fanela u thoma wa sheledza nga zwa drip wa kona u vhona uri mavu ana pH yo tendelwaho na manyoro o shuma na mavu a nntha ane aswika kha 20cm na kha dzi row nga dzebe kana tshinwe tsha u lima.